Пошук па сайце

Павел Паўлавіч Латушка: намеснік кіраўніцы Аб'яднанага Пераходнага Кабінета Беларусі, кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўлення, пасол Заява дыктатара, што ён рыхтуецца да вайны, нарабіла шмат шуму. Як гэта ацэньваць? Гэта бура ў шклянцы або пагроза вайны для Беларусі сапраўды існуе? Гэта ўжо не першая заява ўзурпатара на гэтую тэму. Нешта падобнае ён заяўляў у канцы лютага на сустрэчы з кіраўніцтвам сваіх сілавікоў. На той момант у якасці пагрозы ён выстаўляў вучэнні NATO. Але няўжо Лукашэнка сапраўды верыць у тое, што NATO стане нападаць на Беларусь пад прыкрыццём вучэнняў? Варта нагадаць, хто паступіў менавіта такім чынам у лютым 2022 года. Хто здзейсніў поўнамаштабнае ўварванне ва Украіну пад прыкрыццём вучэнняў «Саюзная рашучасць 2022». Адказ — Расія і рэжым Лукашэнкі, які забяспечыў уварванне ва Украіну з тэрыторыі нашай краіны. Пры гэтым ні адна бомба, ні адна ракета не прыляцела ў Беларусь, нягледзячы на больш за 800 ракетных удараў, якія былі нанесеныя па Украіне з тэрыторыі нашай краіны. Дык да якой вайны рыхтуецца Лукашэнка? Вернемся яшчэ на пару месяцаў да пачатку поўнамаштабнага ўварвання і ўспомнім, што заявіў дыктатар на сустрэчы са сваім актывам у Віцебскай вобласці 15 снежня 2021 года: «Міма нас ніводная вайна не праходзіла ў мінулым, не пройдзе і цяпер. Не дай бог яна будзе развязана. Таму мая задача — зберагчы дзяржаву і народ ад вайны. <...> Я не хачу, каб наш народ у чарговы раз апынуўся на лініі злому і не дай бог у цэнтры нейкай вайнушкі. А каб мы не апынуліся там, мы павінны быць да гэтага гатовыя. < ... > Паглядзіце тыя аб'екты, якія вам прыйдзецца абараняць у выпадку чаго на месцах. Ва ўсім разбярыцеся» Літаральна за месяц да гэтага была падпісана абноўленая Ваенная дактрына т. зв. Саюзнай дзяржавы. Была створана сумесная рэгіянальная групоўка войскаў Беларусі і Расіі. А праз 2 месяцы пасля заявы Лукашэнкі пачалася поўнамаштабная вайна супраць Украіны, у якой рэжым стаў суагрэсарам. Гэта значыць любыя размовы пра тое, што Лукашэнка не ведаў, не чакаў такога развіцця падзей — гэта поўная лухта. Ён ведаў і рыхтаваўся. Лукашэнка ўцягнуў Беларусь у вайну. Здзейсніў акт агрэсіі. І гэты факт ужо нішто не адменіць. Дыктатар нікога не абараніў, нікога не выратаваў. І тут Лукашэнка зноў заяўляе, што ён рыхтуецца да вайны. Як жа разумець такія заявы? Гэта той выпадак, калі яго словы варта разумець літаральна. Ён сапраўды рыхтуецца да вайны, як і ў снежні 2021 года. Як і раней, ён дакладна ведае, калі гэта адбудзецца. І ведае, што гэтым разам ніхто не стане трываць агрэсію з тэрыторыі Беларусі — і дзеянні ў адказ будуць. Лукашэнка ведае, што вайна прыйдзе ў Беларусь. Як і ў лютым 2022 года, ён нічога не збіраецца рабіць для таго, каб вайны не дапусціць. Дзеянні рэжыму Лукашэнкі ўжо прывялі да ўчынення акту агрэсіі. І цяпер яны вядуць да таго, што вайна, якая ідзе на парозе нашай краіны, можа яго пераступіць. І калі Лукашэнка кажа, што ён рыхтуецца да вайны, але насамрэч хоча міру, што насамрэч ён не хоча ваяваць — ён хлусіць. Таму што калі ён сапраўды не хоча вайны — ён ведае, што трэба зрабіць. Лукашэнка павінен сысці. Таму што менавіта ён і яго залежнасць ад Расіі — прычына, па якой нашай краіне пагражае вайна. Сыход Лукашэнкі і правядзенне дэмакратычных выбараў — самая надзейная абарона ад гэтай пагрозы.

