Пошук па сайце

Пратасевіча і Сапегу адпусцілі. Ці можа зараз еўрапейская авіяцыйная супольнасць зняць санкцыі з Belavia і аднавіць авіязносіны, дазволіць Belavia зноў лятаць? Бо адно з патрабаванняў ЕС было вызваленне Пратасевіча і Сапегі. Ключавое тут, што гэта толькі адно з патрабаванняў. І факт памілавання Пратасевіча і Сапегі не адмяняе факта ўчыненага злачынства. Міжнародная арганізацыя грамадзянскай авіяцыі (ICAO) у сваім дакладзе прыйшла да высновы, што службовыя асобы Беларусі ў маі 2021 года распарадзіліся перадаць заведама ілжывае паведамленне аб закладзенай бомбе на борт самалёта авіякампаніі Ryanair. Факт злачынства відавочны і ніхто ў Беларусі не прымае ніякіх мер і дзеянняў, каб прыцягнуць асоб, якія яго ўчынілі, да адказнасці. Тым больш памілаванне не азначае факта зняцця цалкам надуманых абвінавачанняў з Пратасевіча і Сапегі, якія былі затрыманыя без якіх-небудзь рэальных юрыдычных падстаў, гэта значыць - па палітычна матываваным абвінавачанні. Пра якое зняцце санкцый, нават пры вызваленні Пратасевіча і Сапегі, у гэтых умовах можна гаварыць? Трэба адзначыць, што Еўрапейскі саюз сапраўды пасля незаконнай пасадкі грамадзянскага самалёта Ryanair, якая стварыла пагрозу бяспецы палётаў, закрыў для ўсіх беларускіх самалётаў паветраную прастору і аэрапорты ЕС. Тым не менш Еўрапейская рада афіцыйна ўвяла санкцыі супраць той жа кампаніі "Belavia" значна пазней - 2 снежня 2021 года. Дзяржаўны авіяперавозчык трапіў пад абмежаванні не з-за справы з самалётам Ryanair, а з-за абвінавачанняў у тым, што авіякампанія садзейнічала стварэнню міграцыйнага крызісу на мяжы Беларусі і ЕС. І гэты крызіс працягваецца - нелегальныя мігранты з тэрыторыі Беларусі кожны дзень штурмуюць межы Польшчы, Літвы і Латвіі. Акрамя таго, цяперашнія нелегітымныя ўлады не могуць гарантаваць бяспеку палётаў. Больш за тое, ужо пасля пачатку вайны пад авіясанкцыі патрапіла і Расея. І зараз зняць санкцыі і адкрыць авіязносіны з Беларуссю - гэта пашырыць авіязносіны з Расіяй, тым самым стварыўшы чарговую "дзірку" ў абыходзе санкцый. Грамадзяне Расіі актыўна скарыстаюцца з гэтай магчымасці і паляцяць транзітам праз Беларусь. Ва ўмовах вайны, я думаю, ніхто здымаць санкцыі не будзе і тым самым ствараць пагрозу для бяспекі грамадзян краін Захаду.

Падрыхтавана аддзелам стратэгічнага аналізу Народнага антыкрызіснага ўпраўлення Версія артыкула на ўкраінскай мове 🟦🟨 Стварэнне Пасля распаду СССР і стварэння СНД з 1992 года ўнутры гэтай арганізацыі ішоў працэс узмацнення двухбаковых сувязей Расіі і Беларусі. У адпаведнасці з Дагаворам аб стварэнні Супольнасці Беларусі і Расіі ад 2 красавіка 1997 года было вырашана стварыць палітычна і эканамічна інтэграваную супольнасць "у мэтах аб'яднання матэрыяльнага і інтэлектуальнага патэнцыялу дзвюх дзяржаў". Дагаворам аб утварэнні Супольнасці Беларусі і Расіі было прадугледжана стварэнне прадстаўнічага органа. 29 красавіка 1996 года ў г. Санкт-Пецярбургу кіраўнікі парламентаў дзвюх краін падпісалі пагадненне аб Парламенцкім Сходзе. 2 красавіка 1997 года ў Маскве быў падпісаны Дагавор аб Саюзе Беларусі і Расіі. 23 траўня 1997 года адбылося падпісанне Статута Саюза Беларусі і Расіі. У адпаведнасці са Статутам Саюза Беларусі і Расіі ў 1997 годзе былі ўтвораны Вышэйшая рада і Выканаўчы камітэт Саюза Беларусі і Расіі. Парламенцкі Сход Супольнасці быў пераўтвораны ў Парламенцкі Сход Саюза Беларусі і Расіі. У 1997—1998 гадах адбываецца фармаванне выканаўчых органаў Саюза, агульнага бюджэту, ажыццяўляецца распрацоўка і рэалізацыя першых саюзных праграм. Утвораны Пагранічны і Мытны камітэты, Камітэт па пытаннях бяспекі. 25 снежня 1998 года падпісана Дэкларацыя аб далейшым яднанні Беларусі і Расіі, Дагавор аб роўных правах грамадзян, а таксама Пагадненне аб стварэнні роўных умоў суб'ектам гаспадарання. 8 снежня 1999 года ў г. Маскве адбылося падпісанне Дагавора аб стварэнні Саюзнай дзяржавы, і была прынята Праграма дзеянняў Рэспублікі Беларусь і Расійскай Федэрацыі па рэалізацыі палажэнняў Дагавора аб стварэнні Саюзнай дзяржавы. 26 студзеня 2000 года, пасля ратыфікацыі Дагавора парламентамі дзвюх краін, ён набыў моц. Працоўныя ворганы Саюзнай дзяржавы Вышэйшым органам Саюзнай дзяржавы з'яўляецца Вышэйшая Дзяржаўная Рада. У яе склад уваходзяць кіраўнікі дзяржаў, кіраўнікі ўрадаў, кіраўнікі палат парламентаў Рэспублікі Беларусь і Расійскай Федэрацыі. У паседжаннях Вышэйшай Дзяржаўнай Рады таксама ўдзельнічаюць прэм'ер-міністры, кіраўнікі палат парламентаў. Асноўныя задачы Вышэйшай Дзяржаўнай Рады: вызначае важнейшыя пытанні развіцця Саюзнай дзяржавы; утварае ў межах сваёй кампетэнцыі органы Саюзнай дзяржавы, уключаючы органы кіравання галіновага і функцыянальнага характару; назначае выбары ў Палату Прадстаўнікоў Парламента Саюзнай дзяржавы; зацвярджае бюджэт Саюзнай дзяржавы, прыняты Парламентам Саюзнай дзяржавы, і гадавыя справаздачы аб яе выкананні; зацвярджае міжнародныя дамовы Саюзнай дзяржавы, ратыфікаваныя Парламентам; зацвярджае дзяржаўную сімволіку Саюзнай дзяржавы; вызначае месцазнаходжанне органаў Саюзнай дзяржавы; заслухоўвае штогадовую справаздачу Старшыні Рады Міністраў Саюзнай дзяржавы аб рэалізацыі прынятых рашэнняў. Вышэйшая Дзяржаўная Рада выконвае і іншыя функцыі, аднесеныя да яго вядзення Дагаворам аб стварэнні Саюзнай дзяржавы або перададзеныя на яго разгляд дзяржавамі-ўдзельніцамі. Вышэйшая Дзяржаўная Рада ў межах сваіх паўнамоцтваў выдае дэкрэты, пастановы і дырэктывы. Акты Вышэйшай Дзяржаўнай Рады прымаюцца на аснове аднагалоснасці дзяржаў-удзельнікаў. Акт не з'яўляецца прынятым, калі адна з дзяржаў-удзельніц выказалася супраць яго прыняцця. Галасаванне на пасяджэннях Вышэйшай Дзяржаўнай Рады ад імя дзяржавы-ўдзельніцы ажыццяўляе кіраўнік дзяржавы або асоба, ім упаўнаважаная. Старшынёй Вышэйшай Дзяржаўнай Рады з'яўляецца адзін з кіраўнікоў дзяржаў-удзельнікаў на аснове ратацыі, калі яны не дамовіліся аб іншым. Цяпер функцыі Старшыні Вышэйшай Дзяржаўнай Рады выконвае А.Лукашэнка. Ён займае гэтую пасаду з 2000 году. Старшыня Вышэйшай Дзяржаўнай Рады: арганізуе работу Вышэйшай Дзяржаўнай Рады, старшынюе на яе паседжаннях і падпісвае прынятыя Вышэйшай Дзяржаўнай Радай акты, а таксама законы Саюзнай дзяржавы; звяртаецца да Парламента са штогадовымі пасланнямі аб становішчы ў Саюзнай дзяржаве і асноўных напрамках яе развіцця; па даручэнні Вышэйшай Дзяржаўнай Рады вядзе міжнародныя перагаворы і падпісвае ад імя Саюзнай дзяржавы міжнародныя дагаворы, прадстаўляе Саюзную дзяржаву ў адносінах з замежнымі дзяржавамі і міжнароднымі арганізацыямі; арганізуе кантроль за ходам рэалізацыі сапраўднага Дагавора і прымаемых Вышэйшай Дзяржаўнай Радай рашэнняў; у межах сваіх паўнамоцтваў дае даручэнні Радзе Міністраў Саюзнай дзяржавы; па даручэнні Вышэйшай Дзяржаўнай Рады выконвае іншыя функцыі. Парламенцкі Сход Саюзнай дзяржавы Беларусі і Расіі 2 красавіка 1996 года быў падпісаны Дагавор аб утварэнні Супольнасці Беларусі і Расіі. У адпаведнасці з гэтым дакументам было прынята рашэнне аб стварэнні Парламенцкага Сходу - прадстаўнічага органа Супольнасці, які павінен быў фарміравацца на аснове прынцыпу роўнага прадстаўніцтва дэпутатаў нацыянальных парламентаў Расіі і Беларусі. На сустрэчы кіраўнікоў парламентаў Беларусі і Расіі, якая адбылася 29 красавіка 1996 года ў г .Санкт-Пецярбургу, было падпісана Пагадненне аб Парламенцкім Сходзе Супольнасці. На Парламенцкі Сход былі ўскладзены функцыі распрацоўкі праектаў заканадаўчых актаў і ўнясення адпаведных прапаноў у органы, якія маюць права заканадаўчай ініцыятывы. За час, які прайшоў з моманту ўтварэння ў красавіку 1996 года Супольнасці (з красавіка 1997 года - Саюз Беларусі і Расіі, са снежня 1999 года - Саюзная дзяржава), дэпутатамі Парламенцкага Сходу праведзена работа, якая заклала асновы фарміравання прававой сістэмы Саюзнай дзяржавы. Паўнамоцтвы, склад, парадак працы Парламенцкага Сходу вызначаны ў Рэгламенце Парламенцкага Сходу, які быў зацверджаны 13 чэрвеня 1997 года. Апошнія змяненні і дапаўненні ў Рэгламент унесены 16 верасня 2003 года. Рада Міністраў Саюзнай дзяржавы Рада Міністраў з'яўляецца выканаўчым органам Саюзнай дзяржавы. У яго ўваходзяць Старшыня Рады Міністраў Саюзнай дзяржавы, кіраўнікі ўрадаў Беларусі і Расіі, міністры замежных спраў, эканомікі і фінансаў дзяржаў-удзельніц, кіраўнікі асноўных галіновых і функцыянальных органаў упраўлення Саюзнай дзяржавы, Дзяржаўны сакратар Саюзнай дзяржавы. Старшыня Рады Міністраў СД назначаецца Вышэйшай Дзяржаўнай Рады Саюзнай дзяржавы. Ім можа быць кіраўнік урада адной з дзяржаў-удзельніц на ратацыйнай аснове. Рада Міністраў у адпаведнасці са сваёй кампетэнцыяй, вызначанай сапраўдным Дагаворам і рашэннямі Вышэйшай Дзяржаўнай Рады: распрацоўвае асноўныя напрамкі агульнай палітыкі па пытаннях развіцця Саюзнай дзяржавы і ўносіць іх у Вышэйшую Дзяржаўную Раду для разгляду; уносіць у Парламент Саюзнай дзяржавы праекты саюзных законаў і Асноў заканадаўства; забяспечвае кантроль за выкананнем палажэнняў Саюзнага Дагавора, актаў Саюзнай дзяржавы і пры неабходнасці ўносіць матываваныя прадстаўленні дзяржавам-удзельніцам у выпадку невыканання абавязацельстваў, якія вынікаюць з іх; распрацоўвае і ўносіць у Парламент Саюзнай дзяржавы праект бюджэту Саюзнай дзяржавы, забяспечвае выкананне бюджэту, прадстаўляе Парламенту гадавыя і паўгадавыя справаздачы аб выкананні бюджэту; забяспечвае стварэнне і развіццё адзінай эканамічнай прасторы, правядзенне адзінай