Пошук па сайце

Павел Паўлавіч Латушка: намеснік кіраўніцы Аб'яднанага Пераходнага Кабінета Беларусі, кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўлення, пасол Генеральныя дырэктары вядучых заводаў Беларусі адзін за адным выступаюць супраць Лукашэнкі. Прызнанне таксічнасці ўзаемаадносін з рэжымам стала ў іх ужо добрай традыцыяй. Падставай для гэтага сталі санкцыі, якія, са слоў рэжымнай прапаганды, толькі стымулююць эканоміку Беларусі. Рэжым дарэмна спрабуе адстойваць тэзіс аб тым, які нязначны ўплыў аказваюць санкцыі на эканоміку Беларусі. Аднак разуменне адваротнага ёсць не толькі ў прадстаўнікоў беларускага грамадства, але і ў дырэктараў рэжымных прадпрыемстваў. Што ж думае іх кіраўніцтва пра палітыку Лукашэнкі і пра тое, як яны змагаюцца за зняцце санкцый? Яшчэ 2 сакавіка 2022 года былі ўведзеныя сектаральныя санкцыі. Сярод іншых яны закранулі і буйныя прадпрыемствы — акцыянернае таварыства «Мастоўдрэў» і акцыянернае таварыства «Беларускі металургічны завод». Абмежаванні закранулі цэлы спектр крыніц даходу: імпарту, закупак, транспарціроўкі прадукцыі з беларускай драўніны, а таксама прадукцыі чорнай металургіі, аказання паслуг у профільных сектарах. Зняцце «стымулюючых беларускую эканоміку» санкцый — праца не толькі лабістаў Лукашэнкі, але і юрыстаў, якія дарэмна імкнуцца падаваць пазовы ў суды з мэтай адмены санкцый. Рашэнне па адной з такіх спраў было агучана на мінулым тыдні. Суд Еўрапейскага саюза 6 сакавіка не задаволіў пазоў «Мастоўдрэва» і БМЗ і не скасаваў сектаральныя санкцыі. Гендырэктар «Мастоўдрэва» Сяргей Асосаў і гендырэктар БМЗ Дзмітрый Корчык заявілі практычна ідэнтычныя паміж сабой патрабаванні і атрымалі падобныя рашэнні — Суд ЕС па сутнасці патрабаванняў у пазове адмовіў. Патрабаванняў у кіраўнікоў прадпрыемстваў было два: прызнаць несапраўднымі сектаральныя санкцыі, якія закранулі іх прадпрыемствы, а таксама абавязаць ЕС аплаціць панесеныя заяўнікамі выдаткі. Але асаблівую ўвагу прыцягваюць довады, якія падалі прадпрыемствы, а менавіта: – «... заяўнік сцвярджае, што ён ніколі не меў ніякага дачынення да беларускага войска, не ўдзельнічаў у канфлікце ва Украіне і не атрымліваў ад яго выгады. Заяўнік сцвярджае, што ён не мае ніякага дачынення да падзей ва Украіне ці да беларускага рэжыму». Кіраўніцтва «Мастоўдрэў» і БМЗ вырашылі зафіксаваць такім чынам сваё стаўленне як да пытання падтрымкі рэжыму Лукашэнкі — гэта значыць яны прызнаюць, што ў Беларусі ёсць рэжым? Так і да пытання фактычнай адсутнасці падтрымкі вайны ва Украіне. У сваю чаргу Суд ЕС у сваім рашэнні даступна і падрабязна растлумачыў, што прычына ўвядзення сектаральных санкцый — удзел Рэспублікі Беларусь у непрымальнай і незаконнай ваеннай агрэсіі Расіі супраць Украіны, што па міжнародным праве кваліфікуецца як акт агрэсіі, а Еўрапейскі саюз можа накладаць, калі палічыць гэта мэтазгодным, абмежаванні, накіраваныя на канкрэтныя сектары эканомікі. У сваёй адмове ў заяўленых патрабаваннях суд зафіксаваў: саміх заяў прадстаўнікоў прадпрыемстваў аб тым, што дзейнасць прадпрыемстваў не звязаная з дзеяннямі беларускага ўрада ці войска, недастаткова для скасавання санкцый. Рэжым Лукашэнкі актыўна падтрымлівае вайну супраць Украіны, парушае міжнароднае права і абавязанні нашай краіны, якія прапісаныя ў Статуце ААН. Мэтай гэтых сектаральных санкцый з'яўляецца аказанне ціску на рэжым Лукашэнкі, каб прымусіць яго ўстрымацца ад удзелу ў агрэсіі, яны накіраваныя на захаванне міру, прадухіленне канфліктаў і ўмацаванне міжнароднай бяспекі. Усе санкцыі, абмежаванні і страты іміджу ўсёй краіны адбываюцца толькі з-за Лукашэнкі і яго паранаідальнага жадання ўтрымаць захопленую ўладу, яго гатоўнасці здзяйсняць усё новыя і новыя злачынствы і падтрымліваць вайну.