Павел Паўлавіч Латушка: намеснік кіраўніцы Аб'яднанага Пераходнага Кабінета Беларусі, кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўлення, пасол Мытнікі еўрапейскіх краін пачалі вяртаць грузавікі з таварамі, якія едуць у Беларусь і Расію Па дадзеных экспертаў кампаніі па ацэнцы рызык Corisk, у 2022-2023 гадах праз Беларусь толькі ў Расію транзітам прайшлі тавары на суму каля 10 мільярдаў еўра. Але цяпер гэта будзе зрабіць складаней. Яшчэ 3 ліпеня 2023 года Літва зрабіла больш жорсткім кантроль на мяжы за перамяшчэннем падсанкцыйных тавараў. Літоўскія мытнікі пачалі патрабаваць ад перавозчыкаў прадастаўлення спецыяльнага дакумента, які выдаецца вытворцам для экспарту і рээкспарту тавараў, а гэта значыць, што вытворца будзе абавязаны ведаць і кантраляваць рух вырабленага ім тавару. Прапанову аб прыняцці тых жа мер 4 ліпеня 2023 года мы накіравалі асобным лістом у міністэрствы замежных і ўнутраных спраў Польшчы. Гэтыя прапановы ў далейшым былі перанакіраваны ў Міністэрства фінансаў Польшчы. Свае прапановы мы таксама неаднаразова агучвалі падчас розных сустрэч з прадстаўнікамі міністэрстваў замежных спраў Польшчы, Літвы і Латвіі. Таксама 11 снежня мінулага года мы сустрэліся ў Брусэлі са спецыяльным пасланнікам ЕС па санкцыях і абмеркавалі санкцыйны ціск на рэжым Лукашэнкі, у тым ліку праблемы абыходу ўведзеных абмежаванняў і меры па іх вырашэнні. Адначасова такія меры працягнулі ўводзіцца і гарманізавацца на ўзроўні асобных краін. 26 студзеня 2024 года кіраўнікі мытняў Літвы, Латвіі і Эстоніі зацвердзілі пагадненне Балтыйскага рэгіёну аб прымяненні адзіных мер кантролю. Якія гэта меры? Цяпер, калі груз едзе з Еўропы праз Беларусь і Расію, ён падлягае дадатковым кантролі і на яго неабходныя дадатковыя дакументы: Груз на мяжы з Беларуссю павінен мець «дэкларацыю вытворцы». Гэта значыць, што еўрапейскія мытнікі будуць дадаткова патрабаваць дакумент, выдадзены вытворцам санкцыйнага тавару. Перавозчык павінен даказаць, што груз не застанецца ў Беларусі і Расіі. Пры парушэнні гэтага правіла вытворца і перавозчык будуць падлягаць адказнасці, ажно да крымінальнай. 15 лютага 2024 года мы абмеркавалі тэму далучэння Польшчы да механізму кантролю за санкцыямі з намеснікам міністра замежных спраў гэтай краіны, а ўжо 22 сакавіка падчас сустрэчы ў МЗС атрымалі інфармацыю аб далучэнні Польшчы да гэтага механізму. У выніку да захадаў кантролю санкцый, у якіх удзельнічалі краіны Балтыі, далучылася Польшча. Цяпер мы можам сказаць, што на мяжы ЕС-Беларусь фактычна ўтварыўся адзіны механізм мытнага кантролю за санкцыямі.

Павел Паўлавіч Латушка: намеснік кіраўніцы Аб'яднанага Пераходнага Кабінета Беларусі, кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўлення, пасол Заява дыктатара, што ён рыхтуецца да вайны, нарабіла шмат шуму. Як гэта ацэньваць? Гэта бура ў шклянцы або пагроза вайны для Беларусі сапраўды існуе? Гэта ўжо не першая заява ўзурпатара на гэтую тэму. Нешта падобнае ён заяўляў у канцы лютага на сустрэчы з кіраўніцтвам сваіх сілавікоў. На той момант у якасці пагрозы ён выстаўляў вучэнні NATO. Але няўжо Лукашэнка сапраўды верыць у тое, што NATO стане нападаць на Беларусь пад прыкрыццём вучэнняў? Варта нагадаць, хто паступіў менавіта такім чынам у лютым 2022 года. Хто здзейсніў поўнамаштабнае ўварванне ва Украіну пад прыкрыццём вучэнняў «Саюзная рашучасць 2022». Адказ — Расія і рэжым Лукашэнкі, які забяспечыў уварванне ва Украіну з тэрыторыі нашай краіны. Пры гэтым ні адна бомба, ні адна ракета не прыляцела ў Беларусь, нягледзячы на больш за 800 ракетных удараў, якія былі нанесеныя па Украіне з тэрыторыі нашай краіны. Дык да якой вайны рыхтуецца Лукашэнка? Вернемся яшчэ на пару месяцаў да пачатку поўнамаштабнага ўварвання і ўспомнім, што заявіў дыктатар на сустрэчы са сваім актывам у Віцебскай вобласці 15 снежня 2021 года: «Міма нас ніводная вайна не праходзіла ў мінулым, не пройдзе і цяпер. Не дай бог яна будзе развязана. Таму мая задача — зберагчы дзяржаву і народ ад вайны. <...> Я не хачу, каб наш народ у чарговы раз апынуўся на лініі злому і не дай бог у цэнтры нейкай вайнушкі. А каб мы не апынуліся там, мы павінны быць да гэтага гатовыя. < ... > Паглядзіце тыя аб'екты, якія вам прыйдзецца абараняць у выпадку чаго на месцах. Ва ўсім разбярыцеся» Літаральна за месяц да гэтага была падпісана абноўленая Ваенная дактрына т. зв. Саюзнай дзяржавы. Была створана сумесная рэгіянальная групоўка войскаў Беларусі і Расіі. А праз 2 месяцы пасля заявы Лукашэнкі пачалася поўнамаштабная вайна супраць Украіны, у якой рэжым стаў суагрэсарам. Гэта значыць любыя размовы пра тое, што Лукашэнка не ведаў, не чакаў такога развіцця падзей — гэта поўная лухта. Ён ведаў і рыхтаваўся. Лукашэнка ўцягнуў Беларусь у вайну. Здзейсніў акт агрэсіі. І гэты факт ужо нішто не адменіць. Дыктатар нікога не абараніў, нікога не выратаваў. І тут Лукашэнка зноў заяўляе, што ён рыхтуецца да вайны. Як жа разумець такія заявы? Гэта той выпадак, калі яго словы варта разумець літаральна. Ён сапраўды рыхтуецца да вайны, як і ў снежні 2021 года. Як і раней, ён дакладна ведае, калі гэта адбудзецца. І ведае, што гэтым разам ніхто не стане трываць агрэсію з тэрыторыі Беларусі — і дзеянні ў адказ будуць. Лукашэнка ведае, што вайна прыйдзе ў Беларусь. Як і ў лютым 2022 года, ён нічога не збіраецца рабіць для таго, каб вайны не дапусціць. Дзеянні рэжыму Лукашэнкі ўжо прывялі да ўчынення акту агрэсіі. І цяпер яны вядуць да таго, што вайна, якая ідзе на парозе нашай краіны, можа яго пераступіць. І калі Лукашэнка кажа, што ён рыхтуецца да вайны, але насамрэч хоча міру, што насамрэч ён не хоча ваяваць — ён хлусіць. Таму што калі ён сапраўды не хоча вайны — ён ведае, што трэба зрабіць. Лукашэнка павінен сысці. Таму што менавіта ён і яго залежнасць ад Расіі — прычына, па якой нашай краіне пагражае вайна. Сыход Лукашэнкі і правядзенне дэмакратычных выбараў — самая надзейная абарона ад гэтай пагрозы.