фінансавай, падатковай, крэдытнай, грашовай, валютнай, цэнавай і гандлёвай палітыкі; садзейнічае правядзенню ўзгодненай палітыкі дзяржаў-удзельніц у міжнародных справах, у сферы абароны, бяспекі, забеспячэння законнасці, правоў і свабод грамадзян, забеспячэння грамадскага парадку і барацьбы са злачыннасцю, а таксама ў галіне культуры, навукі, адукацыі, аховы здароўя, сацыяльнага забеспячэння і аховы навакольнага асяроддзя; Старшыня Рады Міністраў Саюзнай дзяржавы: ажыццяўляе кіраўніцтва дзейнасцю Рады Міністраў і арганізуе яе работу; прадстаўляе Вышэйшай Дзяржаўнай Радзе і Парламенту Саюзнай дзяржавы штогадовыя даклады аб дзейнасці Рады Міністраў; падпісвае акты Рады Міністраў; па даручэнні Вышэйшай Дзяржаўнай Рады і ў межах прадстаўленых ім паўнамоцтваў праводзіць перамовы і падпісвае міжнародныя дамовы ад імя Саюзнай дзяржавы. Пастаянны Камітэт Саюзнай дзяржавы Пастаянны Камітэт Саюзнай дзяржавы з'яўляецца рабочым апаратам Вышэйшай Дзяржаўнай Рады Саюзнай дзяржавы і Рады Міністраў Саюзнай дзяржавы. Утвораны ў адпаведнасці з Дагаворам аб стварэнні Саюзнай дзяржавы і Пастановай Вышэйшай Дзяржаўнай Рады Саюзнай дзяржавы ад 27 чэрвеня 2000 г. №13. У сваёй дзейнасці Пастаянны Камітэт кіруецца Дагаворам аб стварэнні Саюзнай дзяржавы, які падпісаны 8 снежня 1999 года прэзідэнтамі Расійскай Федэрацыі і Рэспублікі Беларусь, а таксама Праграмай дзеянняў па рэалізацыі палажэнняў Дагавора, Статутам Вышэйшай Дзяржаўнай Рады Саюзнай дзяржавы, Палажэннем аб Радзе Міністраў Саюзнай дзяржавы, іншымі нарматыўна-прававымі актамі, нацыянальнымі заканадаўствамі дзяржаў-удзельніц. Пастаянны Камітэт арганізуе рэалізацыю палажэнняў Дагавора, распрацоўку прапаноў па стратэгіі развіцця Саюзнай дзяржавы, каардынуе работу галіновых і функцыянальных органаў Саюзнай дзяржавы. Сумесна з адпаведнымі органамі дзяржаў-удзельніц Саюзнай дзяржавы ажыццяўляе папярэдні разгляд праграм, праектаў і мерапрыемстваў Саюзнай дзяржавы, прадстаўляе заключэнні па іх у Раду Міністраў і інфармуе яго аб ходзе іх выканання. Рыхтуе для Рады Міністраў Саюзнай дзяржавы прапановы па праектах законаў Саюзнай дзяржавы, па уніфікацыі заканадаўстваў дзяржаў-удзельніц. Фармуе і ўносіць на разгляд Вышэйшай Дзяржаўнай Рады і Рады Міністраў праекты парадку дня іх пасяджэнняў, планаў работы. Пастаянны Камітэт забяспечвае ўзаемадзеянне Рады Міністраў Саюзнай дзяржавы з Парламенцкім Сходам Саюза Беларусі і Расіі. Кіруе работай Пастаяннага Камітэта Дзяржаўны сакратар Саюзнай дзяржавы, а таксама ў склад Пастаяннага Камітэта ўваходзяць чатыры члены Пастаяннага Камітэта, якія з'яўляюцца па пасадзе яго намеснікамі. Два члены Пастаяннага Камітэта прадстаўляюць беларускі бок, два члены – расійскі бок. Пастаянны Камітэт падсправаздачны Радзе Міністраў. Саюзная дзяржава як аснова інтэграцыйных праектаў Расіі На дадзенай схеме добра бачна, што ключавым элементам расійскіх інтэграцыйных аб'яднанняў з'яўляецца Беларусь. Такім чынам, менавіта Саюзная дзяржава з'яўляецца тым аб'яднаннем, якое робіць Расію імперыяй. Калі ж у Расійскай Федэрацыі не будзе магчымасці ўтрымліваць у сферы свайго ўплыву самага блізкага "саюзніка" - лукашэнкаўскую Беларусь, то ўсе астатнія інтэграцыйныя аб'яднанні пачнуць разбурацца ў паскораным рэжыме. Толькі страх і асцярогі большасці краін-удзельніц АДКБ і ЕАЭС стрымліваюць іх ад таго, каб пачаць працэсы выхаду з такіх аб'яднанняў. Такім чынам, дэканструкцыя Расіі як імперыі можа пачацца з самага першага і ідэалагічна ключавога Саюза - т.зв. Саюзнай дзяржавы. Саюзная дзяржава – гэта аб'яднанне, якое прапаведуе ідэалогію рашызму, што можна назіраць у агульнай інфармацыйнай прасторы, наратывах, а таксама на канкрэтным прыкладзе перавыхавання ўкраінскіх дзяцей, незаконна вывезеных з акупаваных тэрыторый. Расія пры падтрымцы рэжыму Лукашэнкі планавала распаўсюдзіць ідэалогію рашызму на акупаваную Украіну, у выпадку поспеху т.зв. СВА. З улікам таго, як пабудавана сістэма функцыянавання Саюзнай дзяржавы, якая апісана вышэй, можна канстатаваць, што дзяржаўныя органы рэжыму Лукашэнкі дастаткова шырока ўцягнуты ў працэсы, звязаныя як са здачай суверэнітэту Беларусі, так і з агрэсіўнымі дзеяннямі ў дачыненні да Украіны. Усе дзеянні, звязаныя з вайной супраць Украіны, здзяйсняюцца ў рамках функцыянавання Саюзнай дзяржавы. Роля Саюзнай дзяржавы ў падрыхтоўцы і агрэсіі супраць Украіны 4 лістапада 2021 года Вышэйшай дзяржаўнай Радай Саюзнай дзяржавы была прынята Ваенная дактрына СД. Важна адзначыць, што прававой асновай Ваеннай дактрыны сталі: Дагавор аб стварэнні Саюзнай дзяржавы ад 8 снежня 1999 года, Канцэпцыя бяспекі Саюза Беларусі і Расіі ад 28 красавіка 1999 года, Дагавор паміж Рэспублікай Беларусь і Расійскай Федэрацыяй аб ваенным супрацоўніцтве ад 19 снежня 1997 года, палажэнні Статута Арганізацыі Дагавора аб калектыўнай бяспецы (далей - АДКБ), міжнародныя абавязацельствы Рэспублікі Беларусь і Расійскай Федэрацыі ў ваеннай сферы. Праз месяц пасля прыняцця Ваеннай дактрыны Саюзнай дзяржавы, у снежні 2021 года Пуціным і Лукашэнкам было прынята рашэнне аб правядзенні сумесных вучэнняў "Саюзная рашучасць-2022". 18 студзеня 2022 года на брыфінгу для замежных ваенных аташэ намеснік міністра абароны РФ Аляксандр Фамін паведаміў, што мэтамі вучэнняў з'яўляецца правядзенне пазапланавай праверкі войскаў і адпрацоўка розных варыянтаў сумесных дзеянняў па нейтралізацыі пагроз і стабілізацыі абстаноўкі на межах менавіта Саюзнай дзяржавы. Менавіта пад прыкрыццём гэтых вучэнняў праз 4 дні пасля іх заканчэння адбылося ўварванне на тэрыторыю Украіны з тэрыторыі Саюзнай дзяржавы. Нягледзячы на ​​тое, што планы Пуціна і Лукашэнкі "ўзяць Кіеў за 3 дні" праваліліся, яны не адмовіліся ад галоўнай мэты - знішчэння ўкраінскай дзяржаўнасці і ўключэнне ў перспектыве яе ў склад Саюзнай дзяржавы. Далейшыя дзеянні Лукашэнкі па саўдзеле ў агрэсіі супраць Украіны рэалізоўваліся ў межах ваеннай дактрыны Саюзнай дзяржавы. Напрыклад, сярод асноў ваеннай палітыкі СД абазначаны наступныя напрамкі: каардынацыя планаў навукова-даследчых і даследнаканструктарскіх работ, вытворчасці, паставак узбраення, ваеннай і спецыяльнай тэхнікі для ўзброеных сіл дзяржаў-удзельніц, а таксама правядзення сумесных фундаментальных і прыкладных даследаванняў у галіне стварэння найноўшых ваенных тэхналогій, перспектыўных узораў узбраення, ваеннай і спецыяльнай тэхнікі; развіццё і паглыбленне вытворчых і навукова-тэхнічных сувязей прадпрыемстваў дзяржаў - удзельніц у галіне распрацоўкі, вытворчасці і паставак прадукцыі, аказання паслуг ваеннага прызначэння, а таксама пры ажыццяўленні паставак неабходных для гэтага матэрыялаў, узораў, камплектуючых вырабаў, вучэбнай і дапаможнай маёмасці; сумесная падрыхтоўка ваенных кадраў; пашырэнне супрацоўніцтва з міжнароднымі арганізацыямі і іншымі дзяржавамі; развіццё ваеннага і ваенна-тэхнічнага супрацоўніцтва з дзяржавамі - членамі АДКБ. Такім чынам, перадача Беларуссю ваеннай тэхнікі і боепрыпасаў Расіі, навучанне расійскіх мабілізаваных, пашырэнне супрацоўніцтва ў сферы ВПК з саюзнікамі Расіі таксама адбываліся ў рамках СД. Так, 10 кастрычніка 2022 года Лукашэнка аб'явіў аб стварэнні Рэгіянальнай групоўкі войскаў на аснове беларускіх узброеных сіл. У адпаведнасці з ваеннай дактрынай у перыяд нарастання ваеннай пагрозы (перыяд непасрэднай пагрозы агрэсіі) фарміруецца Аб'яднанае камандаванне РГВ(С), якое ў адпаведнасці са становішчам удакладняе прынятыя рашэнні (распрацаваныя планы) і ажыццяўляе кіраванне РГВ(С). Разгортванне РГВ(С) ажыццяўляецца ў перыяд нарастання ваеннай пагрозы (перыяд непасрэднай пагрозы агрэсіі) па рашэнні Вышэйшай Дзяржаўнай Рады Саюзнай дзяржавы. РГВ(С) можа ўжывацца як самастойна, так і сумесна з групоўкамі нацыянальных узброеных сіл, іншых войскаў і вайсковых фармаванняў. Асобна варта адзначыць, што сярод мер па забеспячэнні ваеннай бяспекі Саюзнай дзяржавы ў яе ваеннай дактрыне абазначана, што "ядзерная зброя Расійскай Федэрацыі будзе заставацца важным фактарам прадухілення ўзнікнення ядзерных ваенных канфліктаў і ваенных канфліктаў з прымяненнем звычайных сродкаў паражэння". Менавіта на падставе гэтага пункта Лукашэнка прадпрымае дзеянні па размяшчэнні на тэрыторыі Беларусі ядзернай зброі, якую ён лічыць для сябе гарантыяй асабістай бяспекі. Можна канстатаваць, што з развіццём поспехаў украінскай арміі на франтах дыктатар вярнуўся да ядзернага шантажу як у адносінах да Украіны, так і краін НАТА. Выснова Беларусь пад кіраўніцтвам Лукашэнкі з'яўляецца непасрэднай пагрозай як мінімум для 4-х краін Еўропы (Украіна, Польшча, Літва, Латвія) да таго часу, пакуль знаходзіцца ў сферы ўплыву Расіі і ваенных саюзах заснаваных Расіяй. У сувязі з гэтым прыярытэтнай задачай з'яўляецца дэканструкцыя расійскіх інтэграцыйных аб'яднанняў як на базавым узроўні Саюзнай дзяржавы, так і на наступных базавых узроўнях - ЕАЭС, АДКБ, СНД. Для гэтага крытычна важна стварыць умовы для таго, каб адарваць Беларусь ад расійскага цэнтра ўплыву і прыцягнення, а гэта значыць зрабіць праект Саюзнай дзяржавы максімальна таксічным. У якасці стратэгічнай мэты дэмакратычных сіл Беларусі павінна стаць уступленне ў ЕС і НАТА. Але прамежкавым этапам у дасягненні гэтай мэты можна разгледзець перспектыву далучэння Беларусі да фармату "Люблінскі трыкутнік", і ператварэнне яго ў "Квадрат". Дадзенае раўнапраўнае аб'яднанне, бо, як мы ведаем, у квадраце ўсе бакі роўныя, можа стаць той альтэрнатывай, якая дазволіць пачаць дэканструкцыю Саюзнай дзяржавы, а значыць, імперскай сутнасці Расіі.