Павел Паўлавіч Латушка: намеснік кіраўніцы Аб'яднанага Пераходнага Кабінета Беларусі, кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўлення, пасол 15-17 сакавіка гэтага года ў Расіі пройдуць выбары, у якіх натуральна будзе ўдзельнічаць Пуцін. Які, відавочна, зноў абярэцца на новы тэрмін — не думаю, што хтосьці ў гэтым сур'ёзна сумняваецца. Напэўна будзе і фальсіфікацыя, хоць мы схільныя лічыць, што ў цяперашняй Расіі, на жаль, Пуціна выбралі б і без яе. Але гаворка не пра гэта — аналізаваць расійскія выбары ахвотных і так дастаткова. Мяне ж, як беларускага палітыка, бянтэжаць паралелі, якія ў гэтым кантэксце праводзяцца з Беларуссю. Не, вядома, мы не схільныя разглядаць Беларусь у вакууме, як гэта часта здараецца, калі не ўлічваецца геапалітычны кантэкст. І натуральна, палітычныя працэсы ў Расіі, на жаль, маюць вельмі сур'ёзны ўплыў на нашу краіну, якую паставіў у такую глыбокую і небяспечную залежнасць Лукашэнка. Аднак жа электаральныя сітуацыі ў Расіі і Беларусі — розныя. І ў развагах, якія мы ўсё часцей назіраем пра тое, ці будуць дэмакратычным светам прызнаныя вынікі выбараў у Расіі ці не будуць, ці пазбавіцца Пуцін міжнароднага прызнання, як гэта было з Лукашэнкам — у дачыненні да апошняга чамусьці зноў ужываецца прынцып электаральнага цыклу. Так, нібы яго бягучая нелегітымнасць можа як працягнуцца, так і абнуліцца ў выніку выбараў. І што гэта ў тым ліку можа залежаць ад таго, як свет адрэагуе на выбары ў Расіі. Але такая прывязка да расійскіх выбараў і паралелі з імі — недарэчныя. Кейс Лукашэнкі ў кантэксце нелегітымнасці можна назваць у нейкай ступені нават штодзённым — пакідаючы, натуральна, за дужкамі ўвесь той тэрор і колькасць злачынстваў, якія ён здзяйсняў падчас кампаніі 2020 года і працягвае здзяйсняць дагэтуль. Па сутнасці ў 2020 годзе ў Беларусі адбыліся перакульваючыя выбары (чаго, дарэчы, яшчэ ні разу не было ў Расіі). І калі мы кажам «перакульваючыя выбары», мы, вядома, не маем на ўвазе, што выбары 2020 года адпавядалі міжнародным стандартам, былі свабоднымі, праходзілі дэмакратычна і ва ўмовах справядлівай канкурэнцыі. Абсалютна не. Яны першапачаткова былі выбарамі з вялікай нацяжкай, бо праходзілі ў аўтарытарнай дзяржаве, ужо ва ўмовах нарастаючых з вясны рэпрэсій. На той момант ключавыя канкурэнты Лукашэнкі ўжо былі кінутыя за краты, у турмах зноў з'явіліся палітвязні, рэжым ужо пачынаў эскаляваць гвалт у дачыненні да мірных грамадзян, якія спрабуюць абараняць свае правы законнымі спосабамі. Аднак дэмакратычным сілам і грамадзянскай супольнасці тым не менш атрымалася зрабіць дзве вельмі важныя рэчы: Стварыць альтэрнатыўныя інструменты маніторынгу за выбарамі (платформы Голас і Зубр), з дапамогай якіх пасля ўдалося даказаць масавыя, грубыя фальсіфікацыі і рэальна палічыць галасы. Нягледзячы на тое, што ключавыя канкурэнты Лукашэнкі загадзя былі кінутыя рэжымам у турмы, іх штабам удалося аб'яднацца і выставіць адзінага кандыдата — Святлану Ціханоўскую. І хоць гэта адбылося ледзь не ў апошні момант, мабілізаваная і настроеная на дэмакратычныя перамены большасць беларускіх грамадзян актыўна ўцягнулася ў кампанію, Святлана Ціханоўская хутка сабрала дастатковую колькасць подпісаў, а затым выйграла выбары ў Лукашэнкі, што і ўдалося даказаць дзякуючы альтэрнатыўным платформам маніторынгу за выбарамі і падліку галасоў. У выніку дэмакратычныя краіны не проста не прынялі сфальсіфікаваныя рэжымам Лукашэнкі вынікі выбараў, але і прызналі легітымнасць Святланы Ціханоўскай і, адпаведна, адмовілі ў прызнанні Аляксандру Лукашэнку. Далей ён ужо толькі пагаршаў сваё становішча, развязаўшы брутальныя і масавыя рэпрэсіі, захапіўшы самалёт, задаволіўшы міграцыйны крызіс і ў рэшце рэшт стаўшы саўдзельнікам вайны Расіі супраць Украіны. Але вяртаючыся да пытання легітымнасці, прызнання — Лукашэнка, паўторым, страціў іх у выніку пройгрышу выбараў. І ён ужо не зможа аднавіць гэта за кошт новага электаральнага цыклу, бо з 2020 года Лукашэнка, які захапіў уладу сілай, з'яўляецца толькі ўзурпатарам, які не мае права праводзіць якія-небудзь электаральныя кампаніі. Акрамя таго цяпер у Міжнародным крымінальным судзе ў Гаазе на Лукашэнку ляжыць падрыхтаваная камандай Народнага антыкрызіснага ўпраўлення камунікацыя паводле артыкула 15 Рымскага статута «Аб незаконнай дэпартацыі або перамяшчэнні ўкраінскіх дзяцей з акупаваных Расіяй тэрыторый у Беларусь». То бок у Лукашэнкі ёсць яшчэ і ўсе шанцы да «выбараў» 2025 года стаць вайсковым злачынцам з ордэрам на арышт ад МКС. Гэта, бадай, адзінае прызнанне, на якое ён можа разлічваць. Але, вядома, гэта не азначае, што мы спынімся толькі на гэтым і дамо Лукашэнку спакойна правесці сваё «свята культу» і рытуал «перавыбрання». Дэмакратычныя сілы, у тым ліку Народнае антыкрызіснае ўпраўленне, ужо праводзяць кансультацыі з мэтай выпрацаваць агульную кампанію да «выбараў» 2025 года. І ў адрозненне ад так званага адзінага дня галасавання, які мы заклікалі ігнараваць і не марнаваць марна мабілізацыйны патэнцыял беларускага грамадства дзеля абсалютна нецікавай самому грамадству «электаральнай кампаніі» рэжыму — што беларусы і прадэманстравалі, не прыйшоўшы на ўчасткі — да 2025 года мы плануем падыходзіць інакш. Як менавіта — казаць пакуль заўчасна. Магу толькі сказаць, што наша каманда бачыць кампанію 2025 года актыўнай і нестандартнай — такой, якой яе наўрад ці хтосьці чакае, у тым ліку і сам рэжым Лукашэнкі.