Павел Паўлавіч Латушка: намеснік кіраўніцы Аб'яднанага Пераходнага Кабінета Беларусі, кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўлення, пасол 28 сакавіка Сусветны рускі народны сабор на сваім пазачарговым з'ездзе пад старшынствам Патрыярха Маскоўскага Кірыла абвясціў Украіне ні многа ні мала — «святую вайну», гэта значыць, атрымліваецца, «джыхад». Удумайцеся, гэта зрабілі не якія-небудзь тэрарысты з ісламісцкіх груповак на Блізкім Усходзе, гэта зрабіў сход пад кіраўніцтвам Прадстаяцеля адной з найбуйнейшых хрысціянскіх цэркваў. Пазачарговы з'езд Сусветнага рускага народнага сабора зацвердзіў дакумент пад назвай «наказ». «З духоўна-маральнага пункту гледжання СВА з'яўляецца Святой вайной, у якой Расія і яе народ, абараняючы адзіную духоўную прастору Святой Русі, выконвае місію «ўтрымліваючага», абараняючага свет ад націску глабалізму і перамогі спадлага ў сатанізм Захаду», — гаворыцца ў дакуменце. У наказе сабора таксама адмаўляецца існаванне ўкраінцаў і беларусаў як асобных народаў. Знішчэнне незалежнасці Украіны і Беларусі аўтары наказу лічаць ключавымі ўмовамі выжывання і паспяховага развіцця Расіі і так званага «рускага свету» ў XXI стагоддзі. На жаль, цяперашняе кіраўніцтва РПЦ, кананічнай часткай якой сёння з'яўляецца і праваслаўная царква ў Беларусі, усё больш і больш уцягваецца ў рэалізацыю ваенна-палітычных мэтаў Крамля і рэжыму Лукашэнкі, апраўдваючы ваенную агрэсію, гвалт і адмаўляючы права на самастойнае існаванне асобных краін і народаў. Тым самым кіраўніцтва царквы само, сваімі ж рукамі падрывае да яе давер з боку грамадства. Мы ведаем, што ў Беларусі многія шараговыя праваслаўныя, то бок царкоўная паства, а таксама прадстаўнікі святарства і манаства, не падтрымліваюць рэакцыйныя ідэі цяперашняга вышэйшага кіраўніцтва РПЦ. Многія святары і дыяканы выступалі з антываеннымі выказваннямі пасля пачатку поўнамаштабнага ўварвання расійскіх войскаў ва Украіну, многія ўсталі ў 2020 годзе на бок беларускага грамадства, якое рэжым Лукашэнкі масава рэпрэсаваў. Я хачу звярнуцца да кіраўніцтва Беларускай праваслаўнай царквы з просьбай публічна адмовіцца ад падтрымкі сумнеўных палітычных заяваў, якія зыходзяць з Масквы, ці хаця б максімальна дыстанцыявацца ад іх. Гэта датычыцца і супрацоўніцтва з рэпрэсіўным рэжымам Лукашэнкі, які страціў давер беларусаў. Падтрымліваючы ідэі, якія адмаўляюць самастойнасць беларусаў як народа са сваёй культурай, мовай, гісторыяй і шматвяковымі традыцыямі, падтрымліваючы гвалт, масавыя рэпрэсіі і вайну, царква ідзе супраць інтарэсаў беларусаў, падрывае да сябе давер як інстытуту, які фарміруе маральныя арыенціры грамадства.

Фактычныя дадзеныя і прававы аналіз у першай падрабязнай справаздачы Партнёр НАУ - цэнтр Права і дэмакратыі «Justice Hub» апублікаваў справаздачу аб злачынствах супраць чалавечнасці ў Беларусі і механізмах прыцягнення да адказнасці вінаватых. Народнае Антыкрызіснае ўпраўленне аказала разнастайную падтрымку Цэнтру права і дэмакратыі ў дадзенай працы. У апублікаванай учора справаздачы фактычна абгрунтоўваецца выкананне крытэрыю Міжнароднага крымінальнага права “аб наяўнасці дастатковых падстаў меркаваць", што незаконнае пазбаўленне волі, катаванні, забойствы, згвалтаванні (у тым ліку ў дачыненні да непаўналетніх асоб), гвалтоўныя знікненні, пераследы па палітычных падставах, а таксама дэпартацыя ў кантэксце шырокамаштабнага і сістэматычнага нападу супраць грамадзянскага насельніцтва Беларусі з мая 2020 года па цяперашні час складаюць злачынствы супраць чалавечнасці. У справаздачы паказваецца, што ахвярамі дадзеных злачынстваў з'яўляецца не менш за 136000 чалавек. Я б хацеў звярнуць асаблівую ўвагу на тую частку справаздачы, дзе падкрэсліваецца, што гэты напад на грамадзянскае насельніцтва з'яўляецца дзяржаўнай палітыкай рэжыму Лукашэнкі». Састаўнымі элементамі дадзенай Палітыкі з'яўляюцца: гвалт супраць пратэстоўцаў; забеспячэнне беспакаранасці вінаватых; дыскрымінацыя грамадзянскага насельніцтва; пазбаўленне волі грамадзянскага насельніцтва; заявы высокапастаўленых асоб, якія заахвочваюць напад на грамадзянскае насельніцтва; прапаганда нянавісці ў дачыненні да грамадзянскага насельніцтва праз СМІ забарона прафесійнай дзейнасці для атакаванага грамадзянскага насельніцтва. Асобная ўвага ў справаздачы надаецца галоўным вінаватым дадзеных злачынстваў. Сярод іх прадстаўнікі сілавых структур Беларусі (АМАП, КДБ, ГУБАЗіК і іншыя), а таксама суддзі, пракуроры, вышэйшае палітычнае кіраўніцтва рэжыму, уключаючы самога дыктатара. Асаблівую каштоўнасць уяўляюць главы, прысвечаныя прыцягненню да адказнасці вінаватых у дадзеных злачынствах. Фактычна ў дадзеных раздзелах змяшчаецца падрабязны алгарытм дзеянняў па задзейнічанні тых, ці іншых механізмаў міжнароднага крымінальнага правасуддзя. Размова аб Міжнародным крымінальным судзе, стварэнні спецыяльнага Міжнароднага крымінальнага трыбунала па Беларусі і прымяненні ўніверсальнай юрысдыкцыі на нацыянальным узроўні. НАУ ўжо працуе ў гэтых напрамках. Вынікі гэтай працы будуць абавязкова аператыўна даносіцца да беларусаў. Гэты даклад закліканы спрыяць супрацьдзеянню злачынствам супраць чалавечнасці ў Беларусі і накіраваны на падтрымку беларускага народа ў яго надзеях на спыненне гвалту, прыгнёту і беспакаранасці, а таксама на імкненне да міру, дэмакратыі і справядлівасці. Камісія міжнароднага права прызнала злачынствы супраць чалавечнасці пагрозай міжнароднага міру і парадку. У адпаведнасці з артыкулам 1 Статута ААН кожная дзяржава-удзельнік ААН узяла на сябе абавязацельствы змагацца з такімі злачынствамі.