Арыгінал артыкула: delo.si Выбары ў Савет Бяспекі ААН вельмі важныя для беларускага рэжыму прэзідэнта Аляксандра Лукашэнкі ў кантэксце геапалітычнай ізаляцыі Беларусі. Лукашэнка патрэбен голас на шматбаковай арэне для прасоўвання сваёй крывадушнай прарасейскай палітычнай праграмы, сказаў «Справе» адзін з лідэраў беларускай апазіцыі Павел Латушка, былы беларускі дыпламат і міністр культуры, завочна прысуджаны да 18 гадоў турмы. У Славеніі ў нас вельмі мала інфармацыі аб тым, як Беларусь вяла кампанію па абранні ў Раду Бяспекі ААН. Славенскія дыпламаты і вышэйшае кіраўніцтва Міністэрства замежных спраў далі зразумець, што яны не ўспрымаюць беларускую кампанію на месцах, за выключэннем апошніх тыдняў, калі Беларусь актывізавала кампанію па ачарненні кандыдатуры Славеніі. Павел Латушка паведаміў, што за апошні год ён «абсалютна ніколі» не чуў, каб Лукашэнка казаў пра кандыдатуру Беларусі ў Раду Бяспекі. «Я добра ведаю міністра замежных спраў Сяргея Алейніка. Ён не актыўны, не мае ўплыву ў структурах Лукашэнкі. Таму кандыдатура не з'яўляецца прыярытэтнай ані ўнутры Беларусі, ні на знешнепалітычнай пляцоўцы. Больш за тое, мы павінны разумець, што самы вялікі клопат рэжыму Лукашэнка - гэта яго ўласнае выжыванне. Іх у асноўным хвалюе пытанне, як рэжым будзе выжываць, калі Украіна пераможа», — тлумачыць важнасць кандыдатуры для беларускага рэжыму. Хто стаіць за палітычнай павесткай беларускага дыктатара, зразумела: «Сёння Лукашэнка цалкам залежыць ад прэзідэнта Расіі Уладзіміра Пуціна. Згодна з уладай Лукашэнкі, Беларусь страціла незалежнасць і суверэнітэт, якія існуюць толькі намінальна». Беларусь абвясціла аб вылучэнні сваёй кандыдатуры яшчэ ў 2007 годзе і пасля гэтага была адзіным кандыдатам на працягу наступных 15 гадоў. «Абранне на нясталае месца разглядалася ў Беларусі як вырашанае пытанне. Але ў канцы 2021 года Славенія вырашыла вылучыць сваю кандыдатуру супраць Беларусі. Я рашуча падтрымліваю кандыдатуру Славеніі», — кажа беларускі дысыдэнт. Паводле яго слоў, Беларусь — гэта крывавы рэжым у асобе дыктатара і шматгадовага прэзідэнта краіны Аляксандра Лукашэнкі. Ён не прызнаны прэзідэнтам краіны ЗША, ЕС і некаторымі іншымі дэмакратычнымі краінамі з-за фальсіфікацыі выбараў. Свет разумее, што ўяўляе сабой рэжым Лукашэнкі Хто стаіць за палітычнай павесткай беларускага дыктатара, ясна: «Сёння Лукашэнка цалкам залежыць ад прэзідэнта Расіі Уладзіміра Пуціна. Пад уладай Лукашэнкі Беларусь страціла сваю незалежнасць і суверэнітэт, якія існуюць толькі намінальна". Больш за тое, Аляксандр Лукашэнка з'яўляецца абсалютным саюзнікам пуцінскага рэжыму ў вайне супраць Украіны. Менавіта Пуцін, а не Лукашэнка, больш за ўсё выйграе ад вылучэння кандыдатуры Беларусі на нясталае месца ў Савеце Бяспекі, лічыць Латушка. У кандыдатуры Беларусі таксама зацікаўлены Кітай. «Вядома, Расія і Кітай хацелі б бачыць Беларусь у Савеце Бяспекі, таму што для іх гэта вельмі лаяльны кандыдат». Латушка не жадае прагназаваць, якія шанцы, што Расія і Кітай з іх уплывам у трэцім свеце перашкодзяць Славеніі быць абранай. На яго думку, шмат што будзе залежаць ад міжнароднай супольнасці, калі яна дазволіць яшчэ аднаму «дзяржаве-тэрарысту і агрэсару, якія злоўжываюць міжнародным правам», увайсці ў Савет Бяспекі. Беларусь атрымала ўсяго 56 галасоў, калі балатавалася ў Савет Бяспекі ў 2001 годзе. У адрозненне ад Славеніі, у Беларусі кандыдатура не стаіць на палітычнай павестцы. Беларуская кандыдатура найбольш выгадная для Расіі. Беларусь хоча спрыяць дыялогу і празрыстасці ў Савеце Бяспекі, а таксама надаваць увагу змене клімату і барацьбе з тэрарызмам. «Але на самай справе? Вельмі цікавая стратэгія для дыктатарскага рэжыму. Сёння Лукашэнка прапагандуе вайну. Тыдзень таму ён сказаў, што шкадуе аб тым, што не акупаваў Украіну ў 2014 годзе, калі была такая магчымасць. Рэжым Лукашэнкі дазваляе Расіі здзяйсняць агрэсіўныя нападу на Украіну з Беларусі, пастаўляць зброю ў Расію і навучаць расійскіх салдат», — крытыкуе Павел Латушка. У жарт, намякаючы на скрадзеныя выбары ў Беларусі, Латушка кажа, што для Славеніі добра, што выбары ў Савет Бяспекі не будуць праходзіць у Беларусі. Ён нагадвае, што апошняя беларуская кандыдатура ў 2001 годзе не была паспяховай. У адрозненне ад гэтага разу, папярэдняя кампанія была шырокай і інтэнсіўнай, і ў выніку Беларусь атрымала 56 галасоў падтрымкі. «У 2023 годзе свет разумее, што рэжым Лукашэнкі крывавы і сістэматычна парушае правы чалавека. Беларусь займае першае месца па колькасці палітычных зняволеных. У нас 345 палітвязняў на 100 000 жыхароў. У нас горшая свабода СМІ ў Еўропе», — заключае Латушка, які, як былы дыпламат, падтрымлівае Славенію ў яе барацьбе супраць Беларусі.

Павел Латушка для Notes from Poland, the VoiCEE podcast 01.06.2023 1. Раскажыце, калі ласка, што адбываецца ў Беларусі апошнія некалькі тыдняў? Тое, што адбываецца з 2020 года – масавыя рэпрэсіі, катаванні, парушэнне правоў чалавека. Так, толькі на мінулым тыдні былі затрыманыя некалькі выкладчыкаў ВНУ; у Лідзе затрымалі 8 чалавек, якіх прымусілі спаліць бел-чырвона-белы сцяг; доктар навук з Магілёва, які аналізаваў прычыны пратэстаў 2020 года, асуджаны на 2 гады; Эдуарду Бабарыку, сыну экс-кандыдата ў прэзідэнты Віктара Бабарыкі, пагражае 20 гадоў турмы; кіраўніку прыватнай школы далі 3 гады абмежавання волі. Экс-кандыдат у прэзідэнты Віктар Бабарыка быў збіты ахоўнікамі калоніі і дастаўлены ў бальніцу, невядома, ці жывы ён цяпер. У нас у краіне сёння катаванні. Лукашэнка аддаў загад зрабіць больш жорсткім стаўленне да палітвязняў. Людзі здзяйсняюць спробы самагубства не для таго, каб памерці, а для таго, каб спыніць катаванні. Палітзняволеная Паліна Шарэнда-Панасюк адмаўляецца ад грамадзянства на знак пратэсту супраць катаванняў. Афіцыйна ў краіне налічваецца больш за 1500 палітвязняў. На самой справе іх значна больш. Мы месяцамі нічога не ведаем пра многіх палітвязняў – Статкевіч, Калеснікава, ці жывыя яны наогул? Міграцыйны крызіс працягваецца, кожны дзень каля 100 мігрантаў спрабуюць нелегальна перасекчы мяжу. І саўдзел у вайне – Лукашэнка пацвердзіў размяшчэнне ядзернай зброі на тэрыторыі Беларусі. Ці бачыць гэта хто-небудзь на Захадзе? 2. Давайце трохі пагаворым аб размяшчэнні ядзернай зброі на тэрыторыі Беларусі. Наколькі гэта сур’ёзна? Я не сумняваюся, што гэта сур’ёзныя заявы. Давайце паглядзім на гэта ў рэтраспектыве: Лукашэнка ў лютым 2022 года ўнёс змены ў канстытуцыю, па якіх Беларусь страціла свой бяз’ядзерны статус. Гэта азначае, што на момант унясення паправак у канстытуцыю разглядаўся варыянт размяшчэння ядзернай зброі на тэрыторыі Беларусі. У студзені 2022 года была прынятая ваенная дактрына так званай Саюзнай дзяржавы, у якой ядзерная зброя таксама разглядалася як гарантыя бяспекі гэтага саюза. Сам Лукашэнка заўсёды марыў пра ядзерную зброю і вельмі шкадуе, што Беларусь яе аддала. Для сябе ён бачыць ядзерную зброю як гарантыю сваёй улады. Дарэчы, гэта натуральны шлях любога дыктатара – дыктатары хочуць валодаць ядзернай зброяй, таму што лічаць, што толькі ядзерная зброя гарантуе ім самае галоўнае – вечную ўладу. Але ў гэтай сітуацыі Лукашэнка, калі, вядома, у дамове няма ніякіх сакрэтных пратаколаў, аказваецца ў вельмі дрэннай сітуацыі. Ён больш не патрэбны. 3. Хто ў канчатковым выніку будзе кантраляваць магчымасці запуску? Ці можа Беларусь запярэчыць або спыніць запуск? Калі не, то што гэта азначае для суверэнітэту Беларусі? Мы не маем дакладнай інфармацыяй, але па заяве Шайгу – кіраваць гэтай зброяй будзе Крэмль, адпаведна і забяспечваць функцыянаванне і ахову хутчэй за ўсё будуць расійскія сілы. Адпаведна ні самастойна выкарыстоўваць, ні тым больш спыніць выкарыстанне ядзернай зброі Лукашэнка будзе не ў сілах. Ён, вядома, марыць пра тое, каб самастойна ёй распараджацца і пагражаць усяму свету, але на дадзены момант – гэта ядзерная зброя апошняя кропка ў шляху па знішчэнні суверэнітэту Беларусі. І паставіў яе Лукашэнка, які для таго, каб захаваць уладу і заставіць для сябе прывідную магчымасць трапіць у крэсла кіраўніка Крамля, прадаваў па кавалачку суверэнітэт Беларусі. Гэты імперскі чалавек ніколі не быў гарантам суверэнітэту, а быў яго гандляром ва ўгоду сваіх палітычных амбіцый. 4. Раскажыце, калі ласка, пра што справаздача Народнага антыкрызіснага ўпраўлення? Асноўныя моманты: колькі дзяцей было перамешчана, колькі ім было гадоў? Народнае Антыкрызіснае ўпраўленне падрыхтавала справаздачу "Роля рэжыму Лукашэнкі і Саюзнай дзяржавы Беларусі і Расіі ў незаконным перамяшчэнні і перавыхаванні ўкраінскіх дзяцей". У гэтай справаздачы прадстаўлены доказы і юрыдычныя падставы, якія даюць разумныя падставы меркаваць, што Лукашэнка здзяйсняе ваенныя злачынствы супраць украінскага грамадзянскага насельніцтва, у прыватнасці дзяцей, сірот. Сёння мы можам сцвярджаць, што з верасня 2022 года і да мая 2023 года ў Беларусь вывезена не менш за 2150 дзяцей, дзясяткі з іх – сіроты і сацыяльныя сіроты з акупаваных Расіяй тэрыторый Украіны ва ўзросце ад 6 да 15 гадоў. Як была створана справаздача? Справаздача была створана Народным антыкрызісным упраўленнем. Падчас аналізу прапагандысцкіх СМІ рэжыму мы знайшлі некалькі навін аб прыбыцці дзяцей з акупаваных тэрыторый Украіны на рэабілітацыю ў Беларусь. У гэтых навінах адкрыта гаварылася аб сіротах. У сувязі з ордэрам на арышт Пуціна, гэтая інфармацыя прыцягнула нашу ўвагу. Наш юрыдычны аддзел сказаў, што калі гэтая інфармацыя праўдзівая, то яна можа быць прыраўнаваная да ваенных злачынстваў. Таму мы пачалі праводзіць даследаванні. На першым этапе наша даследчая група сабрала бясспрэчныя доказы перамяшчэння ўкраінскіх сірот з акупаваных тэрыторый праз Расію ў Беларусь. Мы атрымлівалі інфармацыю з адкрытых крыніц і ад канкрэтных асоб і арганізацый, у тым ліку з Беларусі. На другім этапе наша юрыдычны аддзел падрыхтаваў прававы аналіз гэтых доказаў і прыйшоў да высновы, што ёсць дастатковыя падставы меркаваць, што Лукашэнка і шэраг іншых вышэйшых службовых асоб Беларусі і Расіі здзяйсняюць ваенныя злачынствы супраць украінскіх дзяцей-сірот, перамяшчаючы іх у Беларусь з акупаваных тэрыторый Украіны. Наша каманда падрыхтавала публічную версію справаздачы і ў цяперашні час завяршае працу над засакрэчанай версіяй, якая змяшчае сакрэтную інфармацыю, якая будзе перададзена ўкраінскаму боку і пракуратуры Міжнароднага крымінальнага суда. 5. Ці вядомыя асабістыя гісторыі каго-небудзь з гэтых дзяцей? У нас ёсць асабістыя дадзеныя гэтых дзяцей. Мы ведаем іх імёны, прозвішчы, узрост, месца пражывання і г. д. Аднак мы лічым, што такая прыватная інфармацыя пра дзяцей не можа быць прадметам публічнага абмеркавання. Будзе больш правільна, калі адпаведная інфармацыя будзе пасля прадастаўлена грамадскасці тымі, каму мы яе перадаем (украінскія ўлады, МУС). Як праходзіў выбар дзяцей для вывазу з Украіны? Як іх перавозілі? Што здарылася з імі пасля прыезду ў Беларусь? У асноўным да гэтых дзяцей прыязджаў прадстаўнік так званага Дабрачыннага Фонду імя Аляксея Талая, які дамаўляўся з мясцовымі адміністрацыямі дзіцячых дамоў аб умовах перамяшчэння дзяцей у Беларусь. Звычайна пераезд арганізуецца на аўтобусах з акупаваных тэрыторый у Растоў (поўдзень Расіі). Затым гэтых дзяцей перавозяць на цягніку ў Мінск. З Мінска дзяцей аўтобусамі дастаўляюць у чатыры лагеры: Дуброва (пад Салігорскам, які належыць "Беларуськалію"), Залатыя пяскі (пад Гомелем), Астрашыцкі Гарадок (пад Менскам), Зубраня (пад Мядзелем). У гэтых лагерах дзеці падвяргаюцца ўзмоцненаму ідэалагічнаму перавыхаванню. Перавыхаваннем займаюцца прадстаўнікі дзіцячых ваенізаваных арганізацый, Рускай Праваслаўнай Царквы, а таксама вядомыя прапагандысты лукашэнкаўскага рэжыму. Асноўнымі ідэалагічнымі наратывамі праграм перавыхавання з'яўляюцца "дэнацыфікацыя, дэмілітарызацыя Украіны", "адмаўленне існавання ўкраінскай дзяржавы і ўкраінскай нацыі". Хацелася б прывесці словы адных з прапагандыстаў, якія казалі гэтым дзецям наступнае: "Мы жадаем, каб мы жылі ў міры, каб Байдэн здох, Зяленскі таксама, а Пуцін квітнеў і кантраляваў усю Украіну". 