Аўтар Міхаіл Кірылюк: юрыст НАУ. Крыніца: belsat.eu Прыкметай часу стала з'яўленне ўсё больш ўмеранай апазіцыі. Апазіцыі рацыянальнай, зручнай, прагматычнай. Гнуткай і гатовай шмат на што. І чым даўжэй адміністрацыя Лукашэнкі і Пуціна кантралюе беларускія землі — тым больш будзе такіх ахвотных заняць месца паміж Васкрасенскім і Гайдукевічам. Прычыны для гэтага зразумелыя. Многія стамляюцца ад працяглай барацьбы, бо чаканне хуткай перамогі, выкліканае гістарычна максімальнай палітычнай актыўнасцю беларусаў у 2020-м, нават праз тры гады не спраўдзілася. Для гэтага ёсць аб'ектыўная прычына — вайна, якая, на жаль, закранула нашмат больш жыццяў, чым беларускія выбары. Многія стаміліся жыць у эміграцыі і хочуць вярнуцца ў Беларусь нават коштам кампрамісу з адміністрацыямі Лукашэнкі і Пуціна. Цяпер дэмакратычныя сілы пастаўлены перад няпростым выбарам — альбо існаваць у эміграцыі, альбо сысці з палітыкі ці сесці ў турму. Для палітыка нармальна хацець уплываць на сітуацыю ў краіне — відавочна, што ў эміграцыі для такога магчымасцяў нашмат менш. Спробы знайсці спосабы вярнуцца ў краіну — нармальныя. Жаданне паспрабаваць перахітрыць Лукашэнку, паабяцаць нешта, каб знізіць градус рэпрэсій і вярнуцца ў тую сітуацыю, калі ў Беларусі працавалі СМІ, можна было крытыкаваць улады публічна, наведваць прыёмы ў міністэрствах і ўносіць туды прапановы (у мяне таксама была такая магчымасць), некаторыя з якіх нават прымаліся, — добра зразумелае. Настальгія па 2018 годзе, калі ў Мінску было магчыма адкрыта хадзіць у вышыванках, наведваць курсы беларускай мовы і жыць звычайным жыццём, — нармальная. Жаданне любой цаной вызваліць палітвязняў, частка якіх павольна забіваюць у турмах, — цалкам правільнае. Таму мы бачым, як у СМІ ўсё больш настойліва гучаць галасы прыхільнікаў «перамоваў», «кампраміснай пазіцыі», «зняцця радыкальных патрабаванняў», заклікі «рэальна глядзець на рэчы». Тон гэтых публікацый, аднак, хутчэй нагадвае заклікі да капітуляцыі. І ў нейкіх выпадках у змене дыслакацыі, змене стратэгіі і нават капітуляцыі няма нічога дрэннага — украінцы пакідаюць населеныя пункты, калі гэта адзіны спосаб зберагчы сваіх людзей. Ілюзорна, мне здаецца, лічыць, што існуюць умовы, пры якіх такое вяртанне рэалістычна ў 2024 годзе. Што ёсць нейкая формула, якую дэмсілы могуць прапанаваць Лукашэнку, каб ён на яе пагадзіўся. Як вы лічыце, нават калі Ціханоўская, Латушка, BYPOL, BYSOL і ўсе знакавыя фігуры ў эміграцыі звернуцца ў камісію па вяртанні са згодай на вяртанне і адмовай ад сваіх патрабаванняў з адной-адзінай умовай — выпусціць зняволеных, гэты запыт будзе пачуты? Стаўлю 10 да 1, што не. А навошта гэта Лукашэнку? Для ўтрымання ўлады Лукашэнка з 2020 года канчаткова абапіраецца не на беларусаў, а на Расію. У Расіі ўлада лічыць войска, ядзерную зброю, нафтавыя і газавыя радовішчы крыніцай сваёй устойлівасці, а народ — крыніцай праблем. Нават калі (фантастычны сцэнар) Лукашэнка захоча развязаць палітычны крызіс цывілізавана і выпусціць ключавыя фігуры дэмакратычных сіл, для адміністрацыі Пуціна лагічна выступаць супраць гэтага сцэнару. Бо такое развіццё падзей расхіствае ўстойлівасць улады Лукашэнкі, а значыць, ставіць пад пагрозу вайсковую прысутнасць Расіі на нашых землях, якую яны актыўна выкарыстоўваюць падчас сваёй агрэсіі. Калі б такія гіпатэтычныя перамовы маглі адбыцца, то гучалі б наступным чынам: Лукашэнка: Аддайце мне ўсю сваю маёмасць, адмоўцеся ад вашых палітычных поглядаў, аддайце сваіх родных і прыхільнікаў і сядайце ў турму, дзе вы, магчыма, памрэце і выйдзеце, калі я захачу, але нават пасля выхаду за вамі захаваецца кругласутачны нагляд, як за Пратасевічам. Дэмакратычныя палітыкі (здзіўлена): А навошта гэта нам? Лукашэнка: Ну, як хочаце Калі б у камісію па вяртанні закладвалі нейкі сэнс, то для адміністрацыі Лукашэнкі не склала б ніякай праблемы за больш чым год яе працы прадэманстраваць «паспяховы прыклад»: вось эмігрант звяртаецца ў камісію, вось прыносіць прысягу, яго ўрачыста вызваляюць ад адказнасці на 50 гадоў па 10 «экстрэмісцкіх» артыкулах, вось ён едзе ў Беларусь, вось ён гуляе па Мінску, ездзіць на лыжах у Сілічах і посціць рылзы ў сацсетках. Але як бачым з рэальнай практыкі камісіі, ніякіх планаў, акрамя імітацыі, на яе не ўскладалі. Спецыфіка сённяшняй канфігурацыі палітычных сіл у тым, што супрацьстаянне — гэта, бадай, адзіны працоўны варыянт для абодвух бакоў. Перш за ўсё накладвае адбітак вайна, што сур'ёзна ўплывае на інструментар палітыкаў. Нашу сітуацыю параўноўваюць з Украінай і Ізраілем, нагадваюць, што, нягледзячы на жорсткае супрацьстаянне, Украіне ўдаецца вяртаць герояў «Азоўсталі», а Ізраіль вяртае закладнікаў, захопленых ХАМАС. Гэта сцверджанне як бы кажа нам пра тое, што нас ад такога абмену спыняе толькі недальнабачнасць лідэраў. Ёсць некаторая розніца паміж нашымі рэаліямі: у беларусаў няма належнага абменнага фонду. Мы не трымаем у закладніках такіх фігур, як Карпянкоў, Караеў або Коля Лукашэнка, як Украіна, якая арыштавала Мядведчука, празванага «кумам Пуціна». Мы пазбаўленыя магчымасці праводзіць налёты з бамбардзіроўкай Драздоў, як Ізраіль у адносінах да ХАМАС. З інструментаў супрацьстаяння ў нашым распараджэнні ёсць санкцыі — і яны ўплываюць на процілеглы бок далёка не так разбуральна, як папярэднія прыклады. Калі Украіна атрымлівае зброю ад Захаду і сама выбірае, як яе ўжываць, то ў выпадку з санкцыямі і выбар «зброі», і «мэты» — цалкам у руках палітыкаў ЕС і ЗША. Беларускія палітыкі могуць толькі падаваць свой аналіз сітуацыі і прапановы З гэтай патавай сітуацыі некаторыя ўплывовыя для грамадскай думкі фігуры робяць выснову, што трэба рабіць санкцыі слабейшымі. Зніжаць градус ціску. На наш погляд, роўна наадварот. Каб выступіць годным суб'ектам перамоваў, градус ціску трэба павышаць, а не зніжаць. Лукашэнка доўгі час спрабаваў ціснуць на ЕС пры дапамозе міграцыйнага крызісу і, у