Павел Паўлавіч Латушка: намеснік кіраўніцы Аб'яднанага Пераходнага Кабінета Беларусі, кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўлення, пасол «Гэта будзе наш спектакль, дзе мы сыграем галоўную ролю і самі выступім рэжысёрамі» У Міжнародны дзень тэатра я хачу нагадаць, якія глыбокія карані мае тэатр у гісторыі Беларусі. Народныя тэатры (самы вядомы з іх — батлейка) і шляхецкія тэатры, такія як Нясвіжскі тэатр Радзівілаў XVIII стагоддзя і Ружанскі тэатр Сапегаў XVIII стагоддзя, аказалі вялікі ўплыў на развіццё беларускай культуры. Ігнат Буйніцкі — постаць, выключная для беларускага тэатральнага мастацтва. Ён больш за сто гадоў таму стварыў першую беларускую тэатральную трупу ў пачатку XX стагоддзя ў фальварку Палівачы на Глыбоччыне. Беларускі тэатр увайшоў у нашую гісторыю не толькі як асяродак нацыянальнай культуры і мовы, а і ў станаўленні дзяржаўнасці. Менавіта ў 1917 годзе ў будынку гарадскога тэатра ў Мінску, сённяшні тэатр імя Янкі Купалы, адбыўся Першы Усебеларускі з'езд, дзе было абвешчана права беларускага народу на самавызначэнне. Узгадваю, што падчас працы міністрам культуры Беларусі нам удалося рэалізаваць праграму аднаўлення, рэканструкцыі і рамонту 27 дзяржаўных тэатраў у краіне, сярод якіх асабліва ўзгадваю Нацыянальны тэатр імя Янкі Купалы, выключна першы драматычны тэатр краіны са стогадовай гісторыяй, і абласны тэатр лялек у Гродна, які быў пабудаваны ў XVIII стагоддзі. Таксама мы пачалі адбудоўваць драматычны тэатр у Слоніме, заснаваны Міхаілам Агінскім у XVIII стагоддзі. Акрамя таго ўзгадваю, што ў той час ініцыяваў фестываль «Вечары Вялікага тэатра ў замку Радзівілаў» у Нясвіжы і фестываль драматычных тэатраў Беларусі «Тэатр Уршулі Радзівіл», таксама ў Нясвіжскім палацу. 2020 год. Толькі ў сталіцы прадстаўнікі 12 тэатральных калектываў паказалі, што для іх азначае свабода, і падтрымалі мірныя пратэсты. Яны паказалі, што тэатральнае мастацтва не можа быць прывязана ланцугом. Лідарам тут стаў славуты Купалаўскі тэатр. Хачу павіншаваць з Міжнародным днём тэатру ўсіх актораў і супрацоўнікаў тэатраў, якія цяпер вымушана за мяжой і, якія засталіся ў Беларусі. Я веру, што мы ўсе сустрэнемся зноў у Купалаўскім і нам нават не хопіць месцаў. Усе мы размесцімся і ў скверы, і на плошчы перад тэатрам на прылеглых вуліцах і завулках. Дзеля гэтага нам важна сыграць галоўную ролю і самім стаць рэжысёрамі. З Днём тэатру! Былы міністр культуры Беларусі, пастаянны прадстаўнік Беларусі пры UNESCO і гендырэктар Нацыянальнага акадэмічнага таэтра імя Янкі Купалы

Калі па-за краінай створаны тры протадзяржаўныя інстытуты, калі нам удалося сфармаваць такія ўстойлівыя інстытуты: Прэзідэнт-элект Святлана Ціханоўская Аб'яднаны Пераходны Кабінет Беларусі Каардынацыйная Рада. Адначасова сфармаваліся такія ж устойлівыя грамадска-палітычныя і грамадзянскія ініцыятывы, сярод якіх можна вылучыць Офіс Святланы Ціханоўскай, Народнае антыкрызіснае ўпраўленне, а таксама ByPol, BelPol, Сумленныя людзі, Байсол і многія іншыя, створана сетка прадстаўніцтваў Кабінета і народных пасольстваў Беларусі ў больш чым 20 краінах свету. За мяжой функцыянуюць незалежныя СМІ. Працуюць аналітычныя цэнтры і незалежныя аналітыкі. Дзейнічаюць НДА. І нават ёсць апазіцыя! Усё гэта ў цэлым прадстаўляе сабой унікальную структуру дэмакратычных сіл за мяжой, якая з'яўляецца асновай нашай дзейнасці сёння і можа стаць асновай для забеспячэння транзітнага перыяду