Пошук па сайце

27 чэрвеня 2023 года Народнае антыкрызіснае ўпраўленне перадала ў Міжнародны крымінальны суд камунікацыю па артыкуле 15 Рымскага статута «Аб незаконнай дэпартацыі або перамяшчэнні ўкраінскіх дзяцей з акупаваных Расіяй тэрыторый у Беларусь». Дадзеная камунікацыя ўяўляе сабой збор доказаў і прававы аналіз незаконнага перамяшчэння ўкраінскіх дзяцей з акупаваных Расіяй тэрыторый у Беларусь у перыяд з верасня 2022 года па май 2023 года. У камунікацыі робіцца выснова аб тым, што ёсць разумныя падставы меркаваць, што ўсе згаданыя ў дадзеным дакуменце выпадкі складаюць ваеннае злачынства незаконнай дэпартацыі або перамяшчэння па артыкуле 8(2)(а)(vii) Рымскага статута. Для мэт міжнароднага правасуддзя арыгінальны дакумент і, у прыватнасці, прававой аналіз не публікуюцца. У дадзеным артыкуле прыводзіцца агляд перададзеных фактаў. Факты Кантэкст міжнароднага ўзброенага канфлікту Не аспрэчваючы тых фактаў, што міжнародны узброены канфлікт на тэрыторыі Украіны пачаўся ў 2014 годзе і першага вывазу дзяцей з акупаваных тэрыторый Усхода Украіны ў Беларусь яшчэ ў 2021 годзе, у дадзенай камунікацыі Народнае антыкрызіснае ўпраўленне факусуе сваю ўвагу пераважна на тых выпадках, якія мелі месца ў рамках праграм Саюзнай дзяржавы Беларусі і Расіі па вывазу дзяцей, якія пачалі рэалізоўвацца ў верасні 2022 года. 24 лютага 2022 года расійскія войскі здзейснілі поўнамаштабнае ўварванне ва Украіну. У наступныя месяцы Расія акупавала большасць тэрыторый Данецкай і Луганскай абласцей, а таксама часткова Запарожскую і Херсонскую вобласці. Расія атрымала поўны кантроль над сепаратысцкімі групоўкамі на Данбасе. 30 верасня 2022 года Расія абвясціла аб анэксіі чатырох абласцей Украіны, якія знаходзяцца пад яе поўным або частковым кантролем, у тым ліку так званыя Данецкую і Луганскую Народныя Рэспублікі (якія, такім чынам, былі распушчаны). Вываз дзяцей у Расію Узброеныя Сілы Расіі з самага пачатку поўнамаштабнага ўварвання здзяйснялі масавыя парушэнні міжнароднага гуманітарнага права на падкантрольных ім тэрыторыях. У прыватнасці, расійскія ўлады гвалтоўна перасялілі тысячы ўкраінскіх дзяцей з акупаваных тэрыторый у акупаваны Расіяй Крым або Расійскую Федэрацыю. Па стане на 1 чэрвеня 2023 года ўкраінскія ўлады выявілі больш за 19 000 дзяцей, якія былі незаконна дэпартаваныя ці іншым чынам разлучаны са сваімі бацькамі або апекунамі. У той час як расійскія ўлады сцвярджаюць, што гэтыя перамяшчэнні ўяўляюць сабой законную эвакуацыю для абароны дзяцей, у тым ліку сірот з зон баявых дзеянняў, Расія адпраўляла гэтых дзяцей у так званыя летнія лагеры, дзе яны падвяргаліся рускамоўнаму ідэалагічнаму перавыхаванню ў наратыву расійскай дзяржаўнай прапаганды. Хоць некаторыя бацькі першапачаткова давалі згоду на гэта, многія з іх былі вымушаныя адпусціць сваіх дзяцей. Вяртанне дзяцей часта прыпынялася або адкладалася, а некаторыя дзеці назаўжды змяшчаліся ў расійскія прыёмныя сем'і, аддаваліся на ўсынаўленне і атрымлівалі расійскае грамадзянства. Гэтыя факты паказваюць, што масавыя перамяшчэнні ўкраінскіх дзяцей ажыццяўляліся не па меркаваннях здароўя, як таго патрабуе міжнароднае гуманітарнае права, а з намерам сцерці іх ўкраінскую ідэнтычнасць і назаўжды інтэграваць у расійскае грамадства. 17 сакавіка 2023 года Палата папярэдняй вытворчасці II Міжнароднага крымінальнага суда выдала ордэры на арышт прэзідэнта Расіі Уладзіміра Пуціна і ўпаўнаважанага прэзідэнта па правах дзіцяці Марыі Львовай-Бяловай за меркаванае ваеннае злачынства незаконнай дэпартацыі насельніцтва, а менавіта дзяцей і аб незаконным перамяшчэнні насельніцтва (дзяцей) з акупаваных тэрыторый Украіны ў Расійскую Федэрацыю ў адпаведнасці з артыкуламі 8(2)(а)(vii) і 8(2)(b)(viii) Рымскага статута. Перамяшчэнне ўкраінскіх дзяцей у Беларусь у рамках праграм Саюзнай дзяржавы Нацыянальнае антыкрызіснае ўпраўленне выявіла пераканаўчыя доказы таго, што ўкраінскіх дзяцей з акупаваных Расіяй тэрыторый часова вывозілі не толькі ў Крым і РФ, але і ў так званыя лагеры адпачынку і санаторыі ў Беларусі. У той час як яшчэ да і неўзабаве пасля поўнамаштабнага ўварвання Расіі ва Украіну ўжо мелі месца несістэматычныя перамяшчэнні ўкраінскіх дзяцей у беларускія лагеры, такія перамяшчэнні рэзка ўзраслі, пачынаючы з верасня 2022 года. Па прыведзеных у камунікацыі дадзеных усяго з верасня 2022 года па май 2023 года больш за 2100 дзяцей ва ўзросце ад 6 да 15 гадоў з акупаваных Расеяй тэрыторый Украіны былі адпраўленыя ў так званыя аздараўленчыя лагеры або санаторыі ў Беларусі. Усе выпадкі перамяшчэння дзяцей, названыя ў камунікацыі, былі арганізаваны і ажыццёўлены Фондам Талая ў супрацоўніцтве з беларускімі ўладамі, якія дзейнічаюць ад імя так званай Саюзнай дзяржавы Беларусі і Расіі, а таксама расійскімі акупацыйнымі ўладамі. Праграмы вывазу дзяцей у рамках Саюзнай дзяржавы У 2022 годзе ў рамках Саюзнай дзяржавы Беларусі і Расіі прынятая так званая праграма аздараўлення. Як публічна заявіў дзяржсакратар Саюзнай дзяржавы Дзмітрый Мезенцаў, праграма накіравана на аказанне гуманітарнай дапамогі дзецям, якія пражываюць у так званых Данецкай і Луганскай Народных Рэспубліках. Як устаноўлена ніжэй, часткай гэтай «гуманітарнай дапамогі» з'яўляюцца перамяшчэнні ўкраінскіх дзяцей у Беларусь. Мезенцаỳ таксама ўскосна заяўляў аб вядучай ролі Аляксандра Лукашэнкі і прэзідэнта Расіі Уладзіміра Пуціна ў гэтых трансферах. Прыведзеныя ніжэй доказы пацвярджаюць, што Саюзная дзяржава рэалізавала так званую праграму аздараўлення сумесна з Фондам Талая пры шырокай фінансавай і арганізацыйнай падтрымцы, якую аказвае Саюзная дзяржава. У 2022-2023 Аляксандрам Лукашэнкам як кіраўніком Вышэйшага дзяржсавета Саюзнай дзяржавы і Міхаілам Мішусціным як старшынёй Савета міністраў дадзенай структуры падпісаныя дакументы, якія датычацца прадастаўлення і фінансавання «гуманітарнай дапамогі» насельніцтву так званых Данецкай і Луганскай Народных Рэспублік з агульнага бюджэту Саюзнай дзяржавы: - пастанова Савета Міністраў Саюзнай дзяржавы ад 16 верасня 2022 г. № 20 за подпісам Мишустина М. В.; - пастанова Вышэйшага Дзяржсавета Саюзнай дзяржавы ад 06.04.2023 № 4: «Аб аказанні гуманітарнай дапамогі за кошт сродкаў бюджэту Саюзнай дзяржавы навучэнцам і адукацыйным установам Данецкай Народнай Рэспублікі і Луганскай Народнай Рэспублікі», падпісанае Аляксандрам Лукашэнка; - пастанова Савета Міністраў Саюзнай дзяржавы ад 11 мая 2023 г. № 14 за подпісам Мішусціна М. В. Мерапрыемствы, прадугледжаныя пастановай Савета Міністраў Саюзнай дзяржавы ад 16 верасня 2022 года, ўключаюць сярод іншага тое, што сродкі з бюджэту Саюзнай дзяржавы будуць накіроўвацца на перавозкі дзяцей, а за гэта адказвае Пастаянны камітэт Саюзнай дзяржавы. Той факт, што перамяшчэнне дзяцей пакрываецца з бюджэту Саюзнай дзяржавы, неаднаразова пацвярджалася, у тым ліку і вышэйшымі службовымі асобамі Саюзнай дзяржавы, у прыватнасці, дзяржсакратаром Дзмітрыем Мезенцавым, і так званымі грамадскімі актывістамі, у тым ліку Аляксеем Талаем. Пастановай Вышэйшага Дзяржсавета Саюзнай дзяржавы ад 6 красавіка 2023 г. прымаецца да ведама выкананне раней прынятых рашэнняў Вышэйшага Дзяржсавета і Савета Міністраў аб аказанні «гуманітарнай дапамогі» і пацвярджаецца далейшае вылучэнне сродкаў з «Саюзнага» бюджэту на тыя ж «гуманітарныя» мэты. На Савет Міністраў і Пастаянны камітэт Саюзнай дзяржавы ўскладзены абавязкі па рэалізацыі Пастановы і адпаведнага выдзялення дапамогі. Пастановай Савета Міністраў Саюзнай дзяржавы ад 11 мая 2023 года прадугледжваецца выдзяленне дадаткова 30 млн. расійскіх рублёў на працяг аказання «гуманітарнай дапамогі» дзецям з акупаваных Расіяй тэрыторый Украіны. Акрамя фінансавай падтрымкі, так званая Саюзная дзяржава актыўна ўдзельнічала ў арганізацыі саміх актаў перамяшчэння або дэпартацыі. У прыватнасці, Лістом ад 21 сакавіка 2023 года на імя старшыні ААТ «РЖД» Алега Белазёрава, Д. Мезенцаў звярнуўся з просьбай арганізаваць перавозку 1050 дзяцей і суправаджаючых асоб з акупаваных Расіяй тэрыторый Украіны ў Беларусь у красавіку/маі 2023 г. Як відаць з ліста, Мезенцаў прама заяўляе, што такое супрацоўніцтва з РЖД ужо было рэалізавана ў 2022 годзе. Роля Фонду А. Талая Аляксей Талай стаў