імкненні павышаць градус, дайшоў да вайсковых пагроз з боку ПВК «Вагнер». Аднак пасля таго як тры краіны адначасова паабяцалі ў выпадку ўзброеных правакацый закрыць мяжу сінхронна і цалкам — спробы эскалацыі спыніліся. Але, можа быць, санкцыі толькі наносяць шкоду тым беларусам, у якіх самыя нізкія заробкі і якія няздольныя паўплываць на адміністрацыю Лукашэнкі? Наадварот, гэта Лукашэнка разбурае эканоміку мацней за любыя санкцыі. Чым хутчэй Беларусь ад яго пазбавіцца і пачне пераход да здаровай эканомікі, тым хутчэй знікне прычына беднасці беларусаў. Па назіранні калег, у Расіі пасля 2014 года ў міжнародных юрыдычных карпарацыях у сферы санкцый працавалі цэлыя дэпартаменты юрыстаў. Зараз у Расіі праводзяць юрыдычныя канферэнцыі, дзе панэлі прысвечаны фактычна абыходу санкцыйнага заканадаўства. Лукашэнка ўвёў крымінальную адказнасць за заклік да санкцый і саджае людзей за краты на дзесяцігоддзі паводле гэтага артыкула не проста так. З неіснуючай пагрозай так не змагаюцца. Між тым у цяперашняй сітуацыі ў нас дастаткова месца для манеўру: 1) у дачыненні да РФ уведзена ў 12 разоў больш санкцый, чым супраць Беларусі. Іх сінхранізацыя ударыць па рэжыме не толькі наўпрост, замінаючы зарабляць на вайне, але і другі раз, замінаючы зарабляць на абыходзе санкцый. 2) Адкрыццё хаця б некалькіх крымінальных спраў у ЕС у дачыненні да прадстаўнікоў рэжыму, якія дапамагаюць абыходзіць санкцыі, наблізіць вызваленне палітычных зняволеных мацней, чым дзясяткі дэкларацый і рэзалюцый. Гэта той кірунак, у якім варта працаваць. Тым больш, што фактуры для крымінальнага пераследу больш чым дастаткова. 3) значная доля таго, што цяпер называюць «слабымі санкцыямі», насамрэч не санкцыі наогул. Гэта кантрафакт або кантрабанда, калі пад выглядам несанкцыянаванага тавару перамяшчаецца санкцыйны. Адсочваць нелегальныя продажы па падробленых дакументах — для гэтага не патрэбны ніякі новы закон. Патрэбна рашучасць жорстка кантраляваць тыя законы, якія ёсць ужо цяпер. Для крымінальнай адказнасці існуючага заканадаўства больш чым дастаткова. 4) Праваахоўным органам ЕС варта пачаць прыцягваць да адказнасці за змену месца прызначэння тавараў. Для гэтага таксама ёсць усе неабходныя падставы: транзіт тавараў па загадзя ілжывых дакументах — гэта злачынства ва ўсіх краінах у любы час. Для ўсіх гэтых дзеянняў не трэба ніякіх звышнатуральных намаганняў. Але вынік — Свабодная Беларусь — можа стаць той саломінкай, што зломіць спіну пуцінскаму вярблюду.

Павел Паўлавіч Латушка: намеснік кіраўніцы Аб'яднанага Пераходнага Кабінета Беларусі, кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўлення, пасол Максім Багдановіч мог быць перапахаваны ў Мінску. Падчас працы міністрам культуры гэта была тэма, якой мы рэальна спрабавалі займацца. Але спачатку пра тое, як Багдановіч паўплываў на мяне. Памятаю, калі я быў першакурснікам гістарычнага факультэта БДУ, праходзячы ў Мінску па праспекце Машэрава — сёння гэта праспект Пераможцаў — часта заходзіў у кнігарню. Яна месцілася акурат у будынку Міністэрства культуры, дзе пазней мне давялося працаваць міністрам. У гэтай кнігарні я часта набываў беларускамоўную літаратуру. Памятаю, як калісьці спыніўся на зборніку вершаў у трох тамах Максіма Багдановіча. Спадчына Багдановіча — паэта, які пражыў толькі 25 гадоў і за гэты час паспеў стаць сапраўдным класікам — асаблівая з’ява ў беларускай літаратуры. Максім Багдановіч памёр у Ялце — гэта Украіна. З ідэяй перапахавання Максіма Багдановіча да мяне звярнуўся адзін з маіх папярэднікаў на пасадзе міністра — паважаны чалавек у культурных колах. Мы пачалі абмяркоўваць і сышліся на меркаванні пра тое, што перапахаванне Максіма Багдановіча магло б быць аднаўленнем гістарычнай справядлівасці, моцнай і нацыянальна ўздымнай падзеяй для беларускага грамадства. Шмат было аргументаў і за, і супраць — думаю, прадстаўнікі абодвух меркаванняў знойдуцца і сёння — але ж гэта быў шанец для беларускай культуры — пахаваць Багдановіча на яго Радзіме, пра якую ён столькі пісаў. Памятаю, што гэтую тэму я падымаў на перамовах з украінскімі міністрамі. Гэта быў складаны працэс, які, на жаль, тады рэалізаваць не ўдалося. Адстойванне нацыянальнай культуры ў сістэме Лукашэнкі заўсёды было выклікам. Цяжка сабе ўявіць, але нават класікаў, якія ўваходзяць ва ўмоўную «зорную пяцёрку» беларускай літаратуры, да якой асабіста я адношу Купалу, Коласа, Багдановіча, Караткевіча і Быкава — нават з імі было складана прабіцца на ўрадавыя мерапрыемствы. Нават іх даводзілася адстойваць, прыкладаць намаганні, каб іх творы маглі прагучаць на ўрадавых мерапрыемствах. І такая барацьба здаралася неаднойчы. Тое, што немагчыма было ўявіць сабе міністрам культуры ў часы БССР, было рэальнасцю для міністра культуры незалежнай Беларусі.

У Польшчы распачаўся перыяд аплаты падаткаў. У гэты час перад падаткаплацельшчыкамі з’яўляецца выдатная магчымасць падтрымаць беларускія арганізацыі, накіраваўшы частку сваіх падаткаў на іх карысць. Дапамагчы можна Музею Вольнай Беларусі і незалежнай тэатральнай групе «Купалаўцы». Хто і як можа падтрымаць? Падаткаплацельшчыкі ў Польшчы, якія складаюць падатковую дэкларацыю (PIT), могуць накіроўваць 1,5% з агульнай сумы падаткаў на падтрымку пэўнай грамадска карыснай арганізацыі. Накіраваць суму на карысць Музея і Купалаўцаў можна праз нашых партнёраў з фонда Młodzi — Młodym. Як гэта зрабіць? Пры запаўненні падатковых формаў упішыце наступнае: у пункце 147 — нумар KRS 0000270261; у пункце 148 — 1,5%; у пункце 149 — MUZEUM WOLNEJ BIAŁORUSI 18974 альбо KUPALAUCY 19547 (абавязкова, каб нашыя партнёры ведалі, для каго накіравана падтрымка). Падтрымліваючы беларускую культуру сёння, мы ўсе робім унёсак у яе заўтра. І таму асабліва важна падтрымліваць беларускія культурніцкія праекты, якія сёння вымушаны дзейнічаць па-за межамі Беларусі. Дзякуй вам за падтрымку і распаўсюд інфармацыі!