ў будучыні. Хоць я ацэньваю працу нашых інстытутаў у тым ліку самакрытычна, але яны стварылі палітычны КАРКАС. І сёння важна спытаць саміх сябе - ці ёсць у нас воля, сілы, энергія і галоўнае жаданне з гэтага каркаса зрабіць аснову для працягу барацьбы. Чаго б я чакаў ад прэзідэнт-электа — прыняцця палітычных рашэнняў. Разумею важнасць знешнепалітычнай працы, але сёння патрэбныя палітычныя рашэнні для ўмацавання нашых інстытутаў. Кажу гэта як саюзнік, менавіта так трэба ўспрымаць мае словы. Аб'яднаны Пераходны Кабінет, нягледзячы на тое, што не атрымаў рэсурсаў для рэалізацыі сваёй выканаўчай функцыі, працуе. Але Кабінету трэба ўзмацняцца кадрава. Гэтага патрабуюць задачы, якія стаяць перад ім. Дзве пасады, якія цяпер не занятыя. Прадстаўнік па законнасці і правапарадку, а я б назваў гэта па ўнутраных справах. Важна, каб такі чалавек з'явіўся, і я думаю, што гэта не абавязкова павінен быць сілавік. Гэта можа быць той, хто зоймецца менавіта ўнутрыпалітычнай працай у Беларусі. Будзе каардынаваць дзейнасць структур для наладжвання сувязі з тымі, хто ўнутры краіны. Другая пасада — прадстаўнік па эканоміцы і фінансах. На маю думку гэта прадстаўнік, які павінен шукаць розныя формы фінансавання, а таксама развіваць "беларускую эканоміку" за мяжой. Каб беларускі бізнес хацеў вярнуцца ў Беларусь і падтрымаць беларускую эканоміку ўжо ўнутры краіны, калі неабходны момант надыдзе. Каардынацыйная Рада Выбары ў Каардынацыйную Раду павінны стаць агульнай кампаніяй для ўсяго дэмакратычнага руху. Нам патрэбны прадстаўнічы інстытут і ім можа стаць Каардынацыйная Рада, якая будзе сфармаваная шляхам выбараў. Важны кожны голас, кожнага беларуса. Выбары гэта апрабаваны стагоддзямі спосаб кіравання, і на маю думку КР павінен удзельнічаць у фарміраванні Кабінета. Прапаную, каб 50 адсоткаў прадстаўнікоў у Кабінеце прызначалася прэзідэнт-электам, а 50 адсоткаў – Каардынацыйнай Радай. У якасці прыярытэтнага напрамку дзейнасці КР можна разгледзець міжпарламенцкае супрацоўніцтва. Для правядзення выбараў у такі орган важна ацаніць рэсурсы, пратэставаць платформу, і сфармаваць ЦВК. І паміж гэтымі трыма інстытутамі вельмі важна падзяліць функцыі і паўнамоцтвы. Маё бачанне і прапановы: у прэзідэнт-электа павінна быць міжнароднае прадстаўніцтва самага высокага ўзроўню, у Каардынацыйнай Рады павінна быць міжпарламенцкае супрацоўніцтва, у Кабінета выканаўчыя функцыі. Выканаўчыя функцыі павінен выконваць адзін орган. Гэта калі класічна вызначыць задачы гэтых інстытутаў. Што прынцыпова важна для мяне, як прадстаўніка па транзіце — адказнасць рэжыму за злачынствы супраць беларускага народа і іншыя міжнародныя злачынствы. І вельмі важна, каб гэтую тэму адвакатавалі нашы дыяспары, каб мы выступілі адзіным фронтам і дасягнулі важнай мэты — адправіць Лукашэнку на выбары 2025 года ў якасці падазраванага ў міжнародных злачынствах. Гэта стварае галоўную ўмову любых змяненняў, стварае ўмовы для расколу элітаў. Дамагацца выдачы ордэра на арышт нам неабходна таксама для таго, каб гэта аказала ўплыў на магчымы раскол элітаў. Не ўсе захочуць паехаць з Лукашэнкам у Гаагу. Але самае важнае не гэта. Самае важнае — гэта беларусы ўнутры краіны. Знаходзячыся за мяжой мы сутыкаемся з новымі выклікамі, але важна шукаць магчымасці для працы ўнутры краіны. Гэта тое, пра што мы ўсе разам пастаянна павінны думаць, шукаць гэтыя магчымасці і дзейнічаць. Беларусы - вось наша галоўная каштоўнасць.