адной з ключавых фігур у распрацоўцы і наступнай рэалізацыі праекта па незаконнаму перамяшчэнню ўкраінскіх дзяцей, у тым ліку дзяцей-сірот, з акупаваных Расіяй тэрыторый Украіны ў Беларусь. У прыватнасці, А. Талай публічна прызнаў, што Фонд Аляксея Талая ўжо даўно "дапамагае" дзецям з пацярпелых рэгіёнаў Украіны, "у тым ліку з Данбаса, Данецка і Луганска". У 2021 годзе, наведваючы акупаваныя Расіяй тэрыторыі, А Талай пазнаёміўся з Вольгай Волкавай, кіраўніком грамадскай арганізацыі "Дэльфіны". Па заяве самога А. Талая менавіта разам з А. Волкавай было прынята рашэнне аб неадкладным вывучэнні магчымасцяў перамяшчэння ўкраінскіх дзяцей у Беларусь. Больш таго, Аляксей Талай пацвердзіў, што рашэнне аб перамяшчэнні ўкраінскіх дзяцей з акупаваных Расіяй тэрыторый у Беларусь было наўпрост падтрымана Саюзнай дзяржавай Беларусі і Расіі, а таксама асабіста Аляксандрам Лукашэнкам. Пры гэтым у матэрыяльна-тэхнічным забеспячэнні перамяшчэння, якое ажыццяўляецца фондам Аляксея Талая, прымалі ўдзел і некаторыя іншыя беларускія кампаніі. Так, напрыклад, для размяшчэння дзяцей на тэрыторыі Беларусі была задзейнічана дзяржаўная кампанія "Беларуськалій", якая валодае лагерам "Дубрава". Беларускі рэспубліканскі саюз моладзі дапамагаў ва ўзгадненні маршрутаў цягнікоў, а таксама суправаджаў дзяцей па прыбыцці. Дамоўленасці аб падтрымцы былі дасягнуты таксама і з акупацыйнай уладай так званых Луганскай і Данецкай Народных Рэспублік. Ролю ААТ "Беларуськалій" ААТ "Беларуськалій" – дзяржаўная кампанія, адзін з найбуйнейшых вытворцаў і экспарцёраў калійных угнаенняў у свеце. Іван Галаваты з'яўляецца Генеральным дырэктарам ААТ "Беларуськалій" і адначасова членам Савета Рэспублікі Парламента. І. Галаваты ажыццявіў падтрымку перамяшчэння ўкраінскіх дзяцей у Беларусь за кошт рэсурсаў ААТ "Беларуськалій". У прыватнасці, менавіта лагер, які належыць ААТ "Беларуськалій" - "Дубрава" - з'яўляецца асноўным лагерам для размяшчэння перамешчаных ўкраінскіх дзяцей на тэрыторыі Беларусі ў рамках праграмы Саюзнай дзяржавы. І. Галаваты асабіста распарадзіўся падрыхтаваць і выкарыстоўваць лагер "Дубрава" для знаходжання ўкраінскіх дзяцей. Ён даваў дакладныя інструкцыі па функцыянаванню лагера падчас знаходжання дзяцей. Перамяшчэнне дзяцей і праграма перавыхавання, якая рэалізуецца ў лагеры "Дубрава", шырока асвятляліся ў дзяржаўных СМІ Беларусі. Больш таго, І. Галаваты асабіста наведваў дзяцей у час іх знаходжання ў лагеры "Дубрава". Па стане на кастрычнік 2022 года, па словах І. Галаватага, у лагеры "Дубрава" ўжо забяспечаны так званы адпачынак для больш чым 1,000 ўкраінскіх дзяцей, а лагер "будзе працягваць прымаць дзяцей". Роля акупацыйных уладаў ва Украіне Мясцовыя органы ўлады, падкантрольныя Расійскай Федэрацыі як акупацыйнай улады, прымалі значны ўдзел у арганізацыі перамяшчэння ўкраінскіх дзяцей, у тым ліку сірот, у Беларусь. У прыватнасці, у Данецкай вобласці ў лісце так званага Міністэрства адукацыі і навукі Данецкай Народнай Рэспублікі ад 14 верасня 2022 г. мясцовым уладам і кіраўніка Данецкага кадэцкага корпуса прапануецца скласці спісы дзяцей для іх далейшага накіравання ў лагер "Дубрава" у адпаведнасці з квотамі ў перыяд з 23 верасня па 11 кастрычніка 2022 г. У паказаным лісце таксама пералічаныя дакументы, неабходныя для накіравання дзяцей у лагер "Дубрава", у тым ліку, напрыклад, копія пашпарта дзіцяці або пасведчання аб нараджэнні, перакладзенага на рускую мову, і копія пашпарта бацькоў або законных прадстаўнікоў. Больш таго, ёсць прыклады прамых сведчанняў А. Талая аб садзейнічанні перамяшчэння ўкраінскіх дзяцей з боку прадстаўнікоў пра-акупацыйнай улады ў Запарожскай вобласці: "Уладзімір Рогаў, грамадскі дзеяч з Запарожжа, звярнуўся ў наш фонд з просьбай аказаць дапамогу ў рэабілітацыі дзяцей з яго рэгіёну ў Беларусі". У верасні 2022 года Уладзімір Рогаў з'яўляўся членам так званага галоўнага савета ваенна-грамадзянскай адміністрацыі Запарожскай вобласці. У цяперашні час ён з'яўляецца кіраўніком руху "Мы разам з Расіяй". Па дадзеных Нацыянальнага агенцтва па прадухіленні карупцыі Украіны, Рогаў “выступаў супраць украінскіх уладаў і за ўваходжанне Запарожскай вобласці ў склад Расійскай Федэрацыі. Ён таксама спрыяў выдачы расійскіх пашпартоў у горадзе Мелітопалі". 26 красавіка 2023 года афіцыйны сайт Садружнасці Незалежных Дзяржаў працытаваў Рогава: “Больш за 100 дзяцей з прыфрантавых раёнаў Запарожскай вобласці адправіліся ў Беларусь з суправаджаючымі асобамі. Гэта першы такі вопыт..." Роля мясцовых арганізацый Перамяшчэнню ўкраінскіх дзяцей з акупаваных Расіяй тэрыторый у Беларусь спрыяў цэлы шэраг так званых няўрадавых арганізацый, у прыватнасці, грамадская арганізацыя "Дэльфіны" і Беларускі рэспубліканскі саюз моладзі. Грамадская арганізацыя "Дэльфіны", якую ўзначальвае Вольга Волкава, стала асноўным партнёрам Фонду Аляксея Талая на баку акупаваных Расіяй тэрыторый Украіны. Як пацвердзілі ў сваіх інтэрв'ю Вольга Волкава і Аляксей Талай, яны пазнаёміліся ў час наведвання Аляксеем Талаем часова акупаваных тэрыторый Расіі і вырашылі прывезці ўкраінскіх дзяцей у Беларусь з мэтай так званай рэабілітацыі. Акрамя таго, Вольга Волкава была адной з асоб, якія асабіста суправаджаюць ўкраінскіх дзяцей у Беларусь. У Беларусі перамяшчэнню дзяцей спрыяў Беларускі рэспубліканскі саюз моладзі. Аляксандр Лук'янаў, першы сакратар Беларускага рэспубліканскага саюза моладзі, публічна заявіў: “Мы [Беларускі рэспубліканскі саюз моладзі] з задавальненнем прынялі ўдзел у суправаджэнні гэтых дзяцей (...). Мы забяспечвалі каардынацыю руху гэтага цягніка [з дзецьмі], дастаўку вады, медыкаментаў, ежы, SIM-карт... Па прыбыцці мы таксама суправаджалі дзяцей". Такім чынам, перамяшчэнне ўкраінскіх дзяцей у Беларусь было арганізавана ў асноўным прадстаўнікамі сістэмы дзяржаўнага кіравання Беларусі, якія дзейнічаюць ад імя так званай Саюзнай дзяржавы, і фондам Аляксея Талая ў шчыльным супрацоўніцтве з грамадскай арганізацыяй "Дэльфіны", якую узначальвае Вольга Волкава, і мясцовымі акупацыйнымі ўладамі. Перамяшчэнне ўкраінскіх дзяцей у беларускія лагеры Народнае Антыкрызіснае Упраўленне выявіла як мінімум пяць лагераў і санаторыяў у Мінскай і Гомельскай абласцях Беларусі, у якія былі вывезены ўкраінскія дзеці: Рэспубліканская дзіцячая бальніца медыцынскай рэабілітацыі ў Астрашыцкім Гарадку, Мінская вобласць; Санаторый «Залатыя пяскі», Гомельская вобласць; Нацыянальны дзіцячы адукацыйна-аздараўленчы цэнтр «Зубраня», Мінская вобласць; Дзіцячы аздараўленчы лагер «Дубрава», Мінская вобласць; Санаторый «Волма», Мінская вобласць. Перамяшчэнні ўкраінскіх дзяцей з акупаваных Расіяй тэрыторый у Беларусь пачаліся задоўга да поўнамаштабнага ўварвання, аднак у дадзенай камунікацыі з прычыны маштабу і актуальнасці ў першую чаргу разглядаліся перамяшчэнні ў дзіцячы лагер «Дубрава». «Дубрава» – дзіцячы аздараўленчы лагер, размешчаны ў Салігорскім раёне Мінскай вобласці, які належыць ААТ «Беларуськалій», буйной дзяржаўнай кампаніі па вытворчасці калійных мінеральных угнаенняў. Народнае Антыкрызіснае Упраўленне ўсталявала, што ў лагер «Дубрава» ў верасні-кастрычніку 2022 года і ў красавіку-траўні 2023 года з акупаваных Расіяй тэрыторый Украіны прыбыло як мінімум дзве групы дзяцей, якія складаюцца з 1050 чалавек. Кожная група прыбывала ў тры заезды па 350 чалавек – 300 або больш дзяцей, а таксама дарослыя, якія суправаджаюць дзяцей. Графік заездаў і прыбывання дзяцей у «Дубраве»: Восень 2022 – першая група дзяцей 5 і 6 верасня – 21 верасня 2022 Першая група дзяцей: Каля 350 чалавек, у тым ліку больш за 300 дзяцей. 23 верасня – 9 кастрычніка 2022 Другая група дзяцей: Каля 350 чалавек, у тым ліку больш за 300 дзяцей. 13 кастрычніка – 30 кастрычніка 2022 Трэцяя група дзяцей: Каля 350 чалавек, у тым ліку больш за 300 дзяцей. Вясна 2023 – другая група дзяцей 3 красавіка – 20 красавіка 2023 Першая група дзяцей: Каля 350 чалавек, у тым ліку больш за 300 дзяцей. 24 красавіка – 10 мая 2023 Другая група дзяцей: Каля 350 чалавек, у тым ліку больш за 300 дзяцей. 