Крыніца: reform.by Павел Латушка ад імя Аб'яднанага Пераходнага кабінета і Народнага антыкрызіснага ўпраўлення звярнуўся да пасла Ірландыі ў Польшчы Патрыка Джэрарда Хогі з просьбай прыняць да ведама і адрэагаваць на дзейнасць прадстаўнікоў Свята-Елісавецінскага манастыра ў Ірландыі. «Прашу амбасаду Ірландыі ў Польшчы праз ваш паважаны офіс прыняць да ведама гэтае пытанне і разгледзець магчымасць давядзення яго да ведама адпаведных органаў улады ў Ірландыі», — напісаў Латушка. Гаворка ідзе пра дзвюх сясцёр Свята-Елісавецінскага манастыра Алену Валынец (Helen Volynets) і Вераніку Васільеву (Veronica Vasilyeva), якія прыбылі ў Ірландыю для продажу абразоў, каб нібыта аплаціць працу «з псіхічна хворымі, бяздомнымі, былымі зняволенымі і нарказалежнымі ў Мінску». Артыкул пра іх з'явіўся ў Global Sisters Report. Латушка звяртае ўвагу, што «адным з самых трывожных аспектаў дзейнасці Свята-Елісавецінскага манастыра з'яўляецца яго фінансавая падтрымка расійскіх вайскоўцаў. Манастыр арганізуе канцэрты ў падтрымку расійскай арміі і збірае харчы і сродкі для расійскіх вайскоўцаў, якія ўдзельнічаюць у вайне супраць Украіны. На гэтыя сродкі набываюцца розныя прадметы, у тым ліку рацыі, коптэры, цеплавізары, бронекамізэлькі, шлемы і нават аўтамабілі».

Павел Паўлавіч Латушка: намеснік кіраўніцы Аб'яднанага Пераходнага Кабінета Беларусі, кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўлення, пасол Існуе меркаванне, што санкцыі нібыта правакуюць Лукашэнку на працяг рэпрэсій у Беларусі. І што нібыта, наадварот, узмацняючы санкцыі, мы спрыяем яшчэ большым рэпрэсіям. Дык што ж рабіць? Давайце паспрабуем паглядзець на гэта праз іншую аналогію: агрэсія і супраціў. І задамося такім пытаннем: ці трэба супраціўляцца агрэсару, ці трэба яго караць за агрэсію? Ці трэба скласці зброю, капітуляваць і заплюшчыць вочы на ўсё, што ён ужо нарабіў, каб не правакаваць яго на яшчэ большую агрэсію? Пастаўлю пытанне яшчэ больш канкрэтна: што трэба было рабіць Украіне, калі Расія пры ўдзеле рэжыму Лукашэнкі развязала супраць яе поўнамаштабную вайну? Што трэба было рабіць Украіне, каб не «справакаваць» Расію? І што Украіне трэба рабіць цяпер? Можа быць, здацца, капітуляваць, здаць свае тэрыторыі? А што рабіць партнёрам Украіны, пра што Украіне трэба іх прасіць? Можа быць, ім трэба сказаць: ну добра, Расія, мы перастаем дапамагаць Украіне, здымаем з цябе ўсе санкцыі і заадно прызнаем, што акупаваныя табой тэрыторыі афіцыйна становяцца тваёй часткай — таму што мы не хочам цябе далей правакаваць. Так? У 2020 годзе рэжым Лукашэнкі напаў на беларусаў, якія не хочуць жыць пад ягонай дыктатурай (сапраўды гэтак жа, як украінцы не хочуць жыць пад расійскай акупацыяй). Гэты напад у выглядзе масавых штодзённых рэпрэсій, якія ўжо неаднаразова былі надзеленыя прыкметамі і падпадаючымм пад злачынствы супраць чалавечнасці ў розных міжнародных дакументах, працягваецца па гэты дзень. Па дадзеных Цэнтра права і дэмакратыі Justice Hub ахвярамі гэтых злачынстваў па стане на май 2023 года стала не менш за 136 тысяч чалавек. У лютым 2022 года Лукашэнка як марыянетка Пуціна забяспечыў уварванне Расіі ва Украіну з тэрыторыі Беларусі. Г. зн. сумесна з Пуціным здзейсніў акт агрэсіі ў дачыненні да Украіны. І гэта злачынства агрэсіі працягваецца па гэты дзень. А разам з тым Лукашэнка таксама здзяйсняе ваенныя злачынствы, арганізоўваючы незаконнае перамяшчэнне і дэпартацыю ўкраінскіх дзяцей з часова акупаваных тэрыторый. І што ж у гэтых умовах прапануюць нам прыхільнікі падыходу «не правакаваць агрэсараў»? Я адкажу, што яны прапануюць — змірыцца, бяздзейнічаць і здацца. Здаць Украіну Пуціну. І здаць Беларусь Лукашэнку. Што ў канчатковым выніку азначае таксама здаць Беларусь яго гаспадару — Пуціну. Гэта значыць замест «быць», яны прапануюць «не быць». А што выбіраеце вы?