6. Якім будзе бліжэйшая будучыня гэтых дзяцей? На жаль, мы не можам прадказаць будучыню гэтых дзяцей. Неабходна дамагчыся іх вяртання ва Украіну. Часткай гэтай працы з’яўляецца судовы пераслед асоб, вінаватых у злачынствах супраць гэтых дзяцей. Відавочна, што пасля такой "рэабілітацыі" ў беларускіх лагерах гэтыя дзеці будуць мець патрэбу ў сур’ёзнай дапамозе і ўвазе сапраўдных псіхолагаў і лекараў. 7. Што павінен зрабіць ЕС у сувязі з гэтымі фактамі? Еўрапейскі Саюз павінен захаваць санкцыі супраць"Беларуськалія". Што азначала б адмена санкцый для рэжыму? ЕС павінен захаваць санкцыі супраць беларускіх вытворцаў угнаенняў, таму што іх адмена прынясе рэжыму Лукашэнкі 1,5 мільярда долараў. Па словах міністра замежных спраў Літвы Габрыэлюса Ландсбергіса, кошт прапанаванага пакета новых абмежаванняў ацэньваецца ў 200 мільёнаў еўра, а адмена санкцый прынясе рэжыму Лукашэнкі значна больш – 8 мільярдаў еўра. Ці гучаць заклікі адмяніць санкцыі? Калі так, то якія аргументы на карысць гэтага? Ці лічыце вы іх апраўданымі? Так, ёсць заклікі адмяніць санкцыі. Асноўны аргумент лабістаў заключаецца ў тым, што сыход з рынку "Беларуськалія" і іншых кампаній, якія здабываюць і перапрацоўваюць калій з Беларусі, нібыта шкодзіць сусветнаму харчоваму рынку. Аднак факты сведчаць пра адваротнае. Па дадзеных ААН, сярэдняе значэнне сусветнага індэкса цэн на прадукты харчавання падае, цэны на ўгнаенні таксама зніжаюцца. Цэны на ўсе ўгнаенні цяпер удвая ніжэйшыя, чым год таму. Калійныя ўгнаенні патаннелі на 26% у параўнанні з годам раней. Хоць расійскі Калій, канкуруючы з беларускім, не знаходзіцца пад санкцыямі, яго продаж у ЕС абмежаваны квотамі. Гэта не дазваляе Расіі ні павялічыць вытворчасць уласнай прадукцыі, ні дапамагчы рэжыму Лукашэнкі абысці санкцыі шляхам рээкспарту беларускага калію. Акрамя таго, у ЕС і іншых краінах, якія далучыліся да санкцый, няма недахопу ў калійных угнаеннях. У цэлым залежнасць ЕС ад беларускага калію мінімальная: раней ЕС залежаў ад беларускага калію не больш чым на 5% спажывання. Краіны з нізкім узроўнем харчовай бяспекі (афрыканскі рэгіён) таксама не адчуваюць недахопу ў каліі. На дадзены момант у Беларусі няма статыстыкі па экспарце ўгнаенняў, таму складана сказаць, як ідуць справы з пастаўкамі беларускага калію ў Афрыку. Але ў 2020 годзе Беларусь зарабіла на пастаўках калійных угнаенняў у афрыканскія краіны ўсяго 123 млн даляраў (5% беларускага экспарту). Асноўнымі кліентамі Мінска гістарычна не былі краіны з нізкім узроўнем харчовай бяспекі. На першым месцы ў 2021 годзе з доляй больш за 35% былі сельскагаспадарчыя дзяржавы Бразілія і Кітай, чые фермерскія гаспадаркі арыентаваны на развядзенне жывёлы і вырошчванне кармоў для жывёл. Акрамя таго, Канада пашырае ўласныя шахты і да 2027 года будзе вырабляць на 4-6 млн тон больш калійных угнаенняў у год. Nutrien, K + S і Mosaic – кампаніі, якія вырабляюць калій у Канадзе – актывізаваліся і павялічылі вытворчасць калію. Канадская горназдабыўная кампанія Millennial Potash нядаўна набыла калійны праект Banio ў Габоне. Набыццё кампаніяй Millennial Potash праекта Banio Potash Project, які валодае вялікімі рэсурсамі і які кантралюе стратэгічнае радовішча, можа дапамагчы забяспечыць надзейную крыніцу калію для краін усяго свету, асабліва ў паўднёвым паўшар'і. Што могуць зрабіць суседнія з Беларуссю краіны ЕС – Польшча, Літва і Латвія? Яны могуць перакрыць мяжу, гэта значыць закрыць грузавыя зносіны Беларусь-ЕС, у тым ліку для транзітных грузаў. У лютым Польшча прапанавала пачаць сумесную з Еўрапейскай камісіяй ініцыятыву па пошуку ўкраінскіх дзяцей, якія былі выкрадзеныя і вывезеныя ў Расію падчас вайны ва Украіне. Ці падтрымлівалі вы кантакт з польскімі ўладамі з нагоды выпадкаў перамяшчэння ўкраінскіх дзяцей у Беларусь? Мы перадалі нашу справаздачу польскаму боку. Мы знаходзімся ў пастаянным кантакце з польскім бокам па гэтым пытанні. 8. У апошнія тыдні падымаліся пытанні пра здароўе Лукашэнкі, што мы ведаем пра ягонае здароўе? Паведамленні пра стан здароўя Лукашэнкі пакуль не могуць быць правераныя, але давайце ўспомнім, што ў яго і раней былі праблемы са здароўем. З розных крыніц мы ведаем, што ў яго праблемы са спіной, з каленамі, залішняя вага, дыябет, і што ён прымае лекі. Нават яго знешні выгляд пацвярджае гэта. Мы таксама ведаем, што Лукашэнка апошнім часам вельмі нервуецца, ён нават узмацніў сваю асабістую ахову. Лукашэнка баіцца. Ён баіцца лекараў, таму што аперацыя на пазваночніку патрабуе анестэзіі, і ён баіцца, Ці прачнецца ён пасля гэтай анестэзіі. Ён баіцца беларусаў, ён баіцца Украіну. Крэмль гатовы да таго, што Лукашэнка больш не зможа кіраваць краінай. Пуцін ужо думае пра двух людзей, якія маглі б замяніць Лукашэнку. Першы чалавек – гэта Наталля Качанава, кіраўнік верхняй палаты беларускага парламента, руская па паходжанні. Падчас свайго нядаўняга візіту ў Маскву яна сустракалася з Лаўровым. На мой погляд, як былога пасла і міністра, гэта беспрэцэдэнтная сітуацыя. Другі кандыдат – Аляксандр Вальфовіч, рускага паходжання, сакратар Савета бяспекі Беларусі, выпускнік Маскоўскай вышэйшай школы, так званай "Крамлёўкі". Ён з’яўляецца агентам уплыву Крамля ў Беларусі. Мы, вядома, ведаем, што ў яго шмат сяброў сярод расійскіх генералаў і наўпроставыя кантакты з сакратаром Савета бяспекі Расіі Патрушавым, у ФСБ, у Генштабе, у Міністэрстве абароны Расіі. Генералы ў Савеце бяспекі падтрымліваюць Лукашэнку, але калі Масква аддасць загад, яны могуць неадкладна выканаць загад Масквы. Урэшце, Расія – адзіная краіна, у якой ёсць стратэгія, што рабіць з Беларуссю. На жаль, у нашых заходніх партнёраў няма ніякай стратэгіі. Гэта магчымасць для беларускай апазіцыі? Пры тым разуменні, што ў выпадку смерці дыктатара да паразы Расіі ў вайне нашай агульнай задачай таксама будзе актыўнае супрацьдзеянне спробе Расіі "стабілізаваць" сітуацыю. Але гэта рызыкі, якія мы ўсе павінны ўсведамляць у любым выпадку – ці будзе Лукашэнка жывы ў момант X (любы трыгер, які выкліча магутны шок у сістэме, напрыклад, паспяховае контрнаступленне ўкраінскай арміі і вызваленне ўкраінскай тэрыторыі) або момантам X стане яго смерць. Расія не адпусціць Беларусь проста так, калі ўнутры яе самой не пачнуцца працэсы дэмантажу федэрацыі. Руская мова (пераклад) Размещение российского ядерного оружия в Беларуси уничтожает наш суверенитет Павел Латушко для Notes from Poland, the VoiCEE podcast 01.06.2023 1. Расскажите, пожалуйста, что происходит в Беларуси последние несколько недель? То, что происходит с 2020 года - массовые репрессии, пытки, нарушение прав человека. Так, только на прошлой неделе были задержаны несколько преподавателей вузов; в Лиде задержали 8 человек, которых заставили сжечь бело-красно-белый флаг; доктор наук из Могилева, который анализировал причины протестов 2020 года, осужден на 2 года; Эдуарду Бабарико, сыну экс-кандидата в президенты Виктора Бабарико, грозит 20 лет тюрьмы; руководителю частной школы дали 3 года ограничения свободы. Экс-кандидат в президенты Виктор Бабарико был избит охранниками колонии и доставлен в больницу, неизвестно, жив ли он сейчас. У нас в стране сегодня пытки. Лукашенко отдал приказ ужесточить отношение к политзаключенным. Люди совершают попытки самоубийства не для того, чтобы умереть, а для того, чтобы прекратить пытки. Политзаключенная Полина Шаренда-Панасюк отказывается от гражданства в знак протеста против пыток. Официально в стране насчитывается более 1500 политзаключенных. На самом деле их гораздо больше. Мы месяцами ничего не знаем о многих политзаключенных – Статкевич, Колесникова, живы ли они вообще? Миграционный кризис продолжается, каждый день около 100 мигрантов пытаются нелегально пересечь границу. И соучастие в войне – Лукашенко подтвердил размещение ядерного оружия на территории Беларуси. Видит ли это кто-нибудь на Западе? 2. Давайте немного поговорим о размещении ядерного оружия на территории Беларуси. Насколько это серьезно? Я не сомневаюсь, что это серьезные заявления. Давайте посмотрим на это в ретроспективе: Лукашенко в феврале 2022 года внес изменения в конституцию, по которым Беларусь потеряла свой безъядерный статус. Это означает, что на момент внесения поправок в конституцию рассматривался вариант размещения ядерного оружия на территории Беларуси. В январе 2022 года была принята военная доктрина так называемого Союзного государства, в которой ядерное оружие также рассматривалось как гарантия безопасности этого союза. Сам Лукашенко всегда мечтал о ядерном оружии и очень сожалеет, что Беларусь его отдала. Для себя он видит ядерное оружие как гарантию своей власти. Кстати, это естественный путь любого диктатора – диктаторы хотят обладать ядерным оружием, потому что считают, что только ядерное оружие гарантирует им самое главное – вечную власть. Но в этой ситуации Лукашенко, если, конечно, в договоре нет никаких секретных протоколов, оказывается в очень плохой ситуации. Он больше не нужен. 3. Кто в конечном итоге будет контролировать возможности запуска? Может ли Беларусь возразить или остановить запуск? Если нет, то что это означает для суверенитета Беларуси? Мы не располагаем точной информацией, но по заявлению Шойгу – управлять этим оружием будет Кремль, соответственно и обеспечивать функционирование и охрану скорее всего будут российские силы. Соответственно ни самостоятельно использовать, ни тем более остановить использование ядерного оружия Лукашенко будет не в силах. Он, конечно, мечтает о том, чтобы самостоятельно им распоряжаться и угрожать всему миру, но на данный момент – это ядерное оружие последняя точка в пути по уничтожению суверенитета Беларуси. И поставил ее Лукашенко, который для того, чтобы сохранить власть и оставлять для себя призрачную возможность попасть в кресло руководителя Кремля, продавал по кусочку суверенитет Беларуси. Этот имперский человек никогда не был гарантом суверенитета, а был его торговцем в угоду своих политических амбиций. 4. Расскажите, пожалуйста, о чем отчет Народного антикризисного управления? Основные моменты: сколько детей было изъято, сколько им было лет? Народное антикризисное управление подготовило отчет "Роль режима Лукашенко и Союзного государства Беларуси и России в незаконной перемещении и перевоспитании украинских детей". В этом отчете представлены доказательства и юридические основания, дающие разумные основания полагать, что Лукашенко совершает военные преступления против украинского гражданского населения, в частности детей, сирот. Сегодня мы можем утверждать, что с сентября 2022 года и до мая 2023 года в Беларусь вывезено не менее 2150 детей, десятки из них – сироты и социальные сироты с оккупированных Россией территорий Украины в возрасте от 6 до 15 лет. Как был создан отчет? Отчет был создан Народным антикризисным управлением. В ходе анализа пропагандистских СМИ режима мы нашли несколько новостей о прибытии детей с оккупированных территорий Украины на реабилитацию в Беларусь. В этих новостях открыто говорилось о сиротах. В связи с ордером на арест Путина, эта информация привлекла наше внимание. Наш юридический отдел сказал, что если эта информация правдива, то она может быть приравнена к военным преступлениям. Поэтому мы начали проводить исследования. На первом этапе наша исследовательская группа собрала неоспоримые доказательства перемещения украинских сирот с оккупированных территорий через Россию в Беларусь. Мы получали информацию из открытых источников и от конкретных лиц и организаций, в том числе из Беларуси. На втором этапе наше юридический отдел подготовил правовой анализ этих доказательств и пришел к выводу, что есть достаточные основания полагать, что Лукашенко и ряд других высших должностных лиц Беларуси и России совершают военные преступления против украинских детей-сирот, перемещая их в Беларусь с оккупированных территорий Украины. Наша команда подготовила публичную версию отчета и в настоящее время завершает работу над засекреченной версией, содержащей секретную информацию, которая будет передана украинской стороне и прокуратуре Международного уголовного суда. 5. Известны ли нам личные истории кого-либо из этих детей? У нас есть личные данные этих детей. Мы знаем их имена, фамилии, возраст, место проживания и т.