14 мая – 30 мая 2023 Трэцяя група дзяцей: Каля 350 чалавек, у тым ліку больш за 300 дзяцей. Дзеці вывозіліся ў Беларусь з усіх чатырох, якія знаходзяцца пад расійскай акупацыяй, абласцей Украіны: з Данецкай, Луганскай, Херсонскай і Запарожскай абласцей. Большасць дзяцей былі перавезены ў Беларусь з гарадоў Данецкай вобласці, якія з 2014 года знаходзіліся пад кантролем так званай Данецкай Народнай Рэспублікі, у тым ліку з Горлаўкі, Макееўкі і самога Данецка. Аднак сярод дзяцей было таксама не менш за 100 дзяцей з Марыупаля, акупаванага Расіяй у 2022 годзе. З пачатку верасня 2022 года беларускія СМІ, што асвятляюць прыбыцце ўкраінскіх дзяцей у Беларусь, рэгулярна падкрэслівалі, што сярод дзяцей, якія прыехалі ў Беларусь, ёсць дзеці-сіроты і дзеці, якія засталіся без апекі бацькоў. Аднак вываз дзяцей-сірот з акупаваных Расіяй тэрыторый Украіны пачаўся яшчэ значна раней, у 2021 годзе. Народнае Антыкрызіснае Упрауленне змагло пацвердзіць асобы каля 50 дзяцей, некаторыя з якіх не вярнуліся ў Украіну, а былі вывезены ў дзіцячыя дамы на тэрыторыі Расійскай Федэрацыі на ўсынаўленне або ўдачарэнне. Перамяшчэнні ў дзіцячы лагер «Дубрава» З акупаваных тэрыторый Украіны дзяцей спачатку прывозілі на тэрыторыю Расіі на аўтобусах. З расійскага Растова-на-Доне дзеці прыязджалі цягніком у Мінск, дзе іх сустракалі на Цэнтральным вакзале валанцёры, беларускія СМІ, а ў некаторых выпадках і сам Аляксей Талай. У далейшым дзяцей адвозілі ў «Дубраву» на аўтобусах. Дзяцей суправаджала каля 40 дарослых. У цэлым кожная група дзяцей знаходзілася ў лагеры «Дубрава» ад 14 да 17 дзен. Па дадзеных беларускіх СМІ, дзецям прапаноўваліся розныя віды вольнага часу, уключаючы заняткі спортам, настольныя гульні, конкурсы і квэсты, а таксама канцэрты, наведванне праваслаўных храмаў і іншыя экскурсіі. Многія з гэтых мерапрыемстваў неслі перавыхаваўчы характар. Палітычнае перавыхаваньне ўкраінскіх дзяцей у лагеры «Дубрава» Падчас знаходжання ў беларускіх лагерах дзеці падвяргаліся прарасійскаму перавыхаванню. Паводле даследавання Лабараторыі гуманітарных даследаванняў Ельскай школы грамадскай аховы здароўя, пад перавыхаваннем трэба разумець «прасоўванне культурных, гістарычных, грамадскіх і патрыятычных ідэй або пасланняў, якія служаць палітычным інтарэсам Расіі». Так званыя аздараўленчыя і забаўляльныя мерапрыемствы ўключалі тры розныя наратывы: наратыў беларускай гасціннасці і «шахцёрскай салідарнасці», пракрамлёўскую, патрыятычную ідэалогію і антыўкраінскую прапаганду. Усе яны нацэленыя на тое, каб сцерці ўкраінскую ідэнтычнасць дзяцей. Наратыў беларускай гасціннасці заснаваны на ілюзорных прапагандысцкіх заявах пра «салідарнасць» беларускага рэжыму са сваім «брацкім народам» і пра захапленні ўкраінскіх дзяцей беларускай рэчаіснасцю. Напрыклад, беларуская прапаганда сцвярджае, што ўкраінскія дзеці выказваюць жаданне ўступіць у беларускія моладзевыя аб'яднанні. Пра гэта публічна заяўляе Аляксандр Лук'янаў, першы сакратар ЦК Беларускага рэспубліканскага саюза моладзі, з якім сустракаліся прыехалі дзеці. Па яго словах, «знаходзячыся тут, дзеці адзначалі: як выдатна, што ў Беларусі захавана адзіная структура ў маладзёжных аб'яднаннях. Прасілі дазволіць ім ўступіць у БРСМ (...).» Фармальна Беларускі рэспубліканскі саюз моладзі з'яўляецца недзяржаўнай арганізацыяй, але ў той жа час ён з'яўляецца пераемнікам камуністычнага камсамола, які выкарыстоўваўся Аляксандрам Лукашэнкам для ўмацавання рэпрэсіўнага палітычнага рэжыму. Таксама праводзіліся сустрэчы ўкраінскіх дзяцей з ваеннымі ведамствамі Лукашэнкі. Так, напрыклад, была арганізавана «экскурсія» ў ваенна-патрыятычны клуб «Рысь» вайсковай часткі № 3214 Унутраных войскаў МУС. У ходзе сустрэч праводзіліся дэманстрацыі зброі, спецтэхнікі, баявой тэхнікі і рукапашнага бою. Раней, у жніўні 2020 года, вайсковая частка № 3214 ўдзельнічала ў жорсткім падаўленні мірных акцый пратэсту. Беларускія афіцыйныя асобы таксама абмяркоўвалі пытанні далейшага навучання ўкраінскай моладзі і яе працаўладкавання на беларускіх заводах, у прыватнасці, у горназдабыўной прамысловасці. Так, падчас знаходжання трэцяй групы дзяцей у кастрычніку 2022 года, Дзмітрый Швайба, старшыня Мінскай абласной арганізацыі прафсаюза работнікаў хімічнай, горнай і нафтавай прамысловасці, заявіў, што ўкраінскія дзеці, якія прыбылі з акупаваных тэрыторый, могуць атрымаць адукацыю ў сярэдніх навучальных установах Беларусі з наступным працаўладкаваннем. Тым самым, дзеці змогуць працаваць у Беларусі на ААТ «Беларуськалій». Пракрамлёўская патрыятычная прапаганда, у прыватнасці канцэпцыя «рускага свету», выбудоўваецца ў асноўным за кошт сустрэч з пракрамлёўскімі прапагандыстамі, прадстаўнікамі Рускай праваслаўнай царквы і патрыятычных ваенізаваных арганізацый. Так, напрыклад, з дзецьмі сустрэліся «Начныя ваўкі». Члены мотаклуба «Начныя ваўкі» знаходзяцца пад санкцыямі Еўрапейскага Саюза за актыўную падтрымку вайны Расіі супраць Украіны, за публічнае адмаўленне права Украіны на існаванне, за заклікі да «дэнацыфікации» краіны і прасоўванне ідэі аб тым, што Украіна павінна быць неад'емнай часткай Расіі. Прокремлевская патрыятычная прапаганда цесна звязана з антыўкраінскім наратывам. У якасці толькі аднаго прыкладу варта прывесці выступленне сясцёр Груздевых у кастрычніку 2022 года, калі Груздзевы прынялі ўдзел у забаўляльным канцэрце для ўкраінскіх дзяцей. Падчас свайго выступу Груздзевы заявілі перад дзецьмі аб сваім жаданні «каб мы жылі мірна, каб Байдэн здох, Госпадзе, даруй мяне, каб Зяленскі таксама [здох], а Пуцін квітнеў і ўзяў кантроль над усёй Украінай». Апісанае вышэй перавыхаванне ажыццяўлялася ў парадыгме, агучанай Вольгай Волкавай. У інтэрв'ю з беларускім дзяржаўным тэлеканалам АНТ Вольга Волкава назвала акупаваныя Расіяй тэрыторыі Украіны «вызваленай тэрыторыяй» і заявіла, што «гэтыя дзеці ўжо запраграмаваныя на зло, і таму трэба зрабіць усё, каб падпаліць іх сэрцы». У тым жа інтэрв'ю Волкава заявіла, што імкнецца «прышчапіць [дзецям] галоўнае – патрыятызм, гісторыю», падкрэсліваючы ролю царквы і важнасць традыцыйных сямейных каштоўнасцяў, а таксама паўтараючы крамлёўскі наратыў пра «сатанізм» Захаду. Аналагічныя погляды выказваў і Аляксей Талай, публічна заявіў, што Расійская Федэрацыя павінна заняць усю тэрыторыю Украіны, а ўся Украіна «павінна быць демілітарызавана, дэнацыфікавана, і там павінны прыйсці да ўлады разважлівыя, лаяльныя (...) сілы, якія хочуць на еўразійскім кантыненце свету і парадку.» З вышэйпададзенага вынікае, што ўкраінскія дзеці, у тым ліку дзеці-сіроты, падвяргаліся перавыхаванню з мэтай сцерці ўкраінскую ідэнтычнасць дзяцей і ўзмацніць іх культурнае адчужэнне ад Украіны. Высновы Па ацэнцы Народнага Антыкрызіснага Упраўлення, незаконнае перамяшчэнне ўкраінскіх дзяцей з акупаваных Расіяй тэрыторый у Беларусь з'яўляецца, у адпаведнасці з артыкулам 8(2)(a)(vii) Рымскага Статута Міжнароднага Крымінальнага Суда, ваенным злачынствам. Народнае Антыкрызіснае Упраўленне папярэдне вызначыла імёны і форму крымінальнай адказнасці пяці асоб, якія нясуць найбольшую адказнасць за незаконнае перамяшчэнне дзяцей у Беларусь: Аляксандр Рыгоравіч Лукашэнка, Дзмітрый Фёдаравіч Мезенцаỳ, Іван Іванавіч Галаваты, Аляксей Канстанцінавіч Талай, Вольга Волкава. Паколькі чакаецца, што паўстануць новыя доказы, гэты спіс не з'яўляецца вычарпальным. У той час як Беларусь не ратыфікавала Рымскі Статут, Украіна, згодна з артыкулам 12(3), прызнала юрысдыкцыю МУС па злачынствах, учыненых на тэрыторыі Украіны пасля 2014 года. Такім чынам, Суд можа расследаваць незаконнае перамяшчэнне дзяцей з тэрыторыі Украіны ў Беларусь. Да таго ж, расследаванне ўжо адкрылі Генеральная Пракуратура Украіны і Літвы. Перадаўшы камунікацыю ў офіс Пракурора Міжнароднага Крымінальнага Суда, Народнае Антыкрызіснае Упраўленне працягвае сваё расследаванне, у прыватнасці, аналіз новых доказаў, якія будуць таксама перададзеныя ў Міжнародны Крымінальны Суд. У прыватнасці, ужо ўстаноўлены факты вывазу ўкраінскіх дзяцей-сірот пасля знаходжання ў адным з беларускіх лагераў у розныя рэгіёны Расіі для іх ўсынаўлення/удачарэння, ўстанаўлення над імі апекі або апякунства. Калі Міжнародны Крымінальны Суд палічыць, што вываз ўкраінскіх дзяцей з акупаванай тэрыторыі ў беларускія лагеры з'яўляецца ваенным злачынствам, наступны магчымы крок – выдача ордэра на арышт злачынцаў.