Павел Паўлавіч Латушка: намеснік кіраўніцы Аб'яднанага Пераходнага Кабінета Беларусі, кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўлення, пасол Рамонт службовага кабінета — традыцыйна гэтым пачынаецца праца кожнага новага міністра. Такая нефармальная традыцыя існуе і ў міністраў у Беларусі яшчэ з савецкіх часоў. Калі я стаў міністрам культуры, на гэтыя мэты мой папярэднік Уладзімір Мацвейчук нават пакінуў мне бюджэт — каля 11 тысяч еўра. Кабінет сапраўды патрабаваў рамонту — ён быў проста няўтульным, шафы ў ім былі яшчэ савецкімі: зношаныя, з часам яны зусім састарэлі. Шмат прадметаў інтэр’еру ў кабінеце засталіся з часоў Юрыя Міхневіча — міністра культуры БССР, які займаў гэтую пасаду амаль 20 гадоў. У гэтым пытанні я тады прыняў прынцыповае рашэнне: я не буду пачынаць працу міністрам з рамонту кабінета, таму што рамантаваць трэба было не кабінет, а падыходы ў фінансаванні ўсёй сферы культуры — і акурат на гэта трэба было шукаць грошы. Таму рамонт быў адкладзены і адбыўся толькі праз два з паловай гады. За гэты час мы распачалі сапраўды новае фінансаванне культуры: гэта і рэалізацыя дзяржаўнай праграмы «Замкі Беларусі» — аднаўленне больш за 30 палацаў і замкаў па ўсёй нашай Бацькаўшчыне, і рэалізацыя праграмы аднаўлення, рэканструкцыі, рамонту ўсіх (27) дзяржаўных тэатраў у краіне, пачала дзейнічаць новая дзяржпраграма «Культура Беларусі 2010-2015», якая значна павялічыла дафінансаванне культуры ў рэгіёнах. Таксама пакрылі запазычанасць перад беларускімі мастакамі, у чатыры разы павысілі дафінансаванне прэм’ерных пастановак для беларускіх дзяржаўных тэатраў, рэалізавалі шмат іншых важных праектаў. Падчас рамонту старую мэблю, савецкія лакіраваныя шафы — акурат як у савецкіх фільмах — мы прыбралі. Утварылася велічэзная вольная прастора на сцяне — і гэтую прастору неабходна было запоўніць. Я вырашыў знайсці нешта знакавае, сімвалічнае, звязанае з нацыянальным разуменнем культуры. Я зрабіў свядомы выбар — размясціць у кабінеце міністра карціну «Кастусь Каліноўскі» (Гугель, Кудрэвіч. 1958). Калі працу размясцілі ў кабінеце, я сказаў сваёй камандзе, што ўжо пасля такога абнаўлення тут можна годна прымаць любога амбасадара замежнай краіны. І калі яны прыходзілі ў Міністэрства, у кабінет міністра, яны сапраўды звярталі ўвагу на гэты твор. А замежных гасцей было нямала: паслы Кітая, Палесціны, Украіны, Літвы, калегі-міністры з розных краін свету, партнёры, мецэнаты. Але памятаю, што тады ў размове з калегамі па Міністэрстве я зрабіў заўвагу: можна годна тут любога пасла замежнай краіны прымаць, але наўрад ці пасля ўстаноўкі гэтай карціны ў кабінет міністра прыйдзе амбасадар Расіі. Так і атрымалася: амбасадар Расіі сапраўды ніколі так і не пабачыў гэты твор. Постаць Кастуся Каліноўскага — асаблівая для беларускай гісторыі і культуры. Паўстанне Кастуся Каліноўскага — гэта пацверджанне таго, што беларусы моцныя, беларусы ўмеюць адстойваць свае правы, выступаць за вольнасць і незалежнасць краіны. У гісторыі Беларусі былі складаныя моманты, але ж мы аднавілі сваю незалежнасць, сталі самастойнай краінай. Так, гісторыя згуляла з намі злы жарт у 1994 годзе, але гэта не азначае канец, гэта азначае толькі адно — яшчэ раз беларускаму духу трэба падняцца, як ён падняўся ў 1863 годзе, але і вырашыць ужо гэтую задачу. Вырашыць назаўсёды.

Павел Паўлавіч Латушка: намеснік кіраўніцы Аб'яднанага Пераходнага Кабінета Беларусі, кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўлення, пасол Суд Еўрапейскага саюза не задаволіў пазоў і не зняў санкцыі з ААТ «Гродна Азот» і яго філіяла «Хімвалакно», якія трапілі ў пяты санкцыйны пакет ЕС супраць рэжыму Лукашэнкі ў снежні 2021 года. Раней аналагічныя адмовы паступілі ў адрас ААТ «Мінскі аўтамабільны завод», ААТ «БЕЛАЗ» і «Белаэранавігацыя». Не гледзячы на тое, што Лукашэнка на ўсіх пляцоўках і нарадах пыжыцца пераканаць беларускую наменклатуру, што так, у нас дыктатура, але мы адзіныя і радыя таму, што ўсе падтрымліваюць абраны курс, а любыя санкцыі нам хоць бы што і «робяць нас толькі мацней», кіраўнікі падсанкцыйных прадпрыемстваў іншай думкі. У гэты раз вызначыўся сваёй уяўнай адданасцю дыктатару дырэктар ААТ «Гродна Азот» Ігар Ляшэнка, які, ігнаруючы бравады Лукашэнкі, прасіў Суд Еўрапейскага саюза адмяніць санкцыі, накладзеныя на галаўное прадпрыемства ААТ «Гродна Азот» і яго філіял «Хімвалакно». У сваёй заяве ў Суд ЕС Ляшэнка заявіў, што факты выплаты дывідэндаў дзяржаве «не могуць разглядацца як падтрымка рэжыму Лукашэнкі», і «што той факт, што прадпрыемствы належаць дзяржаве, не прымушае іх станавіцца палітычна актыўнымі і падтрымліваць пэўны рэжым, і што іх карпаратыўная мэта палягае ў вядзенні прыбытковага бізнэсу». Брава, спадар Ляшэнка. Вы прызналі і афіцыйна зафіксавалі ў пазове, што ў Беларусі рэжым і вы вымушаныя яго фінансаваць. А Савет ЕС няправільна ацаніў факты адноснага таго, хто і як фінансуе і падтрымлівае рэжым. І прывялі довады, што не падтрымліваеце і не фінансуеце рэжым Лукашэнкі. У сваёй пісьмовай заяве Ляшэнка заявіў, што выплаціў дывідэнды ў бюджэт дзяржавы «у 2018 годзе ў суме 8 481 000 рублёў, у 2019 годзе — 34 