д. Однако мы считаем, что такая частная информация о детях не может быть предметом публичного обсуждения. Будет правильнее, если соответствующая информация будет впоследствии предоставлена общественности теми, кому мы ее передаем (украинские власти, МУС). Как проходил выбор детей для вывоза из Украины? Как их перевозили? Что случилось с ними после того, как они прибыли в Беларусь? В основном к этим детям приезжал представитель так называемого Благотворительного фонда имени Алексея Талая, который договаривался с местными администрациями детских домов об условиях перемещения детей в Беларусь. Обычно переезд организуется на автобусах с оккупированных территорий в Ростов (юг России). Затем этих детей перевозят на поезде в Минск. Из Минска детей автобусами доставляют в четыре лагеря: Дубрава (под Солигорском, принадлежащий "Беларуськалию"), Золотые пески (под Гомелем), Острошицкий городок (под Минском), Зубренок (под Мяделем). В этих лагерях дети подвергаются усиленному идеологическому перевоспитанию. Перевоспитанием занимаются представители детских военизированных организаций, Русской православной церкви, а также известные пропагандисты лукашенковского режима. Основными идеологическими нарративами программ перевоспитания являются "денацификация, демилитаризация Украины", "отрицание существования украинского государства и украинской нации". Хотелось бы привести слова одних из пропагандистов, которые говорили этим детям следующее: "Мы желаем, чтобы мы жили в мире, чтобы Байден сдох, Зеленский тоже, а Путин процветал и контролировал всю Украину". 6. Каким будет ближайшее будущее этих детей? К сожалению, мы не можем предсказать будущее этих детей. Необходимо добиться их возвращения в Украину. Частью этой работы является судебное преследование лиц, виновных в преступлениях против этих детей. Очевидно, что после такой "реабилитации" в белорусских лагерях эти дети будут нуждаться в серьезной помощи и внимании настоящих психологов и врачей. 7. Что должен сделать ЕС в связи с этими фактами? Европейский Союз должен сохранить санкции против "Беларуськалия". Что означала бы отмена санкций для режима? ЕС должен сохранить санкции против белорусских производителей удобрений, потому что их отмена принесет режиму Лукашенко 1,5 миллиарда долларов. По словам министра иностранных дел Литвы Габриэлюса Ландсбергиса, стоимость предлагаемого пакета новых ограничений оценивается в 200 миллионов евро, а отмена санкций принесет режиму Лукашенко гораздо больше - 8 миллиардов евро. Звучат ли призывы отменить санкции? Если да, то каковы аргументы в пользу этого? Считаете ли вы их оправданными? Да, есть призывы отменить санкции. Основной аргумент лоббистов заключается в том, что уход с рынка "Беларуськалия" и других компаний, добывающих и перерабатывающих калий из Беларуси, якобы вредит мировому продовольственному рынку. Однако факты свидетельствуют об обратном. По данным ООН, среднее значение мирового индекса цен на продовольствие падает, цены на удобрения также снижаются. Цены на все удобрения сейчас вдвое ниже, чем год назад. Калийные удобрения подешевели на 26% по сравнению с годом ранее. Хотя российский калий, конкурирующий с белорусским, не находится под санкциями, его продажа в ЕС ограничена квотами. Это не позволяет России ни увеличить производство собственной продукции, ни помочь режиму Лукашенко обойти санкции путем реэкспорта белорусского калия. Кроме того, в ЕС и других странах, присоединившихся к санкциям, нет недостатка в калийных удобрениях. В целом зависимость ЕС от белорусского калия минимальна: раньше ЕС зависел от белорусского калия не более чем на 5% потребления. Страны с низким уровнем продовольственной безопасности ( африканский регион) также не испытывают недостатка в калии. На данный момент в Беларуси нет статистики по экспорту удобрений, поэтому сложно сказать, как обстоят дела с поставками белорусского калия в Африку. Но в 2020 году Беларусь заработала на поставках калийных удобрений в африканские страны всего 123 млн долларов (5% белорусского экспорта). Основными клиентами Минска исторически не были страны с низким уровнем продовольственной безопасности. На первом месте в 2021 году с долей более 35% были сельскохозяйственные державы Бразилия и Китай, чьи фермерские хозяйства ориентированы на разведение скота и выращивание кормов для животных. Кроме того, Канада расширяет собственные шахты и к 2027 году будет производить на 4-6 млн тонн больше калийных удобрений в год. Nutrien, K+S и Mosaic - компании, производящие калий в Канаде - активизировались и увеличили производство калия. Канадская горнодобывающая компания Millennial Potash недавно приобрела калийный проект Banio в Габоне. Приобретение компанией Millennial Potash проекта Banio Potash Project, обладающего большими ресурсами и контролирующего стратегическое месторождение, может помочь обеспечить надежный источник калия для стран всего мира, особенно в южном полушарии. Что могут сделать соседние с Беларусью страны ЕС – Польша, Литва и Латвия? Они могут перекрыть границу, то есть закрыть грузовое сообщение Беларусь-ЕС, в том числе для транзитных грузов. В феврале Польша предложила начать совместную с Европейской комиссией инициативу по поиску украинских детей, которые были похищены и вывезены в Россию во время непрекращающейся войны в Украине. Поддерживали ли вы контакт с польскими властями по поводу случаев перемещения украинских детей в Беларусь? Мы передали наш отчет польской стороне. Мы находимся в постоянном контакте с польской стороной по этому вопросу. 8. В последние недели поднимались вопросы о здоровье Лукашенко, что мы знаем о его здоровье? Сообщения о состоянии здоровья Лукашенко пока не могут быть проверены, но давайте вспомним, что у него и раньше были проблемы со здоровьем. Из разных источников мы знаем, что у него проблемы со спиной, с коленями, избыточный вес, диабет, и что он принимает лекарства. Даже его внешний вид подтверждает это. Мы также знаем, что Лукашенко в последнее время очень нервничает, он даже усилил свою личную охрану. Лукашенко боится. Он боится врачей, потому что операция на позвоночнике требует анестезии, и он боится, проснется ли он после этой анестезии. Он боится белорусов, он боится Украину. Кремль готов к тому, что Лукашенко больше не сможет управлять страной. Путин уже думает о двух людях, которые могли бы заменить Лукашенко. Первый человек - это Наталья Качанова, глава верхней палаты белорусского парламента, русская по происхождению. Во время своего недавнего визита в Москву она встречалась с Лавровым. На мой взгляд, как бывшего посла и министра, это беспрецедентная ситуация. Второй кандидат - Александр Вольфович, русского происхождения, секретарь Совета безопасности Беларуси, выпускник Московской высшей школы, так называемой "Кремлевки". Он является агентом влияния Кремля в Беларуси. Мы, конечно, знаем, что у него много друзей среди российских генералов и прямые контакты с секретарем Совета безопасности России Патрушевым, в ФСБ, в Генштабе, в Министерстве обороны России. Генералы в Совете безопасности поддерживают Лукашенко, но когда Москва отдаст приказ, они могут немедленно выполнить приказ Москвы. В конце концов, Россия - единственная страна, у которой есть стратегия, что делать с Беларусью. К сожалению, у наших западных партнеров нет никакой стратегии. Это возможность для белорусской оппозиции? При том понимании, что в случае кончины диктатора до поражения России в войне нашей общей задачей также будет активное противодействие попытке России "стабилизировать" ситуацию. Но это риски, которые мы все должны осознавать в любом случае – будет ли Лукашенко жив в момент X (любой триггер, который вызовет мощный шок в системе, например, успешное контрнаступление украинской армии и освобождение украинской территории) или моментом X станет его кончина. Россия не отпустит Беларусь просто так, если внутри нее самой не начнутся процессы демонтажа федерации.

Прывітальнае слова Паўла Латушкі Кіраўніка Народнага Антыкрызіснага Упраўлення, Намесніка кіраўніка Аб'яднанага Пераходнага Кабінета Беларусі на Канферэнцыі па супрацоўніцтве краін Балтыйскага мора ў пасляваеннай Еўропе 2 чэрвеня, 2023Варшава Паважаны спадар Старшыня, Усе войны заканчваюцца. І гэтая жахлівая вайна, вайна Саюзнай дзяржавы Расіі і Беларусі супраць Украіны - таксама скончыцца. Веру, упэўнены - скончыцца перамогай Украіны. Поўным аднаўленнем яе тэрытарыяльнай цэласнасці. Паражэннем ідэалогіі рашызму і «рускага свету». Паражэннем так званай Саюзнай дзяржавы. Я не выпадкова кажу менавіта аб гэтай канструкцыі і растлумачу чаму - крыху пазней. Вайна скончыцца. Але ці прыйдзе пасля яе мір і бяспека для рэгіёна - залежыць ад таго, як менавіта скончыцца гэтая вайна. У якім стане пасля перамогі Ўкраіны будуць знаходзіцца агрэсары. Ці захаваюць яны магчымасці для паўтарэння агрэсіі ў будучыні. Упэўнены, што вы, як і я, лічыце прымальным толькі адзін зыход: Украіна - перамагае, агрэсары - не здольныя, як мінімум у сярэднетэрміновай перспектыве, аднавіцца і аднавіць ваенныя дзеянні. Цень вайны сыходзіць з рэгіёна. І калі мы хочам такога зыходу — бо толькі такі зыход і дазваляе нам казаць пра перспектывы для ўпэўненага развіцця і ўстойлівасці дэмакратыі ва Усходняй Еўропе — значыць перад намі стаяць 2 першачарговыя задачы. І насамрэч, гэтыя задачы як мінімум дэкларуюцца на ўзроўні ЕС, ЗША і іх саюзнікаў: Дапамагчы безумоўна перамагчы Украіне; Дапамагчы скасаваць рэжым Лукашэнкі ў Беларусі. І гэта - дзве паралельныя, а не паслядоўныя задачы. Чаму? Успомнім рыторыку, якая гучыць падчас вайны. Якія наратывы закладваюцца, якія спадзяванні ўскладаюцца на перамогу Украіны. Украіна ў вачах цывілізаванага свету сёння змагаецца не толькі за сябе, але і за Еўропу, за каштоўнасці свабоды, незалежнасці і дэмакратыі ва ўсім свеце. А яшчэ Ўкраіна змагаецца за Беларусь. Пра гэта таксама шмат гаворыцца: услед за перамогай Украіны, на думку многіх, адчыняецца і акно магчымасцяў для вызвалення і дэмакратызацыі Беларусі. Але ці не занадта шмат мы перакладаем на Украіну? Так, я не кажу, што Украіна змагаецца з Расіяй сама па сабе, што Украіну кінулі ў гэтай барацьбе на волю лёсу. Канечне не. Але ці павінна і ці можа Украіна стаць вырашэннем усіх праблем? Быць можа, зусім побач ёсць праблема, якую варта вырашыць паралельна - і тым самым дапамагчы Украіне перамагчы хутчэй, а значыць і хутчэй прыйсці да забеспячэння бяспекі ва ўсім рэгіёне? Задам пытанне прама - хіба рацыянальна цяпер адкладаць вырашэнне праблемы пра-расійскага, а