Сляды доказаў у сацыяльных сетках і дзяржаўных СМІ сведчаць аб ролі Мінска ў патэнцыйным ваенным злачынстве Арыгінал артыкула: foreignpolicy.com Беларускі паралімпіец Аляксей Талай стаяў на пероне галоўнага чыгуначнага вакзала Мінска ў чаканні, калі на платформу ўедзе лакаматыў і дзясяткі дзяцей з абложанага Данбаса выйдуць на перон, дзе іх сустрэнуць ахапкі рознакаляровых паветраных шароў. Па паведамленнях дзяржаўных СМІ, паездка дзяцей з усходняй Украіны ў Беларусь была арганізавана дабрачыннай арганізацыяй Талая пры асабістай падтрымцы прэзідэнта (заўвага: найменне ўжыта аўтарам публікацыі) Беларусі Аляксандра Лукашэнкі, які называе сябе «апошнім дыктатарам Еўропы». У верасні мінулага года па дзяржаўным тэлебачанні была паказана перадача аб прыездзе дзяцей як аб гуманітарным подзвігу: хлопцы акружылі інвалідную каляску Талая, скандуючы «Дзякуй, дзякуй». На думку міжнародных экспертаў у галіне права і прадстаўнікоў урада ЗША, гэта патэнцыйна з'яўляецца ваенным злачынствам. З усіх злачынстваў, у якіх абвінавачваюць расейскія войскі пасля поўнамаштабнага ўварвання ва Украіну летась (у гэты спіс уваходзяць масавыя забойствы, катаванні, выбухі бальніц), менавіта сістэматычная дэпартацыя ўкраінскіх дзяцей у Расею і на акупаваныя ёю тэрыторыі стала прадметам ордэраў на арышт, выдадзеных Міжнародным крымінальным судом у пачатку гэтага года прэзідэнту Расіі Уладзіміру Пуціну і яго высокапастаўленаму дарадцу. Паводле ацэнак украінскіх афіцыйных асоб, каля 20 тысяч дзяцей былі вывезены ў Расію ў рамках праграмы, якую даследчыкі Ельскага ўніверсітэта назвалі сістэматычнай праграмай гвалтоўнага ўсынаўлення і індактрынацыі ўкраінскіх дзяцей. У той час як роля Расіі ў дэпартацыі ўкраінскіх дзяцей добра задакументаваная, падрабязнасці аналагічнай аперацыі ў Беларусі толькі пачалі з'яўляцца - падрабязнасці, якія могуць прывесці да абвінавачанняў у ваенных злачынствах усіх, хто мае дачыненне, уключаючы Лукашэнку. «Я думаю, што любому ўдзельніку могуць быць прад'яўленыя абвінавачванні па тым жа прынцыпе», - сказаў высокапастаўлены прадстаўнік урада ЗША, выступаючы на ўмовах ананімнасці ў адпаведнасці з правіламі, усталяванымі адміністрацыяй Байдэна, адзначыўшы, што дэпартацыя грамадзянскіх асоб у Беларусь праходзіла па той жа «схеме дзеянняў», што і дэпартацыя ў Расію. Прыбыццё сотняў дзяцей з усходу Украіны ў Беларусь, дзе іх адпраўляюць у вялікія аздараўленчыя лагеры, добра асвятляецца ў дзяржаўных СМІ, якія строга прытрымліваюцца лініі ўрада. Аднак праваабаронцы і замежныя ўрады толькі пачынаюць вывучаць пытанне аб тым, што адбываецца там з дзецьмі. «Інфармацыя аб гэтых лагерах вельмі бедная», — тлумачыць Уэйн Джордаш, адвакат па правах чалавека, які дапамагае ўкраінскаму ўраду ў расследаванні ваенных злачынстваў. Па словах Кацярыны Рашэўскай, украінскага юрыста па правах чалавека, якая займаецца расследаваннем ролі Беларусі, самі бацькі з'яўляюцца аднымі з лепшых крыніц інфармацыі аб дэпартацыі. Пасля таго як у мінулым годзе падчас контрнаступлення былі вызваленыя ўчасткі ўкраінскай тэрыторыі, сталі з'яўляцца гісторыі аб тым, як якія ў роспачы бацькі адпраўляюцца ў Расію ў пошуках сваіх дзяцей. Але тыя, каго вывозілі ў Беларусь, былі з рэгіёнаў, якія ўсё яшчэ знаходзяцца пад расейскай акупацыяй і недаступныя для сьледчых. Павел Латушка, былы міністр культуры Беларусі, які стаў апазіцыянерам, мае найбольш падрабязную публічную справаздачу аб дэпартацыях. Адсочваючы пасады ў сацыяльных сетках, паведамленні ў дзяржаўных СМІ і чэрпаючы інфармацыю з уласных крыніц, узначаленая ім арганізацыя "Народнае антыкрызіснае кіраванне" знайшло доказы таго, што з верасня 2022 г. па май гэтага года ў Беларусь з акупаваных тэрыторый было вывезена не менш за 210 украінскіх дзяцей. Тое, што яны знайшлі, сведчыць аб "сістэматычна арганізаваных, [маштабных] ваенных злачынствах, якія ўзначальваюцца асабіста Лукашэнкам і падтрымліваюцца некаторымі асобамі і так званымі НДА", — сказаў ён у інтэрв'ю. У чэрвені Латушка перадаў дасье з вынікамі сваіх расследаванняў у Міжнародны крымінальны суд (МУС). Прадстаўнік суда адмовіўся ад каментароў. У адказ на запыт аб каментары для гэтага артыкула часовы павераны ў справах амбасады Беларусі ў Вашынгтоне Павел Шыдлоўскі прывёў спасылку на артыкул у беларускіх дзяржаўных СМІ, у якім Лукашэнка назваў праблему дэпартацыі «проста смешнай» і выказаў меркаванне, што ўкраінскіх дзяцей вывозяць на Захад для нарыхтоўкі органаў. Міністэрства замежных спраў Беларусі не адразу адказала на просьбу аб каментарыі. Публічнай асобай дэпартацыі з'яўляецца Талай, паралімпійскі плывец, матывацыйны аратар і перакананы прыхільнік беларускага рэжыму. Як паведамляецца на сайце яго аднайменнага фонду, яны пачалі садзейнічаць перапраўцы ўкраінскіх дзяцей у Беларусь яшчэ ў жніўні 2021 года, да пачатку поўнамаштабнага расійскага ўварвання. Гэты крок быў падмацаваны ўказам, падпісаным Лукашэнкам — як гаворыцца ў паведамленні прэс-службы прэзідэнта (прым: найменне ўжытае аўтарам публікацыі). Пачынаючы з верасня мінулага года паведамленні аб дэпартацыях пачасціліся. Сярод аб'ектаў, куды яны былі накіраваныя, - "Дубрава", буйны дзіцячы летні лагер, які знаходзіцца ў распараджэнні дзяржаўнага канцэрна "Беларуськалій", які ўжо знаходзіцца пад санкцыямі Міністэрства фінансаў ЗША. Фонд Талая не адказаў на просьбу аб каментарыі для дадзенага артыкула. Сьледчым могуць спатрэбіцца гады, каб даказаць, што зверствы на полі бою звязаны са старэйшымі камандзірамі і кіраўніцтвам краіны, але намаганні па масавым вывазе ўкраінскіх дзяцей з Данбаса ў Расію і Беларусь ажыццяўляліся ва ўсіх на ўвазе і шырока дакументаваліся ў сацыяльных сетках, дзяржаўных СМІ і ў выказваннях вышэйшых службовых асоб абедзвюх краін, і, верагодна, менавіта таму яны сталі прадметам першых ордэраў на арышт, выдадзеных МУС. Па словах адной з высокапастаўленых асоб, якія ўдзельнічаюць у гэтым працэсе, дэпартацыя ў Беларусь фінансуецца Саюзнай дзяржавай - эканамічным і палітычным саюзам Масквы і Менска. У кастрычніку расейскі чыноўнік Зміцер Мезенцаў, які ўзначальвае Саюзную дзяржаву, наведаў лагер «Дубрава». «Мы - удзельнікі іх будучыні», - заявіў ён падчас візіту, як паведамляе расійская ўрадавая газета. Паводле яго слоў, Саюзная дзяржава ўжо выдзеліла дзясяткі мільёнаў рублёў на падтрымку Талая, і будзе працягваць гэта рабіць. У паведамленнях фонду Талая ў сацыяльных сетках і ў дзяржаўных сродках масавай інфармацыі гаворыцца аб тым, што дзеці бяруцца з самых розных груп: сіроты, дзеці-інваліды, дзеці з малазабяспечаных сем'яў, выхаванцы дзіцячых дамоў. Каманда Латушкі сцвярджае, што выявіла не менш як 50 сірот, якія былі сярод дзяцей, вывезеных у Беларусь. Жэнеўскія канвенцыі, якія з'яўляюцца асновай міжнароднага гуманітарнага права, змяшчаюць падрабязныя палажэнні, якія тычацца абыходжання з дзецьмі і іх эвакуацыі ў ваенны час: дзеці павінны быць эвакуіраваны, па магчымасці, у нейтральную трэцюю краіну, а пры наяўнасці апекуноў павінна быць атрымана іх пісьмовая згода . Дэпартацыя ў Расію і Беларусь - грубае парушэнне гэтых прынцыпаў, лічаць эксперты. «Беларусі цяжка сцвярджаць, што яна з'яўляецца нейтральнай краінай», - сказаў Джордаш, - паколькі беларуская тэрыторыя выкарыстоўвалася расейскімі вайскоўцамі для нападу на Кіеў. У тых выпадках, калі бацькі даюць пісьмовую згоду, цяжка сцвярджаць, што яны зрабілі гэта па ўласнай волі. «Гарады знаходзяцца ў аблогавым становішчы, ідзе інтэнсіўны абстрэл. І калі да вас дадому прыходзіць чалавек з аўтаматам і прапануе адправіць дзіця ў летні лагер, цяжка адмовіць», - кажа Каця Паўлевіч, дарадца па пытаннях дэпартацыі дзяцей украінскай некамерцыйнай арганізацыі «Разам». Бацькі адпраўляюць сваіх дзяцей у летнія лагеры ў Расіі на некалькі тыдняў у надзеі даць ім магчымасць адпачыць ад вайны, не будучы папярэджанымі аб тым, што дзеці не будуць вернуты. Жэнеўскія канвенцыі прама забараняюць любыя спробы змяніць нацыянальную прыналежнасць дзяцей, эвакуіраваных з зон баявых дзеянняў. Адным з найбольш супярэчлівых аспектаў дэпартацыі ўкраінскіх дзяцей з Расіі з'яўляецца імкненне Масквы правесці з імі індактрынацыю, сцерці ўкраінскую мову і культуру і паскорыць атрыманне расійскага грамадзянства. Урыўкавыя звесткі пра лёс украінскіх дзяцей у Беларусі дазваляюць меркаваць, што праца па іх перавыхаванні, магчыма, ужо вядзецца. У чэрвені мінулага года фонд Талая апублікаваў у Instagram пост аб тым, што група дзяцей з Данбаса наведала падраздзяленне беларускіх сілавых структур, якое спецыялізуецца на барацьбе з масавымі беспарадкамі. Гэтае падраздзяленне ўдзельнічала ў жорсткім падаўленні прадэмакратычных пратэстаў у 2020 годзе пасля чарговых фальсіфікаваных беларускіх выбараў. У кастрычніку мінулага года ў інтэрв'ю Sputnik, міжнароднаму падраздзяленню расійскіх дзяржаўных СМІ, кіраўнік прафсаюза гарнякоў і нафтавікоў Мінскай вобласці выказаў меркаванне, што ўкраінскія дзеці з шахцёрскіх рэгіёнаў Данбаса з'яўляюцца ідэальнай "мэтавай групай" для навучання працы ў горназдабыўной прамысловасці Беларусі. У інтэрв'ю беларускаму дзяржаўнаму тэлебачанню Вольга Волкава, чыя арганізацыя «Дэльфіны» грунтуецца ў непрызнанай сепаратысцкай Данецкай народнай рэспубліцы і супрацоўнічае з арганізацыяй Талая па пытаннях вывазу дзяцей з Данбаса ў Беларусь, назвала дзяцей з нядаўна акупаваных рэгіёнаў, такіх як Марыупаль , «загадзя запраграмаванымі» на зло. Паводле яе слоў, яны павінны зрабіць «усё, каб растапіць іх сэрцы і паказаць ім, што мы [жыхары сепаратысцкіх рэгіёнаў] не злыя». Рашэўская, украінскі адвакат па правах чалавека, кажа, што ў Беларусі, як і ў Расіі, прыкладаюцца аналагічныя намаганні па знішчэнні іх ідэнтычнасці. «У гэтых лагерах вынішчаецца нацыянальная ідэнтычнасць украінскіх дзяцей. Гэтым дзецям прамываюць мазгі, русіфікуюць, мілітарызуюць», - сказала яна.