200 000 рублёў, у 2020 годзе — 6 835 000 рублёў, а вось за 2021 год дывідэнды не выплачваліся». Гэта значыць, паспрабавалі ў чарговы раз схітрыць і падмануць і прынялі рашэнне дывідэнды за год, у якім былі ўведзеныя санкцыі на прадпрыемства, не выплачваць і на гэтай падставе спрабаваць аспрэчыць уведзеныя санкцыі. І ўжо 2 сакавіка 2022 падалі пазоў у Суд Еўрапейскага саюза. Дарэчы, яшчэ ў снежні 2021 года, адразу пасля ўвядзення санкцый, кіраўніцтва ААТ «Гродна Азот» пачало барацьбу за адмену санкцый ЕС і быў арганізаваны прымусовы збор подпісаў супрацоўнікаў прадпрыемства для звароту ў Міжнародную арганізацыю працы з мэтай адмены заходніх санкцый. Бо не толькі ЕС увёў санкцыі супраць ААТ «Гродна Азот», але і ЗША ў красавіку 2021 года аднавілі раней прыпыненыя санкцыі супраць гэтага прадпрыемства. Асобна ў жніўні 2021 года трапіў пад амерыканскія санкцыі і сам дырэктар «Гродна Азот» Ігар Ляшэнка. Яшчэ раз — прызначаны Лукашэнкам дырэктар ААТ «Гродна Азот» Ігар Ляшэнка праз сваіх прадстаўнікоў у судзе заявіў, што ААТ «Гродна Азот» не падтрымлівае і не фінансуе рэжым і фіксуе гэта наступным аргументам, што яны вымушаныя плаціць дывідэнды дзяржаве, але яны не нясуць адказнасці за тое, як у далейшым выкарыстоўваюцца гэтыя сродкі — нават калі яны ідуць на парушэнне правоў грамадзян. У заяве пазначана, што прадпрыемства «не мае ніякага кантролю над выкарыстаннем сродкаў, якія яно плаціць дзяржаве». З самім фактам наяўнасці антыдэмакратычнага рэжыму ў Беларусі Ляшэнка не спрачаецца. Далей больш — кіраўніцтва ААТ «Гродна Азот» пацвердзіла парушэнне правоў грамадзян у Беларусі і ў Еўрапейскім судзе ў сваіх довадах заяўнікі сцвярджалі, што «яны самі не нясуць адказнасці за парушэнні рэжымам Лукашэнкі правоў чалавека, дэмакратыі, вяршэнства права, рэпрэсіі грамадзянскай супольнасці і дэмакратычнай апазіцыі ў Беларусі». Да пытання недатычнасці кіраўніцтва «Гродна Азот» да рэпрэсій факты кажуць пра адваротнае. У пастанове суда зафіксавана, што работнікі «Гродна Азот», у тым ліку работнікі завода «Хімвалакно», якія ўдзельнічалі ў мірных акцыях пратэсту супраць рэжыму і абвясцілі страйк, падвяргаліся звальненням, запалохванню і пагрозам як з боку кіраўніцтва «Гродна Азота», так і з боку прадстаўнікоў рэжыму. Такім чынам, кіраўніцтва «Гродна Азот» нясе адказнасць за рэпрэсіі супраць работнікаў прадпрыемства. Кіраўніцтва ААТ «Гродна Азот», як раней кіраўніцтва МАЗ і БЕЛАЗ, спрабуюць даказаць сваю недатычнасць да рэжыму, але пакуль, зноў жа, робяць гэта за межамі Беларусі — у Еўропе. І цалкам натуральна, што Суд Еўрасаюза ў Люксембургу ў лютым адхіліў пазоў ААТ «Гродна Азот» і яго філіяла «Хімвалакно», якія запатрабавалі адмяніць санкцыі ЕС. Суд прызнаў, што Савет ЕС мела рацыю ў сваіх ацэнках важнага і стратэгічнага становішча ААТ «Гродна Азот» у беларускай эканоміцы, яго статусу дзяржаўнай кампаніі, а таксама таго факту, што ААТ «Гродна Азот» падтрымлівае рэжым Лукашэнкі, прадстаўляючы сабой крыніцу істотных даходаў для рэжыму. Стаўленікі Лукашэнкі не змаглі дамагчыся скасавання санкцый, але абавязаныя будуць аплаціць усе судовыя выдаткі. Супрацоўніцтва з гэтымі прадпрыемствамі для еўрапейскіх кампаній застанецца пад забаронай, а актывы — замарожаныя. Любая датычнасць да рэжыму Лукашэнкі таксічная, а выдаткі ад такога дачынення мы бачым. Прасцей аднавіць звольненых, а дывідэнды выплаціць рэпрэсаваным і работнікам прадпрыемства, а не пералічваць іх у казну лукашэнкаўскага рэжыму. Хіба думаў спадар Ляшэнка, што стане «непажаданай персонай», што будзе даказваць у еўрапейскіх інстанцыях сваю недатычнасць да шматлікіх парушэнняў, што будзе адхіляцца ад Лукашэнкі, які прызначаў яго не толькі на пасаду дырэктара ААТ «Гродна Азот», але і на пасаду старшыні канцэрна «Белнафтахім», а таксама на пасаду намесніка прэм'ер-міністра. Думаю, што не. Хутчэй, думаў пра годнае завяршэнне кар'еры і пра павагу. Але, відаць, не лёс. Кожны сам каваль свайго шчасця. Магчыма, у дырэктара ААТ «Гродна Азот» Ігара Ляшэнкі проста банальная крыўда на Лукашэнку. Крыўда, што апусціў у фінансавай іерархіі і грашовую ўзнагароду прызначыў значна ніжэй, чым яго калегам. Так у 2022 годзе Ляшэнка атрымаў 127 831 рубель даходаў, а ён жа дырэктар стратэгічнага важнага ў беларускай эканоміцы прадпрыемства і былы віцэ-прэм'ер. У той жа час Дзмітрый Корчык, дырэктар кіруючай кампаніі ААТ «Беларускі металургічны завод», за 2022 год атрымаў 231 033 рублі. Нават дырэктар ААТ «Гомсельмаш» Аляксандр Новікаў меў у той жа год даход 199 104 рублі.  Вось толькі ні Корчык, ні Новікаў не дазволілі сабе пакуль адхрышчвацца ад рэжыму Лукашэнкі. І гэта толькі пакуль. Але, як кажуць, лепей позна, чым ніколі. І факты даказвання недатычнасці да рэжыму, а фактычна адмова ад Лукашэнкі, што прад'яўляюцца за межамі Беларусі — гэта верны шлях, каб прыйсці да вяртання згубленых і адкрыцця новых рынкаў, эфектыўнай працы сваіх прадпрыемстваў і дабрабыту работнікаў. Толькі, каб быць пачутымі і прынятымі — лепш рабіць канкрэтныя крокі для адхілення Лукашэнкі ад улады і не ўцягвацца ў яго злачынныя схемы. Згодныя з гэтым, спадары Ляшэнка, Корчык, Новікаў і іншыя?