па сутнасці расійскага марыянетачнага рэжыму Лукашэнкі ў Беларусі? Рэжыму, які з'яўляецца галоўным саюзнікам і саўдзельнікам Расіі ў вайне супраць Украіны. Які дае тэрыторыю, інфраструктуру, палігоны, боепрыпасы, прамысловыя магутнасці краіны расійскай арміі і ВПК Расіі. Дапамагае ёй абыходзіць санкцыі, дапамагае атрымліваць зброю, дапамагае навучаць вайскоўцаў, дапамагае ёй працягваць ваяваць! Няўжо з'яўляецца рацыянальным, лагічным, правільным адкладаць гэтую праблему на потым, пасля перамогі Украіны? Няўжо не відавочна, што тым самым мы адкладаем саму перамогу? А мы, нажаль, сапраўды адкладаем. Пра рэжым расейскага саюзніка Лукашэнку фактычна забыліся на Захадзе. Так, яго ўзгадваюць у дэкларацыях, у рэзалюцыях, у твіттах. Але калі заходзіць размова аб рэальных дзеяннях - дзе ў гэты момант аказваюцца ўсе гэтыя дэкларацыі і рэзалюцыі? Яны аказваюцца ў стале. А значыць у стале аказваюцца рашэнні, неабходныя і для паскарэння перамогі Украіны, і для гарантавання бяспекі ў рэгіёне, і для забеспячэння перспектыў дэмакратызацыі Беларусі. А насамрэч – для існавання свабоднай і незалежнай Беларусі ў прынцыпе. Скажу больш. Сёння адзіная краіна, у якой рэальна ёсць стратэгія дзеянняў у дачыненні да Беларусі - гэта Расія. І гэтая стратэгія запісана не ў дэкларацыях і рэзалюцыях. А ў канкрэтных планах, якія не ляжаць у стале, а рэалізуюцца. Гэта стратэгія запісана ў дагаворах, у інтэграцыйных праграмах Саюзнай дзяржавы Расіі і Беларусі, у яе агульнай Ваеннай дактрыне ў тым ліку. Сам праект Саюзнай дзяржавы - і ёсць стратэгія Расіі. Стратэгія аднаўлення імперыі. Давайце ўспомнім нядаўнія словы Прэзідэнта Казахстана Касым-Жомарта Токаева на паседжанні еўразійскага эканамічнага форума ў Маскве: «У нас ёсць у ЕАЭС Саюзная дзяржава, гэта значыць у сусветнай палітычнай гісторыі створаны ўнікальны прэцэдэнт, ці феномен, як хочаце, — стварэнне дзяржавы па формуле „дзве краіны — адна дзяржава“ з адзінай палітычнай, юрыдычнай, вайсковай, эканамічнай, валютнай, культурнай, гуманітарнай прасторай. З адзіным саюзным урадам, з адзіным саюзным парламентам, я прашу прабачэння, і нават ядзерную зброю адно на дваіх зараз.» На словах пра ядзерную зброю Пуцін і Лукашэнка, шчасліва ўсміхаючыся паціснулі рукі, а Лукашэнка сказаў Пуціну «дзякуй». Пазней Лукашэнка пракаментаваў гэта так: «Калі гаворка зайшла пра ядзерную зброю — я з-за акустыкі гэтай не вельмі пачуў, — Уладзімір Уладзіміравіч мне кажа: "Прынята рашэнне аб размяшчэнні тактычнай ядзернай зброі ў Беларусі". Я кажу: "Дзякуй"». А ўжо на наступны дзень міністрамі абароны Расійскай Федэрацыі і Рэспублікі Беларусь у Мінску былі падпісаны дакументы аб размяшчэнні ядзернай зброі. Пра што да гэтага і Пуцін, і Лукашэнка і іншыя афіцыйныя асобы Расіі і Беларусі неаднаразова гаварылі. Але іх словы чамусьці ніхто не хацеў успрымаць усур'ёз. Ну тады вось яшчэ адна цытата Лукашэнкі, сказаная пасля падпісання тых самых дакументаў: «Прэзідэнт Расіі мяне праінфармаваў, што сёння ён падпісаў указ аб нашых дзеяннях па размяшчэнні ядзернай зброі ў Беларусі. Размова ішла аб канкрэтным дакуменце. Было прынятае рашэнне ў развіццё таго, што было сказана вусна. Нам трэба было падрыхтаваць месцы захоўвання і іншае. Мы гэта зрабілі, таму пачалося ўжо перамяшчэнне ядзерных боепрыпасаў.» У самым пачатку выступу я акцэнтаваў увагу менавіта на Саюзнай дзяржаве Расіі і Беларусі і абяцаў растлумачыць чаму. Вось чаму. 4 лістапада 2021 года так званым Вышэйшым дзяржаўным Саветам Саюзнай дзяржавы была прынята Ваенная дактрына Саюзнай дзяржавы. Праз месяц пасля прыняцця Ваеннай дактрыны, у снежні 2021 года Пуціным і Лукашэнкам было прынята рашэнне аб правядзенні сумесных вучэнняў "Саюзная рашучасць-2022". 18 студзеня 2022 года на брыфінгу для замежных ваенных аташэ намеснік міністра абароны РФ Аляксандр Фамін паведаміў, што мэтамі вучэнняў з'яўляецца правядзенне пазапланавай праверкі войскаў і адпрацоўка розных варыянтаў сумесных дзеянняў па нейтралізацыі пагроз і стабілізацыі абстаноўкі на межах менавіта Саюзнай дзяржавы. І менавіта пад прыкрыццём гэтых вучэнняў праз 4 дні пасля іх заканчэння адбылося ўварванне на тэрыторыю Украіны з тэрыторыі… так, Саюзнай дзяржавы. І ўсе далейшыя дзеянні Лукашэнкі па саўдзеле ў агрэсіі супраць Украіны рэалізуюцца ў рамках Саюзнай дзяржавы і яе Ваеннай дактрыны. Роўна як і рашэнне аб размяшчэнні ядзернай зброі ў Беларусі было прынята на падставе рашэння аб стварэнні 10 кастрычніка 2022 года рэгіянальнай групоўкі войскаў, створанай, у сваю чаргу, зноў жа на аснове Ваеннай дактрыны Саюзнай Дзяржавы Расіі і Беларусі. Менавіта так. На жаль, у нас сёння няма часу паглыбляцца ў дакументы - аднак усе яны, у тым ліку згаданую Ваенную дактрыну, ёсць у адкрытым доступе на прававым партале Саюзнай дзяржавы. Зрабіць высновы і выбудаваць лагічную паслядоўнасць пасля іх прачытання не складзе ніякай працы. Было б жаданне. Я толькі скончу думку. Менавіта Саюзная дзяржава Расіі і Беларусі нясе адказнасць за развязванне вайны супраць Украіны ў лютым 2022 года, за ваенныя злачынствы, якія ўчыняюцца ў яе ходзе, і стварэнне ядзернай пагрозы для ўсяго рэгіёну сёння. Адным з такіх ваенных злачынстваў з'яўляецца незаконная дэпартацыя дзяцей з акупаваных тэрыторый Украіны. Роля Саюзнай дзяржавы ў арганізацыі гэтага злачынства дакладна пазначана ў адпаведнай справаздачы Народнага Антыкрызіснага Упраўлення, перададзенай намі ўкраінскаму боку і ўсім нашым міжнародным партнёрам. Ці варта нагадваць, што старшынёй так званай Вышэйшай дзяржаўнай рады - вышэйшага органа кіравання Саюзнай дзяржавы - з'яўляецца Аляксандр Лукашэнка? Стаіць. І я кажу пра гэта зараз. Я завастраю на гэтым вашу ўвагу. І разам з тым, я вяртаюся да пытання — ці сапраўды камусьці падаецца рацыянальным адкладаць вырашэнне праблемы рэжыму Лукашэнкі ў Беларусі? Рэжыму, які з'яўляецца сапраўды такой жа часткай і прычынай глабальнай праблемы - вайны Саюзнай дзяржавы супраць Украіны - як і Расія. Пры гэтым, я спадзяюся, ключавыя задачы ў дачыненні да Расіі ў гэтай зале сёння відавочныя кожнаму. Прыслабіць яе ўзброеныя сілы да стану няздольнасці ўяўляць пагрозу і ажыццяўляць агрэсію. Абяскровіць фінансава Расійскую Федэрацыю шляхам максімальна жорсткіх санкцый. Прыцягнуць яе да крымінальнай адказнасці ў межах трыбунала. І гэтыя задачы можа быць не так хутка, як хацелася б, але вырашаюцца. І гэтыя задачы можа быць не так хутка, як хацелася б, але вырашаюцца. Па-першае, на працягу ўсёй вайны ў Беларусі праходзяць перманентныя, штодзённыя, кругласутачныя вучэнні ўзброеных сіл на ўсіх палігонах і ўсіх родаў войскаў. Нагадваю - вынікам перадваенных вучэнняў Саюзнай дзяржавы ў Беларусі і стала вайна. Па-другое, ужо амаль 12 месяцаў Еўрапейскі саюз не прымае ў дачыненні да рэжыму Лукашэнкі ніводнага новага пакета санкцый, што дае магчымасць як самому Лукашэнку стабілізаваць сітуацыю ў эканоміцы, так і дазваляе Расіі абыходзіць санкцыі праз Беларусь і атрымліваць усё неабходнае, уключаючы мікраэлектроніку, для працягі вайны. На тым жа еўразійскім эканамічным форуме Лукашэнка, гаворачы аб прамысловай кааперацыі і імпартазамяшчэнні ў рамках Саюзнай дзяржавы ва ўмовах санкцый, адкрыта заявіў: «Вы заўважылі: трэці год, як нас спрабуюць нахіліць? Ну нічога, практычна ўсё лётае, што трэба, усё выбухае і гэтак далей, і да таго падобнае. Значыць, мы нечага можам рабіць, і мы гэта робім ужо.» Чаму ў іх «усё што трэба і лётае, і выбухае» а гаворка відавочна аб ракетах? Таму што санкцыі ў дачыненні да рэжыму Лукашэнкі і Расіі проста да гэтага часу не гарманізаваныя. Ну і па-трэцяе, ніякіх рэальных, а не дэкларатыўных крокаў, так і не было зроблена, каб прыцягнуць рэжым Лукашэнкі да крымінальнай адказнасці - ні за злачынствы супраць беларусаў, ні за злачынствы супраць Еўрасаюза, ні за ваенныя злачынствы супраць Украіны. Так безадказнасць спараджае толькі новыя і новыя злачынствы. Так безадказнасць агрэсара працягвае вайну. І тым не менш, у дачыненні да рэжыму Лукашэнкі мы бачым прама супрацьлеглую стратэгію, у адрозненне ад той, што прымяняецца да Расіі. Нягледзячы на тое, што ён не проста з'яўляецца яе ключавым саюзнікам, які рэальнымі дзеяннямі дапамагае Расіі ў вайне супраць Украіны і здзяйсняе ваенныя злачынствы разам з Расійскай Федэрацыяй - а з'яўляецца неад'емнай часткай Саюзнай дзяржавы, якая і вядзе гэтую вайну. Я разумею, што гэта новая для ўсіх тэза. Але вайну супраць Украіны вядзе не адна Расія, а Саюзная Дзяржава Расіі і Беларусі. У якім Беларусь знаходзіцца толькі таму, што існуе рэжым Лукашэнкі. У той час як Саюзная дзяржава існуе толькі таму, што ў ёй ёсць Беларусь. І пакуль існуе рэжым Лукашэнкі - гэты расклад не зменіцца. А таму, калі мы сур'ёзна хочам яго змяніць, то нам трэба ўзгадаць словы былога Міністра замежных спраў Эстоніі Урмаса Рэйнсалу, які сказаў, што самая магутная санкцыя, якую Захад можа прымяніць да Расіі - гэта скасаванне рэжыму Лукашэнкі ў Беларусі. Бо толькі так мы можам прывесці да распаду тую самую Саюзную дзяржаву, якая прама зараз вядзе кровапралітную вайну ў цэнтры Еўропы. Без магчымасці для Расіі выкарыстоўваць Беларусь у рамках Саюзнай дзяржавы гэта вайна ў прынцыпе не была б магчымай. Як немагчыма і пагроза Расіі для Польшчы, Літвы, Латвіі. Таму формула, якую я прапаную вам сёння выглядае так: Скасаваць рэжым Лукашэнкі - скасаваць Саюзную дзяржаву. Толькі так мы зможам забяспечыць безумоўную перамогу Украіны і бяспеку для ўсяго рэгіёна, якой мы ўсё жадаем. І адказаць на галоўнае пытанне аб перспектывах дэмакратычных перамен. У Беларусі яны ёсць - толькі пры ўмове скасавання рэжыму Лукашэнкі і толькі па-за Саюзнай дзяржавай з Расіяй. Інакш - нам няма пра што казаць. Дык дзе вы хочаце ўбачыць Беларусь заўтра? У Саюзнай дзяржаве? Ці ў Еўропе? Бо ў адносінах Захаду і Беларусі ёсць толькі два шляхі: Беларусь як вораг ці Беларусь як саюзнік.І прама зараз Захад стаіць на гэтай скрыжаванні. Беларусь-вораг - гэта Беларусь з Лукашэнкам, а значыць Беларусь пад Расіяй, Беларусь як частка Саюзнай Дзяржавы і іншых расійскіх інтэграцыйных праектаў, эканамічных і ваенных саюзаў з Расіяй. Беларусь-саюзнік - гэта Беларусь без Лукашэнкі, дэмакратычная, незалежная, еўрапейская Беларусь, Беларусь у Балта-Чарнаморскім саюзе, Беларусь у НАТА. Каб пайсці па першым шляху Захаду дастаткова і далей не мець ніякай стратэгіі па Беларусі або мець анты-стратэгію, пра якую я казаў вышэй. Але калі Захад хоча атрымаць саюзніка - неабходна стратэгія. І гэтая стратэгія не можа зыходзіць з адкладання праблемы Лукашэнкі на потым. Не. Першым пунктам гэтай стратэгіі павінна быць вырашэнне гэтай праблемы - скасаванне рэжыму Лукашэнкі ў Беларусі. Захад здольны стварыць такую стратэгію і мае дастаткова інструментаў і рэсурсаў, уключаючы рэсурсы беларускіх дэмакратычных сіл і грамадзянскай супольнасці, каб яе рэалізаваць. Але для гэтага патрэбная моцная палітычная воля. Пакуль жа адзіная краіна, якая мае стратэгію па Беларусі – гэта Расея. І ў аснове гэтай стратэгіі ляжыць Саюзная дзяржава. Вызваліць Беларусь ад рэжыму Лукашэнкі, адарваць яе ад Саюзнай дзяржавы з Расіяй - значыць зламаць гэтую стратэгію, значыць нанесці ўдар у самае сэрца расійскай неа-імперыі. Учора я вярнуўся з Кіева. Мне прыйшлося правесці ноч у бамбасховішчах і чуць, як над Кіевам ляцяць і выбухаюць расійскія балістычныя ракеты. І менавіта гэтыя ракеты ляцелі і выбухалі дзякуючы Лукашэнку, як ён сам прызнае. Па супадзенні, учора ён сказаў, што Расія і Беларусь зрабілі памылку ў 2014 годзе. Менавіта тады, калі ва Ўкраіны не было войска, яе трэба было акупаваць - гэта словы Лукашэнкі. Дык няўжо хтосьці хоча весці з ім перамовы? Дзякуй за ўвагу.