Каманда НАУ сабрала ў асобную «справу» ўсе злачынствы рэжыму Лукашэнкі. У ёй даступнай мовай прапісаныя механізмы прыцягнення да крымінальнай адказнасці дыктатара і ягоных паслугачоў Спампаваць брашуру можна па спасылцы (англ. мова) Справа Аляксандра Рыгоравіча Лукашэнкі. Судовае разбіральніцтва. Былы прэзідэнт Рэспублікі Беларусь з 20 ліпеня 1994 года па 23 верасня 2020 года. З 23 верасня 2020 года — асоба, якая ажыццяўляе кантроль над унутранымі войскамі, Узброенымі Сіламі, Камітэтам дзяржаўнай бяспекі (КДБ), Галоўным упраўленнем па барацьбе з арганізаванай злачыннасцю і карупцыяй (ГУБАЗіК) і судовай сістэмай. Абвінавачванне. Аляксандр Лукашэнка падазраецца ў злачынствах супраць чалавечнасці на тэрыторыі Беларусі / Латвіі / Літвы / Польшчы, у дачыненні да незаконнага перамяшчэння ўкраінскіх дзяцей як ваеннага злачынства, а таксама ў злачынстве агрэсіі. Злачынствы супраць чалавечнасці Напад на грамадзянскае насельніцтва Беларусі, які працягваецца з мая 2020 года. Агульная колькасць ахвяр пазбаўлення волі, катаванняў, забойстваў, згвалтаванняў (у тым ліку непаўналетніх), гвалтоўных знікненняў, пераследаў па палітычных матывах і дэпартацый у рамках шырокамаштабнага і сістэматычнага нападу на грамадзянскае насельніцтва Беларусі з мая 2020 года перавышае 136 000 чалавек, пры гэтым больш за 10 чалавек забітыя, каля 1500 чалавек заключаны ў турмы як палітычныя зняволеныя, больш за 35 000 чалавек адвольна затрыманыя, больш за 100 000 беларусаў вымушаныя былі пакінуць краіну пасля выбараў. Як дамагчыся правасуддзя: Зварот у Міжнародны крымінальны суд іншымі дзяржавамі-ўдзельніцамі ў адпаведнасці з артыкулам 14 Рымскага статута ў дачыненні да злачынства дэпартацыі і патэнцыйна пераследу; Стварэнне ў Беларусі спецыяльнага Міжнароднага крымінальнага трыбунала па злачынствах супраць чалавечнасці, які будзе мець юрысдыкцыю ў дачыненні да ўсіх учыненых злачынстваў супраць чалавечнасці; Прымяненне механізмаў універсальнай юрысдыкцыі; Зварот дзяржавы або групы дзяржаў у Міжнародны суд ААН з заявай аб узбуджэнні справы супраць Беларусі ў сувязі з парушэннем Канвенцыі супраць катаванняў і іншых жорсткіх, бесчалавечных або прыніжаючых годнасць відаў абыходжання і пакарання. Дэпартацыя мігрантаў Лукашэнка мэтанакіравана вядзе кампанію па дэстабілізацыі Еўропы, завабліваючы мігрантаў у Беларусь і сілком адпраўляючы іх да мяжы ЕС, узбройваючы іх і ствараючы штучны міграцыйны крызіс. Ахвярамі гэтай кампаніі сталі не менш за 12 000 мігрантаў. Няхай гэта будзе прымяненне фізічнай сілы, пагроза прымянення сілы або стварэнне нечалавечых умоў жыцця ў «зоне адчужэння» на мяжы, дзеянні Лукашэнкі і яго саўдзельнікаў у многіх выпадках могуць прадстаўляць сабой гвалтоўную высылку і раўназначныя дэпартацыі па сэнсе артыкула 7(1)(d) Рымскага статута. Як дамагчыся правасуддзя: Зварот у Міжнародны крымінальны суд іншымі дзяржавамі-ўдзельніцамі ў адпаведнасці з артыкулам 14 Рымскага статута; Стварэнне ў Беларусі спецыяльнага міжнароднага трыбунала па злачынствах супраць чалавечнасці; Прымяненне механізмаў універсальнай юрысдыкцыі. Ваенныя злачынствы У перыяд з верасня 2022 г. па май 2023 г. больш за 2100 дзяцей ва ўзросце ад 6 да 15 гадоў па загадзе Лукашэнкі былі вывезены з акупаваных Расіяй тэрыторый Украіны ў так званыя лагеры адпачынку і санаторыі Беларусі, у прыватнасці ў лагер «Дубрава» (Мінская вобласць). Незаконнае перамяшчэнне грамадзянскага насельніцтва ўяўляе сабой ваеннае злачынства, прадугледжанае артыкулам 8(2) (a) (vii) Рымскага статута. Як дамагчыся правасуддзя: Перадача ўсіх доказаў гэтых злачынстваў у Міжнародны крымінальны суд, пад юрысдыкцыяй якога знаходзіцца сітуацыя ва Украіне. Злачынства агрэсіі Лукашэнка даў тэрыторыю Беларусі для наземнага ўварвання расейскіх войскаў ва Украіну. Тэрыторыя Беларусі таксама выкарыстоўваецца расейскай вайсковай авіяцыяй для нанясення ракетных удараў, у выніку якіх гінуць сотні мірных жыхароў Украіны і руйнуецца інфраструктура, неабходная для выжывання цывільнага насельніцтва. NB! Ахвярамі гэтага злачынства з'яўляюцца не толькі ўсе мірныя жыхары, якія загінулі ў выніку нападаў з тэрыторыі Беларусі, але і ўдзельнікі баявых дзеянняў, якія загінулі пры абароне сваёй краіны. Як дамагчыся правасуддзя: Стварэнне спецыяльнага міжнароднага трыбунала па злачынстве агрэсіі супраць Украіны, пад юрысдыкцыю якога падпадае і вышэйшае ваенна-палітычнае кіраўніцтва лукашэнкаўскага рэжыму. «Праява несправядлівасці ў адным месцы — гэта пагроза справядлівасці паўсюль». Марцін Лютар Кінг-малодшы

Што адбываецца з нашай кампаніяй «Банкамат-абменнік-банк» і чаго чакаць беларусам ад рэжыму Лукашэнкі ў 2022 годзе? Народнае антыкрызіснае ўпраўленне пачынае серыю відэапублікацый, прысвечаную кампаніі «Банкамат-абменнік-банк», рэальнаму становішчу спраў у фінансавай сістэме краіны і рызыках для фінансавай бяспекі беларусаў, якія стварае рэгіянальны крызіс і рэжым Лукашэнкі. У першым відэа мы пагаворым аб «Абменніку» — адным з 3 ключавых складнікаў нашай формулы эканамічнага пратэсту і абароны нашых зберажэнняў. — Па выніках 2021 года беларусы сталі чыстымі прадаўцамі валюты. Ці азначае гэта, што мы сталі давяраць дзяржаве і «перавярнулі старонку» ў эканамічным супраціве рэжыму Лукашэнкі? — Назад ў «ліхія 90-е». Што адбываецца з купляй-прадажай валюты беларусамі, ці гатовы рэжым увесці абмежаванні на валютныя аперацыі і чаму сёння лепш выдаткоўваць на жыццё толькі рублі? — Ці гатовыя мы фінансаваць планы дыктатара ва ўмовах ваеннай істэрыі рэжыму, прысутнасці на нашай тэрыторыі замежных войскаў і навіслай пагрозы ваеннага канфлікту, ў які прагне ўцягнуць нашу краіну шалёны узурпатар? — Ні цэнта на злачынства Лукашэнкі. Што можа зрабіць кожны беларус, каб захаваць свае зберажэнні і адначасова пазбавіць рэжым унутранай крыніцы валюты? *Раім таксама паглядзець: Ці гатовыя вы плаціць за вайну вар’яцкага дыктатара? Як санкцыі ЗША ператварылі аблігацыі Лукашэнкі ў «смецце» Як рэжым Лукашэнкі будуе Трэці рэйх у эканоміцы