Кіраўнік НАУ і намеснік кіраўніка Аб'яднанага Пераходнага Кабінета Павел Латушка на факультэце міжнароднага права ва ўніверсітэце Беластока выступіў з лекцыяй на тэму існуючых прававых механізмаў прыцягнення да адказнасці Лукашэнкі і ягоных памагатых за здзейсненыя імі міжнародныя злачынствы. Якія гэта механізмы? Першы — перадача краінамі-ўдзельніцамі Рымскага статута «сітуацыі ў Беларусі» ў Офіс пракурора Міжнароднага крымінальнага суда Існуе меркаванне, што, паколькі Беларусь не з'яўляецца ўдзельнікам Рымскага статута, Міжнародны крымінальны суд (МКС) не валодае юрысдыкцыяй ў дачыненні да міжнародных злачынстваў, учыненых у нашай краіне. Аднак судовая практыка МКС сведчыць аб тым, што Суд патэнцыйна можа ажыццявіць юрысдыкцыю як мінімум у дачыненні да злачынства супраць чалавечнасці ў выглядзе дэпартацыі, пад якой разумеюцца сітуацыі, калі грамадзянскае насельніцтва вымушана пакінула тэрыторыю краіны ў следстве стварэння «атмасферы страху і тэрору». Грамадзянскае насельніцтва, якое вымушана ўцякала з Беларусі ў Польшчу пасля пераследаў па палітычных падставах з боку рэжыму Лукашэнкі, можа лічыцца ахвярамі дэпартацыі. Паколькі Польшча з'яўляецца дзяржавай-удзельніцай МКС, а дэпартацыя з'яўляецца злачынствам, якое здзяйсняецца як мінімум на тэрыторыі дзвюх краін (Беларусі і Польшчы), то маецца магчымасць для ўстанаўлення юрысдыкцыі МКС. Польшча мае права перадаць «сітуацыю ў Беларусі» ў Офіс пракурора МКС для правядзення магчымага расследавання. Другі механізм — універсальная юрысдыкцыя Гэты прынцып дазваляе дзяржавам расследаваць найбольш сур'ёзныя міжнародныя злачынствы, нават калі такія здзейсненыя на тэрыторыі іншай краіны і ні злачынец, ні ахвяра не з'яўляюцца грамадзянамі дзяржавы, якая распачала крымінальнае расследаванне. У рамках названага механізму заявы ўжо былі пададзеныя ў Польшчы, Літве, Чэхіі, Германіі і Швейцарыі. Трэцім механізмам з'яўляецца перадача спрэчкі ў Міжнародны Суд ААН У святле масавага здзяйснення актаў, якія з'яўляюцца катаваннямі і іншымі жорсткімі, бесчалавечнымі або зневажальнымі годнасць відамі абыходжання і пакарання, ёсць падставы сцвярджаць, што Беларусь парушыла свае абавязацельствы, узятыя ў рамках адпаведнай міжнароднай Канвенцыі супраць катаванняў ад 1984 года, удзельнікам якой з'яўляецца Беларусь. Паколькі парушаныя палажэнні Канвенцыі з'яўляюцца абавязацельствамі перад усёй сусветнай супольнасцю (erga omnes), то фактычна любая дзяржава-удзельнік Канвенцыі можа падаць заяву супраць Беларусі ў Міжнародны Суд ААН. Акрамя таго, А. Лукашэнка і яго памагатыя падлягаюць прыцягненню да крымінальнай адказнасці за ваенныя злачынствы. З пачаткам шырокамаштабнай вайны Расіі супраць Украіны, у якую ўцягнуты рэжым Лукашэнкі, НАУ пачало дакументаваць факты незаконнага перамяшчэння дзяцей з акупаваных Расіяй тэрыторый Украіны ў Беларусь. Такія дзеянні патэнцыйна з'яўляюцца ваенным злачынствам. Вядома, што з верасня 2022 года па май 2023 года ў беларускі лагер «Дубрава» было перавезена пад падставай «рэабілітацыі» каля 2 100 дзяцей ва ўзросце ад 6 да 15 гадоў, якія прыбылі як мінімум з 15 акупаваных украінскіх гарадоў. У сувязі з гэтым, НАУ падрыхтавала і перадала ў Офіс пракурора МКС дзве камунікацыі па артыкуле 15 Рымскага Статута.

Намеснік кіраўніка НАУ Арцём Брухан у інтэрв'ю каналу «6TV Biełaruś» У Канстытуцыі зараз прапісана, што выбары прэзідэнта павінны адбыцца «не пазней» за пэўны тэрмін, аднак пра «раней» — нічога не сказана. У датэрміновых выбарах для Лукашэнкі ёсць палітычны сэнс. Перафарматаванне сістэмы так ці інакш адбываецца — пераназначэнне УНС, парламента — і яго лагічным завяршэннем павінны быць выбары прэзідэнта. Варта разглядаць тры сцэнары: Першы сцэнар — ён пойдзе на выбары ў 2025 годзе ў ліпені, па апошнім магчымым тэрміне. Другі сцэнар — у лютым 2025 года. Ён правёў «бязвыбары» ў лютым 2024 года. Мы бачылі, што грамадства прайшло праз моцныя рэпрэсіі, зачышчана поле — і яны прайшлі стэрыльна. Чаму б не правесці ў лютым у 2025 годзе такія ж выбары? На вуліцы холадна, людзі пасля навагодніх святаў, нікому нічога не патрэба — самая ідэальная сітуацыя, каб дыктатару праводзіць выбары. Палітычны каляндар на Захадзе толькі пачынаецца, у Расіі ўвогуле яшчэ не прыйшлі ўсе ў сябе. Трэці сцэнар — калі ўжо зараз ідзе «прэзідэнцкая» кампанія выступаў Лукашэнкі, то цалкам лагічна, што гэта будзе найбліжэйшым часам, напрыклад, летам. Не ў жніўні — у жніўні будзе цяжка псіхалагічна. Але, як варыянт, у ліпені — тым месяцы, калі ён 30 гадоў таму прыйшоў да ўлады. Ён вельмі любіць гэты сімвалізм, таму гэты варыянт таксама мае права на існаванне.