Украінскі эксперт Цэнтра процідзеяння расійскай агрэсіі Дзмітрый Грамакоў у гутарцы з рэдактарам Еўрарадыё Змітром Лукашуком неакуратна прапанаваў Святлане Ціханоўскай прывезці ва Украіну «Хаймарс». Грамакоў хацеў сказаць: давайце ў беларусаў і ўкраінцаў будуць хоць нейкія сумесныя праекты. Беларускі твітар пачуў: і няхай ваша Ціханоўская без «Хаймарса» не прыязджае. Мы пагаварылі з Дзмітрыем Грамаковым пра тое, чаго чакае Украіна ад беларускай апазіцыі, які «Хаймарс» прывёз Латушку і чаму Кіеў хацеў бы бачыць беларускіх добраахвотнікаў у касцяку будучага войска Беларусі. «Латушка накапаў доказаў — гэта яго «Хаймарс» — Больш за месяц таму ўкраінская экспертная супольнасць і прадстаўнік Рады сустракаліся з беларускай апазіцыяй у Варшаве. Развіццё гэтай сустрэчы было? — Пакуль не. Але агульных тэм для супрацоўніцтва можна накапаць шмат. І мы гатовыя пра гэта казаць. Але пакуль што кантакты заканчваюцца падтрымкай «на словах». Маўляў, «усё ў нас будзе добра, калі вы пераможаце». Гэта не ўспрымаецца ўкраінскім бокам сур'ёзна. А вось калі ёсць канкрэтная тэма, тады з ёй можна ехаць ва Украіну. Ды хоць з мехам бульбы можаце прыехаць, а не з «Хаймарсам», і перадаць гэты мяшок канкрэтнаму дзіцячаму дому. Гэта ўжо і будзе дыялог. Дыялог — гэта не пра словы. Дыялог — гэта пра тое, што вы робіце для перамогі Украіны акрамя таго, што спачуваеце з Варшавы і Прагі. Спачуванне — гэта добра, але давайце знойдзем нейкую сумесную дзейнасць. Вось другі раз з [Аляксандрам] Азаравым сустракаемся, а ён кажа: «У нас усё зашыфраванае і закрытае». Ну, давай нешта прыдумаем, каб ты нешта адкрыў і мы пачалі нешта рабіць разам. Я разумею: сакрэтныя людзі рэалізуюць сакрэтныя планы. Акей. Але нават у гэтай дзейнасці ўсё роўна павінен быць нейкі публічны прадукт. Зразумела, нельга паказаць людзей, якія удзельнічаюць у рэалізацыі гэтай дзейнасці, але форму камунікацыі знайсці трэба. Усё ж ідзе трэці год гэтай дзейнасці. Бо самае галоўнае ў сумеснай дзейнасці — праз яе мы даведаемся адно пра аднаго. Даведаемся, у каго якія матывы, хто да чаго імкнецца. А пакуль глебы для дыялогу няма. Пакуль мы абмяркоўваем толькі, як не пачаць ненавідзець адно аднаго. Але ж не пачаць ненавідзець можна па-рознаму: можна проста зачыніцца і забыць адзін пра аднаго. Вось у чым асаблівасць [Паўла] Латушкі? Ён правільна ўхапіў тэму [Латушка перадаў ва Украіну доказы вывазу ўкраінскіх дзяцей у Беларусь]. Таму што гэта сумесная гісторыя. — Гэта значыць, Украіна гэты ход Латушку заўважыла? — Ну, вядома, заўважыла. Калі ў нас з'яўляецца рэсурс для таго, каб развіваць нейкую гісторыю на рэгіянальным узроўні — навошта ад яго адмаўляцца? Мы туды цяпер дакладна не даедзем. У нас няма такіх шчыльных дыпламатычных адносін. Калі ў вас ёсць гэтыя магчымасці — вядома, мы хочам супрацоўнічаць. Тое самае з палком: яны ваююць побач з намі. Пытанне да астатніх [беларускіх палітыкаў]: а што робіце вы? «Вы што, хочаце намі кіраваць? "Не, мы хочам з вамі працаваць"» — У нашым мінулым інтэрв'ю вы казалі, што беларускія добраахвотнікі ва Украіне — гэта не «нашы» людзі, гэта «вашы» людзі. Украіна бачыць у добраахвотніках касцяк патэнцыйнага новага беларускага войска? — Так. Пытанне замены кадравага складу беларускага войска цікавае. З каго будзе фармавацца афіцэрскі склад вашай арміі пасля перамогі рэвалюцыі? Ці застанецца беларускае войска пераемнікам савецкага ці ў яго з'явяцца абстраляныя кадры, якія прайшлі баявыя дзеянні, былі інтэграваныя і здольныя працаваць у рамках вялікай міжнароднай сістэмы? Ці змогуць беларусы захаваць гэты кадравы патэнцыял і ці будуць яго шанаваць? Гэта выгадна ў тым ліку і для нашай бяспекі. Гэта людзі, якія з намі ваявалі, якія ўсведамляюць, за што яны ваявалі. Мы для іх нават пры ўсіх унутрыпалітычных гісторыях дакладна ніколі не будзем ворагамі. — Дзмітрый, а асабіста вас з Беларуссю нешта звязвае ці гэта зусім чужая гісторыя? — Гісторыя чужая, але я доўга займаюся гэтай тэмай, і таму яна робіцца блізкай і зразумелай. І разумею, што гэтая гісторыя — важная. Важная для разумення будучыні, для разумення таго, як і з кім гэта будучыня выбудоўваць. Калі ўсе пачынаюць нас вінаваціць, маўляў, ва Украіны няма палітыкі ў дачыненні да Беларусі і беларусаў, я задаюся пытаннем: а ці гатовыя беларусы прыняць нашу палітыку ў дачыненні да іх? Пасля сустрэчы ў Варшаве многія [беларускія палітыкі] сказалі: а чаго вы да нас лезеце? Вы што, хочаце намі кіраваць? Не, мы хочам з вамі працаваць. І разумець, чаго ад вас чакаць заўтра і паслязаўтра. Чаго чакаць ад [Аляксандра] Лукашэнкі — незразумела, што ў яго ў галаве — незразумела. А вы ад яго залежыце настолькі, што пачынаеце прайграваць яго ж мадэлі кіравання і паводзін. І мы разумеем, што замяніць аднаго Лукашэнку на іншага — гэта не наш шлях. Нам трэба больш. Нам патрэбная зразумелая і выразная сістэма. Каб мы разумелі, на якіх прынцыпах яна працуе, як будуць выбірацца наступныя людзі. Атрымаць яшчэ аднаго Лукашэнку мы не хочам, думаю, і народ Беларусі таксама. Арыгінал артыкула: euroradio.fm

«Аб прад’яўленні патрабаванняў да Расійскай Федэрацыі па безумоўным вывадзе войскаў з тэрыторыі Рэспублікі Беларусь» У сувязі з прамой пагрозай дзеянняў незаконнага рэжыма па ўцягванні Рэспублікі Беларусь у вайну, страты незалежнасці і тэрытарыяльнай цэласнасці Рэспублікі Беларусь з прычыны наяўнасці саюзных пагадненняў аб супрацоўніцтве, падпісаных у парушэнне дэмакратычных працэдураў і пасля антыканстытуцыйнага перавароту 1996 года, якія таксама сталі механізмам падтрымкі аўтарытарнай сістэмы ў Рэспубліцы Беларусь на працягу 28 гадоў і спрыялі сілавому ўтрыманню ўлады Лукашэнкам у 2020 годзе насуперак волевыяўленню беларускага народа; выкарыстаннем з боку Расійскай Федэрацыі падкантрольных міжнародных арганізацый і саюзаў для сваёй палітычнай, эканамічнай і культурнай экспансіі ў адносінах да краінаў-суседзяў; грубым парушэннем Расійскай Федэрацыяй усіх міжнародных дамоваў, нормаў міжнароднага права, развязваннем агрэсіўных войнаў супраць Украіны; працягам эскалацыі Расійскай Федэрацыяй ваеннай агрэсіі супраць Украіны з прычыны падпісання ўказу «Аб абвяшчэнні частковай мабілізацыі ў Расійскай Федэрацыі» ад 21 верасня 2022 года. Аб’яднаны Пераходны Кабінет Беларусі: Патрабуе ад Расійскай Федэрацыі безумоўнага, неадкладнага і поўнага вывядзення ўсіх сваіх войскаў і ваенных аб’ектаў з тэрыторыі Рэспублікі Беларусь. Лічыць несапраўднымі двухбаковыя пагадненні паміж Рэспублікай Беларусь і Расійскай Федэрацыяй, якiя пагражаюць суверэнітэту, незалежнасці і нацыянальнай бяспецы Рэспублікі Беларусь. Лічыць неабходным выхад Рэспублікі Беларусь з ваенна-палітычных і эканамічных саюзаў з Расійскай Федэрацыяй і выбудоўванне новай рэгіянальнай сістэмы бяспекі з удзелам дзяржаваў, якія прызнаюць і паважаюць незалежнасць, суверэнітэт, тэрытарыяльную цэласнасць Рэспублікі Беларусь і беларускую нацыянальную ідэнтычнасць. Звяртаецца да міжнароднай супольнасці — Арганізацыі Аб’яднаных Нацый, Арганізацыі па Бяспецы і Супрацоўніцтве ў Еўропе, Рады Еўропы, Еўрапейскага Саюза, Злучаных Штатаў Амерыкі, Вялікабрытаніі, Канады і іншых дзяржаваў і міжнародных арганізацый — з заклікам падтрымаць сваю заяўленую палітыку па забеспячэнні незалежнасці, суверэнітэту і тэрытарыяльнай цэласнасці Рэспублікі Беларусі комплекснымі практычнымі захадамі ва ўзаемадзеянні з Аб’яднаным Пераходным Кабінетам Беларусі. Будзе дабівацца дэакупацыі Рэспублікі Беларусь усімі даступнымі сродкамі на падставе нормаў і прынцыпаў міжнароднага права. 21.09.2022 Вільня, Варшава, Талін

1. Ці з'яўляецца гэта нагнятаннем напружанасці ці сур'ёзнай пагрозай ужывання? «Я перакананы, што Пуцін і Лукашэнка падпісалі сакрэтны пратакол аб тым, як выкарыстоўваць ядзерную зброю». Павел Латушка Кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўлення26_05_2023 Аўдыё інтэрв'ю Паўла Латушкі для bbc.co.uk Пуцін і Лукашэнка вырашылі размясціць тактычную ядзерную зброю на тэрыторыі Беларусі для таго, каб пагражаць іх ужываннем, а магчыма, і забяспечыць іх ужыванне. Калі Ўкраіна дэакупуе свае тэрыторыі, а мы жадаем гэтага Украіне ў бліжэйшы час, напрыклад, падыдзе да межаў Крыму, з тэрыторыі Беларусі можа быць нанесены адзін удар ядзернай тактычнай зброяй. Мэта гэтых двух хлопцаў - дэматываваць еўрапейскае заходняе грамадства і спыніць далейшую падтрымку Украіны. І, вядома, члены НАТА збяруцца ў штаб-кватэры ў Бруселі, каб разгледзець пытанне аб удары ў адказ. Першае пытанне будзе заключацца ў тым, ці наносіць удар у адказ па Расіі. Але будуць пярэчанні, паколькі гэты ўдар быў нанесены з тэрыторыі Беларусі. Другое пытанне будзе такое: «Ці тады трэба наносіць удар па тэрыторыі Беларусі? Але адказ рушыць услед у Брусэлі: Чаму па тэрыторыі Беларусі, бо там знаходзіцца расейская ядзерная зброя?» І, на жаль, я схільны думаць, што рашэння не будзе і ўдару ў адказ не будзе, менавіта на гэта разлічваюць Пуцін і Лукашэнка. Але паколькі Лукашэнка хоча засцерагчы сябе і размяшчае тактычную ядзерную зброю на тэрыторыі Беларусі. Як наступны крок, праз некалькі месяцаў, магчыма, праз год, мы даведаемся, што на тэрыторыі Беларусі з'явіцца стратэгічная ядзерная зброя. 2. Хто ў канчатковым выніку будзе кантраляваць магчымасці запуску... Ці можа Беларусь запярэчыць або спыніць іх выкарыстанне? Я перакананы, што Пуцін і Лукашэнка падпісалі сакрэтны пратакол аб тым, як выкарыстоўваць ядзерную зброю, якая ўжо знаходзіцца на тэрыторыі Беларусі.Лукашэнка раней публічна заявіў, што ён будзе ўдзельнічаць у прыняцці рашэння аб прымяненні ядзернай зброі, размешчанай на тэрыторыі Беларусі, і ніколі ад гэтага не адмовіцца.Таму падпісваецца сакрэтны пратакол і нібыта ёсць узаемнае рашэнне.Ніхто не будзе публікаваць гэты пратакол, бо гэта прамое парушэнне міжнароднага права. 3. Калі гэта адбудзецца? Мы павінны разумець, што Лукашэнка - адзіны саюзнік Пуціна. Ён пачаў з ім вайну, ён падаў тэрыторыі Беларусі, і самая магутная атака ў напрамку Кіева была нанесена з тэрыторыі Беларусі. Але Захад да гэтага часу не разумее ролі Лукашэнкі. Лукашэнка не супраціўляецца Пуціну, Лукашэнка хоча рабіць тое, што яму кажа Пуцін, і гэта ягоная стратэгія. Сёння краіна ў Еўропе - Беларусь - знікае прама тут, на нашых вачах. Захад маўчыць. Мы пераконваем вас [Захад] увесці санкцыі, каб абараніць вас, а вы іх не прымяняеце. Мы пераконваем вас [Захад] прыцягнуць Лукашэнку да адказнасці, прыцягнуць марыянетку Пуціна да адказнасці, а вы гэтага не робіце. Як доўга мы будзем пераконваць вас заняцца сваёй бяспекай? У выніку мы згубілі час, сёньня ядзерная зброя знаходзіцца ў Беларусі, і на нашых вачах зьнікае эўрапейская краіна, зьнікае Беларусь. Мне больш няма чаго сказаць...