Мы павінны ліквідаваць афшор Расіі ў Беларусі У рамках антываеннага руху супраць агрэсіі Пуціна і Лукашэнкі ў дачыненні да Украіны, НАУ ініцыявала кампанію прыпынення дзейнасці замежных кампаній і пастаўшчыкоў паслуг у Беларусі. Прама цяпер замежныя кампаніі масава пакідаюць расейскі рынак. Прычына адна — гэта вераломная вайна супраць Украіны, развязаная Расейскай Федэрацыяй. Але Расея не з’яўляецца адзіным агрэсарам у гэтай вайне. Факт са-агрэсіі рэжыму Лукашэнкі ўжо зафіксаваны міжнароднай супольнасцю. Велізарны рэсурс з бюджэту Беларусі выдаткоўваецца прама цяпер на вайну з Украінай, а не на медыцыну, адукацыю, культуру, сацыяльную дапамогу. Тым не менш, супраць рэжыму Лукашэнкі дагэтуль не ўжытыя аналагічныя санкцыі і мноства вядомых сусветных кампаній працягваюць сваю дзейнасць у Беларусі. Нераўнамернасць санкцый, з’яўленне «беларускага афшора» і працяг працы замежных кампаній у Беларусі пакінулі Крамлю магчымасць для сыходу ад санкцый і крыніца фінансавання вайны з Украінай. А рэжыму Лукашэнкі — рэсурсы для саўдзелу ў гэтай вайне, ўтрымання ўлады і працягу рэпрэсіяў супраць беларусаў. Учора наша каманда адправіла першую партыю лістоў кіраўніцтву больш чым 30 кампаній, сярод якіх Sony, Mitsubishi Electric Corporation, British American Tobacco, Amazon, Seiko Epson Corporation, Apple і іншыя. Мы заклікаем кіраўніцтва кампаній, якія ўжо адмовіліся ад прысутнасці на расейскім рынку і спынілі фінансаванне пуцінскага рэжыму — распачаць аналагічную меру ў дачыненні да беларускага рынку і спыніць фінансаванне рэжыму Лукашэнкі. Калі вы з’яўляецеся прадстаўніком арганізацыі або структуры, якая прадстаўляе беларускія дэмсілы ці ваша дзейнасць звязана з процідзеяннем рэжымам Лукашэнкі, Пуціна і разьвязанай імі ваеннай агрэсіі ў дачыненні да Украіны — вы можаце далучыцца да нашай кампаніі і выкарыстоўваць ўзор нашага ліста. Кантакты кампаній

МЗС Вялікабрытаніі ў адказе на зварот НАУ заявіў аб неабходнасці поўнай ізаляцыі на сусветнай арэне рэжымаў, якія развязалі вайну ва Украіне Народнае антыкрызіснае упраўленне працягвае кампанію «Putin's puppet, Alexander Lukashenko, must be punished», у рамках якой разаслала аднайменны артыкул, апублікаваны ў брытанскай штотыднёвай газеце «The New European», лідэрам і дыпламатам вядучых дзяржаў свету і ўжо атрымлівае зваротную сувязь. Офіс Міністэрства замежных спраў, па справах садружнасці і міжнароднага развіцця (FCDO) Вялікабрытаніі падзякаваў Паўла Латушку за ліст, і адзначыў, што: — Вялікабрытанія прызнае факт саўдзелу Беларусі ў расейскім уварванні ва Украіну, і заклікае яе спыніць падтрымку ваеннай агрэсіі; — агрэсары будуць вымушаныя адчуць эканамічныя наступствы сваіх злачынных дзеянняў; — ужо ўведзены гандлёвыя, фінансавыя і авіяцыйныя санкцыі Вялікабрытаніі супраць рэжыму Лукашэнкі, а таксама санкцыі ў дачыненні да самога Лукашэнкі і больш за 100 іншых фізічных і юрыдычных асоб, якія падтрымалі вайну ва Украіне; — Вялікабрытанія прызнае, што рэжым Лукашэнкі не гаворыць ад імя большасці беларускага народа і асуджае працяг рэпрэсіі супраць правоў чалавека і асноўных свабод народа Беларусі. Завяршаецца адказ словамі падтрымкі незвычайнай адвагі беларускай апазіцыі і грамадзянскай супольнасці. Артыкул «Putin's puppet, Alexander Lukashenko, must be punished» у сусветных СМІ: «The New European» (United Kingdom) «IL FOGLIO» (Italy)

Дзелімся першымі вынікамі кампаніі НАУ «Ні цэнта на вайну!» Нагадаем: 12 сакавіка НАУ ініцыявала дадзеную кампанію ў межах антываеннага руху беларусаў. Нашая мэта — ліквідацыя «беларускага афшора» і пазбаўленне рэжымаў Пуціна і Лукашэнкі рэсурсаў для працягу вайны з Украінай і акупацыі Беларусі. 17 сакавіка мы атрымалі ліст ад кампаніі Bosch, якая паведаміла нам аб прыпыненні паставак сваёй прадукцыі ў Беларусь. Поўны тэкст ліста - у дадатку да публікацыі. Таксама 16 сакавіка мы адправілі другую партыю лістоў. У новым спісе адрасатаў – яшчэ 31 замежная кампанія, уключаючы Siemens, Samsung, Nissan, Continental, KFC, Autodesk і інш. Важна: кожная арганізацыя, якая ставіць сваімі мэтамі супрацьдзеянне рэжымам Пуціна і Лукашэнкі, спыненне вайны з Украінай і акупацыі Беларусі можа падтрымаць нашу кампанію і разам з намі заклікаць замежны бізнэс прыпыніць сваю дзейнасць на беларускім рынку. Узор ліста Кантакты кампаній Ні цэнта на вайну! Ні цэнта на акупацыю!

Паклічце замежныя кампаніі спыніць фінансаваць вайну з Украінай і рэжым агрэсара Лукашэнкі Звяртаемся да беларусаў з просьбай падтрымаць нашу кампанію «Ні цэнта на вайну!» Нашая мэта — дамагчыся прыпынення дзейнасці замежнага бізнэсу ў Беларусі нароўні з Расеяй, каб пазбавіць рэжымы Пуціна і Лукашэнкі рэсурсаў для працягу вайны з Украінай і акупацыі Беларусі. 22 сакавіка мы апублікавалі адкрыты ліст да больш чым 90 кампаній з заклікам спыніць фінансавую падтрымку ваенных агрэсараў і часова прыпыніць працу не толькі ў Расіі, але і ў Беларусі. Менавіта гэты зварот мы і просім вас падтрымаць і распаўсюдзіць. Як дапамагчы? 1. Скапіруйце любы з тэкстаў нiжэй. Спыніце фінансаванне вайны супраць Украіны! Рэжым Лукашэнкі — гэта сапраўды такі ж агрэсар, як і Расея. Прыпыніце сваю дзейнасць у Беларусі, як вы ўжо зрабілі ў Расіі. https://www.youtube.com/watch?v=fcYhxRziFRw ПЛАЦIЦЬ ПАДАТКІ Ў БЕЛАРУСІ = ДАПАМОГА РАСЕЙСКАЙ АГРЭСІІ СУПРАЦЬ УКРАІНЫ! Марыянетачны ўрад Лукашэнкі — гэта агрэсар, які кантралюецца Крамлём. Перастаньце фінансаваць яго! https://www.youtube.com/watch?v=fcYhxRziFRw Падтрымайце барацьбу Украіны з агрэсіяй Пуціна і Лукашэнкі — прыпыніце свой бізнэс і ў Беларусі! Ні цэнта за вайну супраць Украіны! https://www.youtube.com/watch?v=fcYhxRziFRw Прыемна ведаць, што вы пакінулі расійскі рынак! Тым не менш, пакідаючы Расію, але застаючыся ў Беларусі, ваша кампанія пакідае агрэсарам шчыліну. Яны ўсё яшчэ могуць выкарыстоўваць вашыя падаткі на вайну. Лукашэнка таксама агрэсар, і ён знаходзіцца пад кантролем Пуціна! https://www.youtube.com/watch?v=fcYhxRziFRw Лукашэнка — саўдзельнік Пуціна ў вайне супраць Украіны. Вы сышлі з расейскага рынку, але працягваеце плаціць Лукашэнку ў Беларусі. Перастаньце мець справу з абодвума забойцамі! https://www.youtube.com/watch?v=fcYhxRziFRw Беларусь акупаваная Расеяй, марыянэткавая ўлада Лукашэнкі — гэта агрэсар, які кантралюецца Расеяй, беларускі рынак — гэта расейскі афшор. Няма сродкаў на Лукашэнку = няма сродкаў на Пуціна = няма сродкаў на вайну супраць Украіны! https://www.youtube.com/watch?v=fcYhxRziFRw 2. Размясціце яго ў каментарыях у брэндах са спісу: спасылка на спіс. Спынім фінансаванне вайны і акупацыі разам!