Павел Паўлавіч Латушка: намеснік кіраўніцы Аб'яднанага Пераходнага Кабінета Беларусі, кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўлення, пасол Выступ Паўла Латушкі падчас удзелу ў святочных мерапрыемствах у Варшаве з нагоды Дня Волі На поўны размах яшчэ ў трыццаць сёмым Нашы дзяды паказалі «свядомым», Дзе іх сапраўднае месца ў жыцці: Там, дзе іх і касцей не знайсці. Затым — ува ўсіх у наступных сёмых Нашы бацькі дабівалі «свядомых». Ой, шчыравалі! Але як назло — Стала іх нават больш, чым было! Цяпер ужо нам, унукам і дзецям, Прадоўжыць работку іх давядзецца. Бо нельга інакш! Бо знаем даўно мы: Страшны народ — Калі ён свядомы! Гэта урывак верша Ніла Гілевіча і вы, канечне, адчулі вялікую і балючую іронію ўсіх гэтых радкоў. Але ёсць у іх і вялікая праўда. Праўда жыцця, праўда выжывання беларусаў як нацыі. Нацыянальная свядомасць — гэта нашая зброя і наш шчыт Гэта тое, дзякуючы чаму мы, беларусы, адносна невялікая па колькасці нацыя (параўноваючы з усходняй імперыяй, па суседству з якой нам «пашчасціла» у двукоссях існаваць) — здолела захавацца, здолела выжыць, нягледзячы на стагоддзі расейска-імперскай і расейска-савецкай акупацыі. Нягледзячы на гвалтоўную русіфікацыю, нягледзячы на тэрор, нягледзячы ні на што. Мы паўставалі, цярпелі паразы і паўставалі зноў. Нашых лідараў і нашу нацыянальную эліту каралі смерцю на эшафоце, растрэльвалі ў начы ў Курапатах, а яна паўставала зноў. Нашую дзяржаўнасць разбуралі, а яна паўставала зноў. Менавіта нацыянальная свядомасць 107 год таму прывяла ў Менск больш за 1800 дэлегатаў з усёй Беларусі на першы Ўсебеларускі з’езд. І нягледзячы на тое, што з’езд той быў разагнаны бальшавікамі, праз некалькі месяцаў была абвешчана і паўстала БНР, Беларуская Народная Рэспубліка. Першая беларуская незалежная нацыянальная дзяржава. Бо на тое была воля беларусаў. Прынамсі тых, хто здолеў захаваць свядомасць, хто не страціў надзеі і хто быў дастаткова рашучым, каб скарыстаць гістарычны момант і гістарычную магчымасць таго часу. Ад гэтай даты, 25 сакавіка 1918 года, прайшло ўжо 106 год. Але тое зерне нацыянальнай свядомасці, тое зерне імкнення да ўласнай дзяржаўнасці, перажыўшы бальшавіцкі тэрор, перажыўшы сталінскія рэпрэсіі 30-х, перажыўшы Курапаты, перажыўшы дзесяцігоддзі СССР — тое зерне прарасло і дало ўсходы. Праўда пра Курапаты, першы Чарнобыльскі шлях, нацыянальны ўздым і рух канца 80-х — пачатку 90-х, абвяшчэнне Рэспублікі Беларусь. І так, нажаль, прыход да ўлады Лукашэнкі пры падтрымцы, зноў жа, Расіі. Збіццё дэпутатаў Вярхоўнага Савета, ганебные рэферэндумы, забойствы палітычных апанентаў, «інтэграцыя» з Расіяй, утварэнне Саюзнай дзяржавы. Але супраціў беларусаў працягваўся. Грамадскі, але ж не выключна. Плошча 2006, Плошча 2010, Маршы недармаедаў… І нарэшце — рэвалюцыйныя падзеі 2020 года, якія, насуперак існаваўшым на той момант думкам пра другаснасць нацыянальнага складніку пратэсту, праходзілі пад нацыянальным бел-чырвона-белым сцягам. І што ж мы маем сёння? Так, маем рэакцыю і масавы тэрор у Беларусі. Маем тысячы палітвязняў. Маем больш за 136 тысячаў ахвяр злачынстваў рэжыму Лукашэнкі супраць чалавечнасці. Маем вайну супраць Украіны, у якой рэжым Лукашэнкі ўдзельнічае на баку Расіі супраць волі беларускага народу. Маем новую пагрозу незалежнасці і самому існаванню нашай дзяржаўнасці з боку Расіі праз дзейнасць пракрамлёўскага лукашэнкаўскага рэжыму. Але ж маем, дагэтуль маем і не губляем сваёй нацыянальнай свядомасці. Маем волю да свабоды. Волю да незалежнасці. І ўнутры Беларусі, і за яе межамі, бо беларуская дыяспара не губляе гэтай волі і гэтай свядомасці нават у вымушанай эміграцыі. І маем падтрымку цывілізаванага свету. І я дзякую усім нашым партнерам з гэта. Дзякую ўладам Польшчы, дзе мы сёння знаходзімся, за ўсю тую падтрымку, якую беларусы атрымліваюць на вашай зямлі. Але ж галоўнае — я дзякую ўсім беларусам і беларускам, дзе б вы не былі сёння, за тое, што вы не здаліся, не скарыліся і працягваеце барацьбу. Кожны — на сваім месцы і ў меру сваіх магчымасцяў. Дзякуй вам за тое, што вы губляеце сваёй свядомасці, не губляеце мовы нашай, што захоўваеце гэтыя каштоўныя зерні, з якіх неаднаразова адражалася Беларушчына, праходзячы нават праз самыя складаныя выпрабаванні. І канечне ж, схіляю галаву перад мужнасцю і дзякую нашым героям-партызанам, што спынялі рух расейскіх цягнікоў, дзякую нашым героям-каліноўцам, якія ўжо 2 гады бароняць Украіну ад расейскай навалы. Вечная падзяка, гонар і слава беларускім героям. Жывым і загінулым. Нашая краіна і нашая нацыя бачылі безліч складаных часоў. Але ж мы жывем. Жыве нашая свядомасць. Жыве нашая воля. І жыве Беларусь. Жыве і абавязкова будзе вольнай. Вольнай і незалежнай. З Днём Волі! Жыве Беларусь!