Павел Паўлавіч Латушка: намеснік кіраўніцы Аб'яднанага Пераходнага Кабінета Беларусі, кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўленя, пасол НАУ лічыць важным прыняцце прынцыповага рашэння Міжнароднай федэрацыяй лёгкай атлетыкі па адхіленні Юрыя Маісевіча, былога галоўнага трэнера зборнай Беларусі па лёгкай атлетыцы ад удзелу ў спорце на пяць гадоў. З 2021 года юрысты НАУ суправаджалі разгляд дысцыплінарнай справы па абароне правоў беларускай лёгкаатлеткі Крысціны Ціманоўскай і прыцягненне да адказнасці спартыўнага функцыянера за парушэнне правоў спартсменкі ў Athletics Integrity Unit (AIU) і Дысцыплінарным трыбунале Міжнароднай федэрацыі лёгкай атлетыкі. Дысцыплінарны трыбунал устанавіў, што Юрый Маісевіч парушыў стандарты паводзін, устаноўленыя Кодэксам паводзін, паколькі яго дзеянні былі прызнаныя «відавочнай абразай годнасці спартсмена і злоўжываннем [...] уладай». Старшыня AIU Дэвід Хаўман адзначыў: «Гэтае рашэнне ўяўляе сабой значны поспех для правоў спартсменаў у лёгкай атлетыцы і з'яўляецца ясным сігналам таго, што AIU зробіць усё магчымае для абароны гэтых правоў і асноўных каштоўнасцяў спорту». Народнае антыкрызіснае ўпраўленне адзначае важнасць заканчэння дысцыплінарнай вытворчасці і прыняцце канкрэтнага дысцыплінарнага рашэння. НАУ аказала садзейнічанне ў пытаннях эвакуацыі Крысціны Ціманоўскай з Токіа, легалізацыі ў Польшчы і наступным юрыдычным суправаджэнні ў міжнародных спартыўных інстанцыях. Кіраўнік НАУ і намеснік кіраўніцы Аб'яднанага Пераходнага Кабінета Павел Латушка адзначыў: «Нягледзячы на тое, што разгляд справы па абароне правоў лёгкаатлеткі Крысціны Ціманоўскай доўжыўся з 2021 года, рашэнне Міжнароднай федэрацыі лёгкай атлетыкі па адхіленні на 5 гадоў Юрыя Маісевіча прынятае, і гэта азначае, што правасуддзе непазбежнае. Напярэдадні Алімпійскіх гульняў 2024 года ў Парыжы хацеў бы яшчэ раз звярнуць увагу міжнароднай спартыўнай грамадскасці на масавыя рэпрэсіі ў дачыненні да грамадзянскай супольнасці ў Беларусі, на тое, што сярод 1400 палітычных зняволеных у засценках турмаў рэжыму Лукашэнкі знаходзіцца каля 30 беларускіх спартсменаў і спартыўных спецыялістаў, якія пастаянна падвяргаюцца катаванням. У такіх умовах лічу недапушчальным удзел рэжымных спартсменаў у Алімпіядзе-2024».

Павел Паўлавіч Латушка: намеснік кіраўніцы Аб'яднанага Пераходнага Кабінета Беларусі, кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўлення, пасол Рэжым Лукашэнкі, баючыся новых санкцый, не заўсёды хоча афішаваць сваё супрацоўніцтва з адміністрацыяй акупаваных Расіяй тэрыторый Украіны, а таксама развіццё з імі разнастайных сувязяў і кантактаў: эканамічных, інфармацыйна-ідэалагічных, палітычных і іншых. Такія сувязі і кантакты пачаліся яшчэ да поўнамаштабнага ўварвання расійскіх войскаў ва Украіну 24 лютага 2022 года. Гандаль паміж Беларуссю і акупаванымі тэрыторыямі Украіны адбываўся ў нелегальным фармаце на ўзроўні асобных юрыдычных асоб пры пасярэдніцтве расійскіх кампаній. Пасля лютага 2022 года кантакты рэжыму Лукашэнкі з акупаванымі Расіяй тэрыторыямі Украіны сталі больш інтэнсіўнымі і выйшлі на афіцыйны палітычны ўзровень. Напрыклад, 18 красавіка 2023 года Лукашэнка правёў сустрэчу з г. зв. часовым выканаўцам абавязкаў кіраўніка ДНР Дзянісам Пушыліным як з асобай у статусе кіраўніка суб'екта Расійскай Федэрацыі, у межах якой прапанаваў дапамогу ў аднаўленні і развіцці гэтай акупаванай Расіяй тэрыторыі. Акрамя супрацоўніцтва з г. зв. ДНР і ЛНР, нелегітымныя ўлады Беларусі развіваюць афіцыйныя адносіны з акупаваным Крымам. У пачатку сакавіка 2023 года кіраўніцтва Віцебскага аблвыканкама і ўлады Крыма падпісалі пагадненне аб гандлёва-эканамічным супрацоўніцтве. Кіраўнік акупацыйнай адміністрацыі Крыма Сяргей Аксёнаў і старшыня Віцебскага аблвыканкама Аляксандр Субоцін дамовіліся ўмацоўваць адносіны паміж рэгіёнамі і пазначылі перспектывы сумеснай працы. Аксёнаў тады падкрэсліў, што «беларускім прадпрыемствам заўсёды рады на крымскай зямлі». Акрамя таго, нелегітымныя ўлады Беларусі вырашылі не пазней за 1 ліпеня 2024 года адкрыць у Растове-на-Доне генеральнае консульства Рэспублікі Беларусь. Гэтая консульская акруга будзе ўключаць акупаваныя Расіяй рэгіёны Украіны.

Павел Паўлавіч Латушка: намеснік кіраўніцы Аб'яднанага Пераходнага Кабінета Беларусі, кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўлення, пасол Лукашэнка заявіў, што пойдзе на выбары ў 2025 годзе. Прасіў сваіх прапагандыстаў так нам і перадаць. І заадно нас жа ў гэтым і абвінаваціў. Маўляў, калі мы будзем яго і далей «пампаваць», то ён пойдзе яшчэ хутчэй. Адкажу на гэта так — мы будзем. І ён пойдзе. Але не на выбары. Мы зробім усё, каб Лукашэнка быў абвешчаны ў Міжнародны крымінальны вышук і прыцягнуты да адказнасці. За ваенныя злачынствы — незаконную дэпартацыю ўкраінскіх дзяцей. За злачынствы супраць чалавечнасці ў дачыненні да беларусаў і беларусак. Мы працягнем дамагацца новых санкцый. Працягнем працэс гарманізацыі антываенных санкцый. Мы працягнем будаваць і ўмацоўваць свае альтэрнатыўныя органы ўлады, рыхтаваць наш кадравы рэзерв. Працягнем прыцягваць у яго і дзейных чыноўнікаў, тых, хто не запляміў сябе злачынствамі і ведае, што нават у сітуацыі бязвыбараў у Беларусі ёсць выбар. Каштоўнасны, цывілізацыйны, еўрапейскі. Вось выбар, які рэальна стаіць перад намі, беларусамі. І беларусы змогуць яго зрабіць, бо беларусы заўсёды дамовяцца з беларусамі. Без Лукашэнкі. Так, сістэма не стабільная і не гатовая да яго сыходу. Яна маналітная толькі пакуль у яе цэнтры ёсць «маналіт». Але маналіт з Лукашэнкі, старога і хворага дыктатара — як дзіцячы кулічык з пяску. Сістэма спрабуе вынаходзіць нейкія схемы, нейкія надбудовы, «калектыўнага Лукашэнкі» ў выглядзе УНС або Савета бяспекі, спрабуе перапісваць Канстытуцыю на выпадак, калі пяшчаны «маналіт» раптам пасыплецца. А ён абавязкова пасыплецца. І ўсе гэтыя штучныя рашэнні, усе гэтыя «мыліцы», якія сістэма пад сябе падстаўляе — не спрацуюць. Яна пасыплецца разам з ім. А мы ёй дапаможам. І як бы Лукашэнка не спрабаваў пазбавіць беларусаў выбару — выбар у нас ёсць. Мы скончым тое, што пачалі ў 2020 годзе.