Павел Латушка пра палітыку рэжыму ў дачыненні да дзяцей і моладзі Лукашэнка і яго памагатыя ўзяліся за школьнікаў і студэнтаў, сістэмна і метадычна пазбаўляючы дзяцей шчаслівага дзяцінства і будучыні, а беларускую нацыю – ідэнтычнасці і перспектывы. З аднаго боку спрабуюць ператварыць беларускіх дзяцей у «патрыётаў лукашэнкі» і жывы шчыт для захавання ўлады дыктатара і членаў яго сям'і, а з іншага боку – прымусова навязваюць і патрабуюць пакланення ідэям «рускага свету». На нарадзе па падрыхтоўцы да новага навучальнага года прысутнічаюць, даюць справаздачы і атрымліваюць указанні кіраўнікі сілавых структур і ведамстваў – школьнікаў і студэнтаў ім трэба трымаць у строгай дысцыпліне і падпарадкаванні. Ідэалагічнай апрацоўкай і прамываннем мазгоў моладзі зоймецца Карпянкоў праз развіццё ваенна-патрыятычных клубаў, а таксама міністэрства абароны расіі (так, менавіта расіі), якое выступіла з прапановай аб стварэнні сумеснага з беларускім мінабароны каардынацыйнага савета для сістэмнай працы з моладдзю ў мэтах нібыта процідзеяння інфармацыйна-псіхалагічнай вайны з боку Захада. Пра гэта падчас выступу на II Міжнародным антыфашысцкім кангрэсе, што днямі праходзіць у Мінску, паведаміў намеснік міністра абароны рф – начальнік Галоўнага вайскова-палітычнага ўпраўлення вс рф Віктар Гарамыкін. У гэты каардынацыйны савет увойдуць «спецыялісты» па навуковых і гістарычных пытаннях, ваенныя эксперты, якія валодаюць ваеннымі ведамі і практычным досведам. І гэта для школьнікаў і студэнтаў, гэта для беларускіх дзяцей. Да чаго яны хочуць падрыхтаваць нашу моладзь? Адказ відавочны – да ўдзелу ў баявых і ваенных дзеяннях. Зрэшты, лукашысты і рускамірцы асабліва гэтага і не хаваюць. Чаму яны так пільна накіравалі свае брудныя рукі і намеры на беларускіх дзяцей – ды таму, што іх пакуль яшчэ шмат: студэнтаў ВНУ – 240 000 навучэнцаў ПТВ – 170 000 навучэнцаў – 1 000 000 у тым ліку першаклашак – 110 000 гэтыя лічбы далажылі дыктатару і ён іх агучыў. У яго запаленым на ўласную ўладу мазгу ўжо прадставілася велізарная армія. «Пагадзіцеся, лічба для Беларусі вялікая» – падсумаваў дыктатар. А што ж міністр так званай адукацыі прапанаваў для паляпшэння адукацыйнага працэсу? Андрэй Іванец сказаў: «Міністэрства адукацыі па даручэнні прэзідэнта правяло поўную рэвізію навучальных дапаможнікаў». І асобна адзначыў, што да новага навучальнага года мінадукацыі і генпракуратура падрыхтавалі тры выданні на тэму генацыду беларускага народа ў гады ВАВ. Лукашэнку не шкада і яму не баліць душа за нашых дзяцей. Таму прапаганда і муштра – галоўны метад адукацыі для беларускіх школьнікаў і студэнтаў. Аднак у дачыненні да ўласнага сына дыктатар ужывае зусім іншы метад адукацыі і дэманстратыўна распавядае, што ягоны сын вучыцца адначасова ў беларускім і пекінскім універсітэтах, ён вучыцца тут і там, атрымае два дыпломы, пройдзе практыку па біятэхналогіях у расійскім адукацыйным цэнтры «Сірыус». І Лукашэнка як бацька сапраўды не дапускае нават думкі, што ягонае дзіця будзе марнаваць час на патрыятычныя ўрокі, якія праслаўляюць ягонага бацьку, і наведванне вайсковых лагераў для абароны ягонага бацькі. Замест гэтага дыктатар прызначыў свайму сыну стыпендыю свайго імя. Ён выразна разумее, што кожны бацька павінен сам клапаціцца і перажываць пра сваё ўласнае дзіцё. Цяпер пытанне да нас. А мы разумеем, што толькі ад нас залежыць будучыня нашых дзяцей? Ці вырастуць яны адэптамі ідэалогіі гвалту і аднадумства, робатамі, якія галасуюць за аднаго вечнага кіраўніка, ці беларусамі, якія маюць свой пункт гледжання, якія жадаюць жыць у свабодным і адкрытым грамадстве, дзе чалавек – не вінцік і інструмент, не гарматнае мяса, а асоба, якая паважае сябе і іншых.

Гучны канфлікт паміж намесніцай старшыні абласной ячэйкі партыі Белая Русь Святланы Вараніцы з Рыгорам Азаронкам і Вольгай Бондаравай стаў першай такой яскравай публічнай праявай супрацьстаяння груп так званых элітаў рэжыму Лукашэнкі. Гэты тэлеграм-канфлікт працягваецца досыць даўно, але, мабыць, менавіта цяпер актыўнасць прарасійскіх актывістаў і прарасійскіх інфлюенсераў стала ствараць пагрозу для існуючай сістэмы, калі дадзеныя групы сталі выказваць меркаванне, якое выходзіць за рамкі метадычак з адміністрацыі Лукашэнкі. Адна з прычын з-за якой такое стала магчымым — гэта не толькі знішчэнне беларускай грамадзянскай супольнасці, але і з'яўленне на яго месцы прарасійскай сімуляцыі грамадзянскай супольнасці. Падчас свайго візіту ў чэрвені 2021 года ў Мінск сакратар Рады бяспекі Расіі Мікалай Патрушаў заявіў, што «трэба надаваць увагу ... дзейнасці няўрадавых і некамерцыйных арганізацый.... Калі казаць пра Беларусь, то іх канчатковая мэта — памяняць лад і ўладу ў вашай краіне. Уласна кажучы, мы гэта назіраем апошнім часам, а вы, хто жыве ў Беларусі, лепш за ўсіх гэта бачыце». Услед за Патрушавым Аляксандр Лукашэнка ў ліпені 2021 года, кажучы пра няўрадавыя арганізацыі, прызнаўся, што «ідзе зачыстка». А ўжо ў снежні абвінаваціў структуры грамадзянскай супольнасці ў замежным фінансаванні, спробе арганізацыі перавароту і мяцежу, заявіў аб іх ліквідацыі. У тым ліку праз інстытуты грамадзянскай супольнасці, са слоў Лукашэнкі, «калектыўны Захад не пакідае спробаў знізіць узровень інтэграцыйнага ўзаемадзеяння ў Еўразіі». Паводле звестак праваабаронцаў, з 2020 года было закрыта больш за 1200 грамадскіх арганізацый. У той жа самы час нелегітымныя ўлады ў процівагу рэальным НДА ствараюць так званыя ДАНДА — недзяржаўныя арганізацыі, фактычна створаныя дзяржавай. Прыкладам могуць быць «Круглы стол дэмакратычных сіл» Юрыя Васкрасенскага або «Сістэмная праваабарона» Дзмітрыя Белякова. Апошні таксама стварыў Міжнародны дабрачынны фонд імя Эміля Чачко, названы так у гонар польскага перабежчыка, які выступаў у дзяржаўных СМІ з галаслоўнымі заявамі аб злачынствах польскіх вайскоўцаў і памежнікаў падчас міграцыйнага крызісу 2021 года. Многія з так званых ДАНДА аб'ядналіся ў «патрыятычныя сілы» (9 жніўня 2022 года прайшоў іх першы форум, а праз год адбылося пасяджэнне Штаба патрыятычных сіл Рэспублікі Беларусь). Дадзеныя так званыя «патрыятычныя» арганізацыі маюць выразную прарасійскую накіраванасць, пра што сведчыць прынятая імі 9 жніўня 2023 года дэкларацыя. «Беларусь захоўвае вернасць сваім абавязацельствам у Саюзнай дзяржаве, заснаваным на разуменні агульнасці шляху ўсходнеславянскіх народаў, нягледзячы на ўсе нягоды і выпрабаванні» — гаворыцца ў дэкларацыі. Таксама для найбольш буйных ДАНДА («Белая Русь», БРСМ, Беларускі саюз жанчын, аб'яднанне ветэранаў) прадугледжаны асаблівыя формы ўзаемадзеяння з дзяржавай. На фоне ліквідацыі незалежных НДА, акрамя дзейнасці як бы дзяржаўных структур так званай «саюзнай дзяржавы», на тэрыторыі Беларусі актывізаваліся буйныя расійскія грамадскія аб'яднанні і фонды, якія фінансуюцца з Крамля, у тым ліку Рассупрацоўніцтва, Фонд Гарчакова, Фонд «Рускі свет» і Фонд падтрымкі суайчыннікаў. Таму давайце разгледзім аб якіх інфлюенсерах і актывістах ідзе гаворка, звязаных з прарасійскімі арганізацыямі наўпрост ці ўскосна. У пул медыйных персон рэжымнага тэлевізара з відавочна прарасійскімі поглядамі ўваходзяць ужо ўсім вядомы Рыгор Азаронак, а таксама Яўген Пуставы, Ксенія Лебедзева, Аляксандр Шпакоўскі, Яўген Лазуткін. На больш нізкім узроўні праз тэлеграм-каналы імперскія наратывы прасоўваюць шэраг прарасійскіх актывістаў, сярод якіх Вольга Бондарава, Эльвіра Мірсалімава, Святлана Жыгімонт, а таксама Аляксей Талай. Погляды вядома ж могуць быць ва ўсіх свае, але справа не толькі ў поглядах, можна, напрыклад, прасачыць сувязь як з рознымі расійскімі медыя-праектамі, так і з арганізацыямі, якія прасоўваюць паглыбленую інтэграцыю з Расіяй. Так, напрыклад Рыгор Азаронак вядзе перадачу на канале расійскага прапагандыста Уладзіміра Салаўёва, Ксенія Лебедзева дае каментары шавіністычнаму сайту «Царьград. тв», Шпакоўскі і Лазуткін удзельнічалі ў дзейнасці фінансуемага Адміністрацыяй Прэзідэнта Расійскай Федэрацыі праекта «Сонар-2050». Аляксандр Шпакоўскі і ўвогуле атрымаў высокую пасаду ў пасольстве Беларусі ў Расіі, што не магло адбыцца без узгаднення з расійскім бокам. Вольга Бондарава з'яўляецца часткай руху «Інфаспецназ», створанага супрацоўнікам псеўдаправаахоўнай арганізацыі «Сістэмная праваабарона» Дзмітрыем Беляковым, які вядомы як ініцыятар стварэння прарасійскай партыі «Адзіная айчына». Таксама існуе шэраг ананімных тэлеграм-каналаў, рэпост з якіх робяць у свае каналы Вольга Бондарава і Святлана Жыгімонт. І вось на наратывах аднаго з іх прапаную спыніцца падрабязней. Адной з мэт крытыкі стаў гурт «Дразды», які ў гэтым тэлеграм-канале называюць «дзятламі». Іх вінавацяць у тым, што яны – прыхільнікі дэмакратычных сілаў, і называюць іх бчбшнікамі і змагарамі. На гэты канфлікт можна было б не звяртаць увагі, калі б не адно але. Праз крытыку «Драздоў» можна прасачыць крытыку дзейнасці адміністрацыі Лукашэнкі за тое, што ўзгадняюць удзел гэтай групы ў мерапрыемствах на высокім узроўні, а таксама пакуль мяккая крытыка кіраўніка адміністрацыі – Ігара Сяргеенкі. Але вось цяпер з'явіліся пасты, у якіх аўтары спрабуюць стварыць уражанне датычнасці да дзейнасці схаваных ячэек людзей з прозвішчам Лукашэнка, так, напрыклад, на фота з фестывалю «Вытокі», дзе ў цэнтры стаіць сын дыктатара Лукашэнкі Віктар адзначаны людзі, якіх яны называюць схаванымі змагарамі. Паралельна з гэтым Вольга Бондарава абвінавачвае міністра адукацыі Андрэя Іванца ў распаўсюдзе нацызму толькі за тое, што ён паведаміў пра тое, што ў Беларусі 40 адсоткаў беларускамоўных школ і што трэба — цытата — «больш надаваць увагі вывучэнню нашай мовы». У гэтым яна ўбачыла дыскрымінацыю рускай мовы і прыкметы нацызму. Дарэчы гурт «Дразды» трапіў у няласку таксама пасля таго, як стаў больш актыўна спяваць песні на беларускай мове і стаў вельмі папулярным сярод ябацек у ціктоку. Дарэчы менавіта гэтая група прарасійскіх актывістаў асабліва заўзята ўсхваляе беларускі ГУБАЗіК і АМАП, а таксама фанатычна любіць ПВК «Вагнер». І як бы не спрабавалі прапагандысты заявіць, што расколу ў іх шэрагах няма і быць не можа — не заўважаць яго немагчыма. Паколькі абазначылася другая група сярод лукашыстаў, якая крытыкуе дадзеных прарасійскіх актывістаў. Відавочна, імі не кіруе нейкая шчырая любоў да Беларусі. Яны бачаць у гэтым пагрозу ўсталяванай лукашэнкаўскай сістэме. Дык хто ж гэтыя людзі? Ігар Тур, які на адной з сустрэч з Лукашэнкам спрабаваў праводзіць больш прымірэнчую рыторыку ў дачыненні да пратэстнай супольнасці; Марат Маркаў, які досыць рэзка называе прарасійскіх актывістаў «вомбатамі»; а таксама Ілля Бягун, які хутчэй за ўсё звязаны з КДБ Беларусі. А вось сярод актывістаў можна адзначыць Святлану Вараніцу, якая дэманстратыўна размяшчае ў сваім канале кліпы гурта «Дразды», а таксама павялічыла колькасць беларускамоўнага кантэнту ў сваім канале, што не можа не выклікаць раздражнення ў прарасійскіх актывістаў, якія ўжо назвалі Вараніцу схаванай бчбшніцай. У 2020 годзе, калі беларускі народ зрабіў свой выбар на карысць дэмакратыі — такія актывісты як Вараніца, такія журналісты як Тур думалі, што яны змогуць зарабіць ачкі сваёй лаяльнасцю дыктатару, заплюшчыўшы вочы на хлусню і гвалт, а з часам усё вернецца ў камфортны 2019 год і тады яны апынуцца на кані. Але розныя прарасійскія актывісты так не думалі, яны крычалі тыя ж лозунгі, што і Тур з Вараніцай, але рабілі гэта для таго, каб больш ніколі не вярнуць Беларусь у 2019 год. Іх мэта – зрабіць Беларусь часткай Расіі, і робяць яны гэта хітра, прадумана і цынічна — напяваючы ўладалюбіваму Лукашэнку, што толькі яны ягоныя сапраўдныя прыхільнікі. Але і тыя і іншыя не разумеюць таго, што беларусы – гэта нацыя, якая сама зможа зрабіць выбар і вызначыць сваю будучыню. І беларусы заўсёды змогуць дамовіцца адзін з адным. Але ёсць той, хто перашкаджае нам гэта зрабіць – дыктатар Лукашэнка, і ёсць сур'ёзная пагроза ўсім нам — рускі свет, які адмаўляе існаванне нашай Беларусі.