г. Бельск Падляскі Тэзісы выступлення 25 сакавіка 2024 года Паважаныя спадар Дырэктар, спадар Стараста, спадар Бургамістр, паважаная бацькоўская рада, паважаныя настаўнікі і вучні ліцэя, Для мяне вялікі гонар выступаць сёння, у такі важны дзень і ў такім унікальным месцы, як II агульнаадукацыйны ліцэй з беларускай мовай навучання імя Браніслава Тарашкевіча ў Бельску-Падляскім.З вялікай пашанай і падзякай за вашую працу, за вашую неацэнную справу, віншую кіраўніцтва, выкладчыкаў, навучэнцэў і ўсіх тут прысутных з 80-годдзем Ліцэю. Ганаруся, што маю магчымасць выступаць перад вамі на роднай беларускай мове, бачыць столькі таленавітых, цудоўных, адукаваных маладых людзей, хлопцаў і дзяўчат, ведаць, што мы выдатна адзін аднаго разумеем і маем агульную любоў да беларушчыны ў нашых сэрцах і гэтая бясцэнная магчымасць існуе дзякуючы кожнаму і кожнай з вас. Дзякуй вам вялікі за гэта.І тым больш каштоўна сустрэцца з вамі ў дзень аднаго з галоўных святаў для беларусаў па ўсім свеце — Дня Волі. Свята, якое аб’ядноўвае нас агульнымі каштоўнасцямі, што робяць нас тымі, хто мы ёсць. Бо што такое воля беларусаў? Хто мы ёсць і чаго мы хочам? Беларускі класік Янка Купала казаў — людзьмі звацца. Але якімі людзьмі? Беларусамі. І гэтая свядомасць — самы галоўны наш выбар. Першы крок да таго, каб быць вольным і свядомым чалавекам. Беларусы доўга не мелі свабоды. Але крок па кроку яны ішлі да яе. Крок па кроку, складана, часам крывава, часам амаль пачынаючы ўсё нанова, часам чакаючы зручнага гістарычнага моманту, але ж беларусы не спынялі свой шлях змагання за волю. Змагання за зямлю, незалежнасць, дзяржаву. За тое, каб звацца беларусамі. 25 сакавіка 1918 года гэты шлях прывёў да абвяшчэння Беларускай Народнай Рэспублікі, першай нацыянальнай дзяржавы беларусаў. 106 год мінула з таго часу. І гэтыя гады не былі для беларусаў ані простымі, ані спагадлівымі. Але вось ужо ў 106-ты раз мы ўзгадваем тую важнейшую гістарычную падзею, калі мы на ўвесь свет заявілі: мы ёсць, мы маем волю, мы маем свядомасць і маем права будаваць сваю будучыню. Мы беларусы. Мы жывем і жыве Беларусь! І сёння, у 106-ю гадавіну абвячшэння незалежнасці БНР, у наш Дзень Волі, я рады казаць гэтыя словы. Рады бачыць свядомых беларусаў і беларусак, якія ў незалежнай, еўрапейскай і дэмакратычнай Польшчы захоўваюць традыцыі, культуру, веру і карані. Беларуская меншасць у Польшчы, тут на Падляшшы — яскравы прыклад свядомага захавання таго, што прыйшло да вас ад дзядоў і прадзедаў, спакон вякоў. І я дзякую вам за тое, што вы не губляеце сваёй свядомасці, не губляеце мовы нашай, нашай культуры, беларускіх традыцый, традыцый вашых бацькоў, дзядоў і прадзедаў, што захоўваеце беларускі дух і тыя каштоўныя зерні. На жаль, сёння ў Беларусі пануе пачварны рэжым, які знішчае беларускасць, нашу культуру і мову, які змагаецца і супраць польскай этнічнай меншасці, якая пражывае ў Беларусі. Беларусы ў Польшчы і палякі ў Беларусі — багацце дзвюх краін, тое, што нас павінна яднаць і  быць мастом да супрацоўніцтва. На жаль, але сённяшні дыктатарскі рэжым гэта не разумее і супрацьдзейнічае добрасуседскім адносінам двух народаў. Веру ў тое, што хутка Беларусь адрыне дыктатуру і мы будзем як дзве еўрапейскія дзяржавы. Беларусь і Польшча будуць супрацоўнічаць і нават адчыняць межы як гэта ёсць у Еўрасаюзе. Важна, што ўлады Польшчы, улады Падляшша і Бельску падтрымліваюць беларусаў на Падляшшы, спадзяюся, што так будзе заўсёды. Веру ў тое, што такая выдатная ўстанова, як ІІ Ліцэй з беларускай мовай навучання адзначыць свае не толькі 80-годдзе, але і 100-годдзе і многае многае лета. Дзякуй вам за запрашэнне. Дзякуй за ўвагу. Са святам, з юбілеем! Жыве Беларусь!

Дарадца па прававых пытаннях НАУ Міхаіл Кірылюк у інтэрв'ю каналу «Обычное утро» аб ініцыятывах пракуратуры па ўзмацненні жорсткасці адказнасці бацькоў за правапарушэнні дзяцей У адміністрацыйным кодэксе сёння прапісаная адказнасць бацькоў за правапарушэнні, учыненыя дзецьмі. Крымінальная адказнасць, пра якую кажа пракуратура — гэта сапраўды «навацыя». У гэтым кантэксце асабліва важны аспект палітычнага запалохвання, для якога могуць прымяняцца гэтыя новаўвядзенні. Для чаго ж яны ўводзяцца? У Беларусі хіба рэзка вырасла дзіцячая злачыннасць? Не, мы яе не бачым. А хто тыя людзі, якія лічаць, што ў нас такая праблема ў краіне і яе трэба рэгуляваць асобным законам? Гэта пракурор, якога ніхто не выбіраў. А павінен быць парламент, які павінны выбраць мы. У гэтым праблема. Што чакаць ад гэтага закона? У правапрымяняльнай практыцы не варта чакаць прынцыпова новых крокаў, паколькі агульная сітуацыя з законамі ў Беларусі, якую ў 2020 годзе ахарактарызавалі ў дакладзе АБСЕ як прававы дэфолт, да гэтага часу не змянілася.