top of page

4 міжнародныя прававыя інструменты для пераследу за злачынствы супраць чалавечнасці ў РБ


Сяргей Зікрацкі
Сяргей Зікрацкі Крыніца: НАУ-медыя

Прадстаўніца Святланы Ціханоўскай па прававых пытаннях Сяргей Зікрацкі упэўнены: увага да злачынстваў супраць чалавечнасці ў Беларусі з боку міжнароднай супольнасці прыкметная, але выяўляецца больш у заявах, чым у судовых пазовах. І нагадвае пра 4 спосабы гэта выправіць:


1. Грамадзяне Беларусі не могуць падаваць індывідуальныя скаргі супраць сваёй краіны . Але скаргу можа падаць іншую дзяржаву. Яе разгляд у Міжнародным судзе ААН (МС) — самы дзейсны сродак прыцягнення краіны да адказнасці. па міжнародным праве. Гэта новы інструмент, але ён заснаваны на дасканалым юрыдычным аналізе і ўжо атрымаў прызнанне. Беларусь ніколі не паўставала перад МС. Але паколькі парушэнні правоў чалавека ў ёй беспрэцэдэнтныя, то і зацікаўленыя краіны павінны падумаць аб беспрэцэдэнтным кроку — падачы на яе ў МС.
2. Кожная краіна-ўдзельніца Чыкагскай канвенцыі (ЧК) можа ўзбудзіць у МС справу супраць Беларусі за інцыдэнт з самалётам Ryanair . Любая з іх таксама можа падаць апеляцыю ў МС пасля рашэння ICAO. Усе краіны, правы грамадзян і арганізацый якіх былі парушаныя тады, могуць пачаць такую працэдуру. .
3. Міжнародны крымінальны суд (МУС) — першае, што прыходзіць у галаву, калі гаворка ідзе пра злачынствы супраць чалавечнасці. Беларусь не падпісала Рымскі статут, але ў практыцы МУС ёсць справы па злачынствах, учыненых не ў яго краіне—ўдзельніцы. Адзін са шляхоў: рэзалюцыя Савета бяспекі ААН. Рашэнні па такіх пытаннях павінны прымацца кансенсусам усіх яго пастаянных членаў. І любая краіна, згодная з тым, што ў Беларусі былі здзейснены злачынствы супраць чалавечнасці, можа і павінна ініцыяваць такое рашэнне.
4. Правілы ўніверсальнай юрысдыкцыі ў крымінальных кодэксах многіх краін дазваляюць заводзіць там справы па злачынствах супраць чалавечнасці. Адна справа ўзбуджаная ў Літве, ёсць ініцыятывы па адкрыцці спраў у Польшчы, Чэхіі, Германіі, Францыі. . Мы ведаем аргументы аб адмове заводзіць справы ў некаторых краінах — і яны юрыдычна неабгрунтаваныя. Адзіная прычына: адсутнасць палітычнай волі.



bottom of page