Павел Латушка прыняў удзел у панэльнай дыскусіі «Змярканне еўрапейскіх аўтарытарызмаў ці гістарычная паўза?» на эканамічным форуме ў Карпачы (Польшча) Асноўныя тэзісы выступу: Калісьці эсэ Мілана Кундэры «Трагедыя Цэнтральнай Еўропы» адыграла ключавую ролю ў барацьбе многіх еўрапейскіх народаў за сваю свабоду і незалежнасць. Менавіта еўрапейскіх народаў, якія заходнееўрапейскімі нацыямі лічыліся не зусім еўрапейскімі. Але чытаючы ў 2022 годзе першыя радкі эсэ — успамінаеш пра банальныя, але не раз пацверджаныя тэзісы аб цыклічнасці гісторыі. «У лістападзе 1956 дырэктар Венгерскага Агенцтва Навін незадоўга да таго, як артылерыйскі агонь зраўняў з зямлёй яго офіс адправіў усяму свету адчайнае пасланне — тэлекс, які абвясціў пачатак рускага ўварвання ў Будапешт. Тэкст заканчваўся словамі: «Мы памрэм за Венгрыю і за Еўропу». Ці разумелі ў Берліне, Парыжы ці Рыме, пра што казаў гэты чалавек тады, у 1956 годзе? Магу выказаць здагадку, што сапраўды гэтак жа, як і сёння ў сталіцах заходнееўрапейскіх дзяржаў успрымаюць словы ўкраінцаў: «Тут мы ваюем за Еўропу». Колькі спатрэбілася дзесяцігоддзяў для таго, каб у Заходняй Еўропе ўсвядомілі, што венгры, чэхі, палякі, літоўцы, латышы і іншыя нацыі Цэнтральнай Еўропы і Балтыі маюць права на свае нацыянальныя дэмакратычныя дзяржавы? У 1991 годзе пасля распаду Савецкага саюза з'явіўся шэраг нацыянальных дзяржаў, якія атрымалі незалежнасць у выніку ўнутраных працэсаў у савецкай імперыі. Па нейкай прычыне і Украіна, і Беларусь, і маю права выказаць здагадку, што Малдова і Грузія засталіся ў разуменні заходняга палітыкума ў сферы інтарэсаў Расіі. Бо калісьці Венгрыя, Польшча і іншыя краіны Цэнтральнай Еўропы таксама былі ў сферы інтарэсаў Савецкага саюза. У 1990-х ужо наўрад ці хтосьці мог аспрэчыць права на існаванне гэтых нацый і іх нацыянальных дзяржаў. Але па змаўчанні ўкраінцаў і беларусаў запісалі ў народы, якія знаходзяцца пад большым уплывам Масквы і Крамля, чым палякі і чэхі. Таму і стаўленне да фармаванай аўтарытарнай сістэмы было такое ж памяркоўнае. Але калі ў цэнтры Еўропы існуе дыктатура, складана сабе ўявіць, што ў самой Еўропе не будзе спакусы ў некаторых палітыкаў стаць больш аўтарытарнымі. Па сутнасці Беларусь гэта такая ж дзвер паміж заходняй дэмакратычнай і ўсходняй аўтарытарнай цывілізацыямі. Толькі абуджэнне беларускага грамадства ў 2020 годзе ў пэўнай ступені зрушыла сітуацыю з месца і замест супрацоўніцтва з рэжымам і зачынення вачэй на дыктатуру мы пачулі з боку Захаду глыбокую заклапочанасць гвалтам і рэпрэсіямі. «Глыбокая заклапочанасць». Дарэчы, гэты тэзіс выклікае ў многіх беларусаў не раздражненне, а хутчэй проста сатырычны смех. Сённяшнія падзеі – гэта вынік таго, што некаторым нацыям чамусьці не дазваляюць скарыстацца іх правам на самавызначэнне паўнавартасна. Таму што нават сёння сталіцы Заходняй Еўропы да гэтага часу думаюць імперскімі катэгорыямі або як мінімум катэгорыямі Realpolitik. Бо свабодная, незалежная, еўрапейская і дэмакратычная Беларусь — гэта гарантыя таго, што Расія больш не зможа ажыццявіць агрэсію не толькі супраць Украіны, але і ў дачыненні да ЕС, дзе першым фарпостам ужо з'яўляюцца Польшча, Літва і Латвія. Украіна можа прыкрыць, а Беларусь можа канчаткова закрыць браму для імперскіх амбіцый Расіі, але для гэтага яна павінна быць вызвалена ад дыктатара і расійскіх войскаў. Тады і ў самой Еўропе будзе менш магчымасцей для аўтарытарнай рэканкісты, бо аўтарытарызм вельмі прывабны для многіх палітыкаў. Але калі ў дачыненні да Беларусі з'явіцца выразная і ясная стратэгія — аўтарытарызму ў Еўропе будзе вельмі складана, але, на жаль, я павінен канстатаваць, што стратэгія па Беларусі сёння ёсць толькі ў Расіі. Гэтая стратэгія – інкарпараваць Беларусь, уключыць Беларусь у склад Расіі. Пры гэтым мы не чуем з боку Заходняй Еўропы ўжо нават слоў аб глыбокай заклапочанасці. Хутчэй маўчанне. А менавіта ўчора ўжо павінна была з'явіцца не толькі стратэгія, а проактивная стратэгія ў дачыненні да Беларусі. Сёння мы назіраем як на вачах усёй Еўропы з яе маўклівай згоды знікае краіна пад назвай Беларусь.

Сёння, 19 верасня 2023 года, у швейцарскім горадзе Санкт-Гален пачаўся крымінальны працэс у мясцовым судзе ў дачыненні да Юрыя Гараўскага, былога ўдзельніка беларускага спецпадраздзялення САХР. На судзе прысутнічае юрыдычная каманда Народнага антыкрызіснага ўпраўлення і намеснік кіраўніка НАУ Арцём Брухан. Ю. Гараўскі ўваходзіў у адмысловую групу, празваную ў народзе «эскадрон смерці», якая займалася ліквідацыяй палітычных апанентаў Лукашэнкі. Удзельніку дадзенай «групы смерці» будуць прад'яўляцца абвінавачванні ў здзяйсненні злачынстваў «гвалтоўных знікненняў». У прыватнасці, Ю. Гараўскі абвінавачваецца ў гвалтоўным выкраданні з мая па верасень 1999 года былога Міністра ўнутраных спраў Юрыя Захаранкі, былога віцэ-прэм'ера Віктара Ганчара і бізнэсмэна Анатоля Красоўскага. Гэта першы выпадак, калі грамадзянін Беларусі паўстае перад судом па ўніверсальнай юрысдыкцыі за злачынствы, звязаныя з гвалтоўным знікненнем. Гэта таксама першае прымяненне ў самой Швейцарыі спецыяльнага становішча, які ўстанаўлівае крымінальную адказнасць за гэтае злачынства. Гэта стала магчымым дзякуючы выразнай пазіцыі Швейцарыі аб адпаведнасці сваім міжнародным абавязацельствам і гатоўнасці выкарыстоўваць існыя механізмы ўніверсальнай юрысдыкцыі, замацаваныя ў Міжнароднай канвенцыі для абароны ўсіх асоб ад гвалтоўных знікненняў ад 2006 года. Кіраўнік НАУ Павел Латушка пракаментаваў суд над Ю. Гараўскім: «Народнае антыкрызіснае ўпраўленне сумесна са сваімі партнёрамі ў цяперашні час вядзе працу па стымуляванні і ініцыяванні аналагічных працэсаў у Літве і Польшчы за злачынствы супраць чалавечнасці, якія здзяйсняюцца прадстаўнікамі рэжыму Лукашэнкі супраць мірнага насельніцтва Беларусі з мая 2020 года. У прыватнасці, тэма крымінальнага пераследу на падставе прынцыпу ўніверсальнай юрысдыкцыі была адной з асноўных падчас учорашніх сустрэч у Міністэрстве юстыцыі і Міністэрстве замежных спраў Літвы. Сённяшні працэс у Швейцарыі паказвае, што якім бы доўгім не было правасуддзе — яно надыходзіць. Імёны і прозвішчы забітых на загад Лукашэнкі будуць пераследаваць беларускага дыктатара. Магчыма, гэты працэс паслужыць матывацыяй астатнім краінам забяспечыць правасуддзе для тысяч ахвяр злачынстваў супраць чалавечнасці, якія ўжо тры гады здзяйсняюцца ў Беларусі».