Адказная ў НАУ па сацыяльна-культурных пытаннях Наталля Задзяркоўская пра працу і планы «Музея Вольнай Беларусі» Тры месяцы як на варшаўскай пляцоўцы працуе «Музей Вольнай Беларусі». Я лічу, што старт музея быў добрым. Ужо з самага пачатку нас штотыднёва наведвае каля трохсот-чатырохсот чалавек. Музей працуе з дапамогай валанцёраў, якім мы ўдзячны за кожнае мерапрыемства, за іх добрыя справы. У нашых бліжэйшых планах — развіццё музейнага накірунку. Мы чакаем паступленняў у нашыя фонды і звяртаемся да ўсіх, хто прымаў удзел у беларускім пратэсце, працягвае барацьбу за дэмакратычную Беларусь і гатовы падзяліцца з Музеем асабістай гісторыяй і прадметамі, звязанымы з беларускім пратэстам. Таксама мы чакаем на нашай пляцоўцы праекты, які звязаныя з беларуская мовай і з нацыянальным адраджэннем. Прапанаваць гэты праект вы можаце ці праз Інстаграм Музея «Free Belarus Museum» альбо чат-бот НАУ @nau_by_bot. Мы чакаем вас у «Музеі Вольнай Беларусі» і запрашаем на нашыя мерапрыемствы.

З інтэрв'ю Паўла Латушкі польскаму выданню Onet.pl У інтэрв'ю — у традыцыях польскіх медыя інтэрв'ю часта здымаюць проста ў машыне па дарозе на працу — Павел Латушка выказаў меркаванне, што Лукашэнка вельмі баіцца контрнаступлення Украіны. Таму не хоча ў апошні час перадаваць боепрыпасы, зброю, ракеты Расіі. «Ён прадугледжвае сітуацыю, калі пасля ўкраінскага контрнаступлення вайна можа апынуцца на тэрыторыі Беларусі. Тады яму можа не хапіць сродкаў на тое, каб весці вайну», — лічыць палітык. Латушка заўважае, што на гэтую тэму можна толькі тэарэтычна разважаць, і падкрэслівае, што ніхто не хоча вайны на тэрыторыі Беларусі. У той жа час байцы Палка Каліноўскага пастаянна гавораць, што прыйдуць вызваляць Беларусь. Ён нагадаў, што Лукашэнка аддаў тэрыторыю Беларусі для агрэсіі супраць Украіны. І гэта злачынства. Зразумела, што гэта было ўзгоднена з Пуціным яшчэ перад вайною. Таму гэта сумесная вайна, якая вядзецца Лукашэнкам і Пуціным. Палітык задаецца пытаннем, як можна скончыць вайну, як паскорыць перамогу Украіны. І дае на яго свой адказ: «Самая моцная санкцыя, якая можа быць уведзеная адносна Расіі, — гэта ліквідацыя рэжыму Лукашэнкі. Тое, што цяпер Лукашэнка не знаходзіцца пад увагай Захаду, ёсць вялізнай стратэгічнай памылкай». Латушка падкрэслівае, што ніхто не мае стратэгіі, што рабіць з Лукашэнкам, за выключэннем адной краіны — і гэтая краіна называецца Расійская Федэрацыя. Палітык адзначае памылковы погляд еўрапейскіх палітыкаў, што тыя «не ціснуць на Лукашэнку, бо іначай гэта будзе збліжаць яго з Расіяй». «Пуцін да гэтага часу не забраў Беларусь толькі таму, што ён гэтага пакуль не хоча. Калі захоча, то гэта зробіць. І ў гэтым роля Лукашэнкі нулявая», — мяркуе Латушка. На думку Латушкі, Захад мае інструменты, але не хоча іх выкарыстоўваць для падтрымкі дэмакратычных сілаў Беларусі. «Можа, мы маем завышаныя чаканні. Але, на мой погляд, хутчэй Захад мае заніжаныя жаданні ў выкарыстанні існых інструментаў. Неабходнае прызнанне Ціханоўскай як кіраўніцы Беларусі і Пераходнага кабінета як урада Беларусі». Латушка згадвае, як 2 верасня 2020 года сустракаўся ў Польшчы з міністрамі замежных спраў сямі краін Еўропы. Па яго словах, тады яны заявілі: «Мы не будзем уводзіць санкцый супраць Лукашэнкі. Можа яшчэ ўдасца дамовіцца». «І так выглядае, што на працягу ўсіх 30 гадоў кіравання Лукашэнкі ўсе думаюць, што гэтае кіно можна чарговы раз паглядзець. І чарговы раз робяць тыя ж памылкі», — заўважае палітыкі і падкрэслівае: «Моцныя, адчувальныя санкцыі. Толькі санкцыі, якія прыводзяць да эканамічнага шоку. Пакаранне злачынцаў». Павел Латушка адзначае, што Захад мае стратэгію адносна Расіі. Яна скіраваная на аслабленне арміі, абмежаванне фінансаў, крымінальную адказнасць Пуціна і яго паплечнікаў. Але якая стратэгія адносна Беларусі? «Адносна Лукашэнкі Еўрапейскі саюз за апошні год не ўвёў ніякіх новых санкцый. Ці можна праводзіць адначасова адну стратэгію адносна Расіі, а іншую — адносна Беларусі, калі маем у існасці супольны саюз дзвюх краін? На сёння найбольшай пагрозаю для незалежнасці Беларусі ёсць рэжым Лукашэнкі, які робіць усё, каб уцягнуць Беларусь у абдымкі Расіі», — мяркуе Луташка. Палітык адзначае, што Пуцін хацеў ваенным шляхам акупаваць Украіну, а неваенным, эвалюцыйным спосабам — Беларусь. І гэты сцэнар рэалізуе. «Ëн хацеў зʼесці галоўную страву — Украіну, але не ўдалося. Атрымаў у зубы. Цяпер нацэліўся на дэсерт. І гэты дэсерт ён зʼесць. Ім будзе Беларусь. І стратэгія, якая заключаецца ў тым, каб не мець ніякіх планаў адносна Лукашэнкі, — вялікая памылка. Бо заўтра ў Беларусі будзе Расія. Пытанне толькі ў тым, ці захоча Пуцін мець Беларусь як члена ААН з сваім сцягам і голасам або не. Але перад выбарамі павінен будзе паказаць расіянам, што нечага дасягнуў». Латушка ў сваіх развагах згадаў словы, якія 15 лютага 2022 года Пуцін выказаў канцлеру Германіі Олафу Шольцу: «Не павінны існаваць ні Украіна, ні Беларусь». «І што робіць Захад? Нічога. Чакае, калі Пуцін гэта рэалізуе», — мяркуе беларускі палітык. Латушка таксама нагадаў аб тым, што ў Беларусі працягваюцца рэпрэсіі, пастаянна ідуць затрыманні, расце колькасць палітычных вязняў. Па сваім узроўні рэпрэсіі самыя значныя за апошнія 50 гадоў на прасторах Еўропы. І ў гэты час у Бруселі разгортваецца дыскусія аб тым, ці ўводзіць санкцыі адносна Лукашэнкі. «Адна з еўрапейскіх краін прапануе адмену санкцый адносна калійных угнаенняў. Яны закранаюць найбуйнейшае прадпрыемства, на якім Лукашэнка незаконна зарабляе. І навошта гэта рабіць? Бо голад у свеце. Але гэта не праўда. ААН паведаміла, што няма росту цэн на спажывецкія тавары, калі мы гаворым аб цэнах у далярах ці еўра. Па-другое. Нашы ўгнаенні ніколі не прадавалі ў Афрыцы. Па-трэцяе, прадпрыемства «Беларуськалій» фінансуе нелегальную дэпартацыю дзяцей з Украіны. Гэта ваеннае злачынства. Але некаторыя нашы партнёры прапаноўваюць адмяніць санкцыі і даць Лукашэнку зарабіць. І на што зарабіць? На боепрыпасы, вучэнні расійскіх войскаў, на пабудовы новых карных устаноў, катаванні палітычных вязняў», — прыводзіць аргументы Латушка. У інтэрвʼю таксама было закранутае пытанне ўзаемасувязі перамогі Украіны ў вайне і зменаў у Беларусі. Палітык адзначыў, што перамога Украіны будзе матывацыяй для беларускай супольнасці. Калі Пуцін у гэтай сітуацыі будзе слабы, не будзе мець магчымасці эфектыўна кіраваць арміяй і выслаць вялікую колькасць расійскіх войскаў на тэрыторыю Беларусі, каб задушыць пратэсты, то шанцы на змену ўлады існуюць. Калі ж перамога Украіны не прывядзе да нейкіх палітычных праблем у Маскве, то ў гэтым выпадку сітуацыя выглядае складанай. «Бо дастаткова званка Лукашэнкі Пуціну, і ён вышле войскі на тэрыторыю Беларусі. І гэта рэальнасць. Я прагматык. Мы гэта ўсё разумеем і рыхтуем свой план дзеянняў. Наколькі ён будзе эфектыўны — пабачым», — адзначыў Латушка. Арыгінальны артыкул: nashaniva.com

Студэнта юрфака БДУ прымусілі на камеру прызнацца ў дыскрэдытацыі пярвічкі БРСМ.Відэа апублікавалі ў афіцыйным акаўнце факультэта У афіцыйным інстаграм-акаўнце юрфака БДУ апублікавалі «пакаяльнае» відэа са студэнтам.У ім ён нібыта прызнаецца ў распаўсюджванні звестак, якія ганьбяць адміністрацыю і БРСМ факультэта. На камеру малады чалавек назваў сваё імя, прозвішча, курс, а таксама агучыў прэтэнзіі, якія ўзніклі да яго ў «актывістаў». — Дазволіў сабе публічна распаўсюджваць дыскрэдытуючыя звесткі ў дачыненні да адміністрацыі юрыдычнага факультэта, а таксама звесткі, якія ганьбяць імідж БРСМ юрыдычнага факультэта.Сваю віну прызнаю цалкам, каюся.На падставе сваіх памылак рэкамендую моладзі старанна сачыць за тым, што, каму і ў якіх сітуацыях яны кажуць, а таксама працаваць на карысць нашай краіны, — прамовіў трэцякурснік. Беларусам гэты жанр знаёмы даўно — пасля 2020 сілавікамі былі апублікаваны дзясяткі ўдзячных відэа, запісаных пад ціскам.Навінай жа з'яўляецца тое, што цяпер да такіх метадаў звяртаюцца і беларускія ВНУ, не саромеючыся публікаваць гэтыя матэрыялы ў сваіх сацыяльных сетках. Пасля агалоскі ў СМІ і каментароў ад юрыстаў студэнта прымусілі запісаць яшчэ адно відэа — з заклікам не прыцягваць увагу да гэтай сітуацыі. Чаму такія відэа — гэта парушэнне закона і катаванне? Як адзначыла Марыя Колесава-Гудзіліна: — Гэта прамое парушэнне прэзумпцыі невінаватасці, калі чалавек змушаны ў непрацэсуальнай форме прызнацца ў здзяйсненні забароненых дзеянняў. Такое відэа парушае права не падвяргацца жорсткаму, бесчалавечнаму і зневажальнаму абыходжанню ці катаванням.Тых, хто прымушае здымацца ў такіх відэа, можна прыцягнуць да адказнасці па арт.426 КК РБ. Юрыст «Вясны» Павал Сапелка адзначае, што запіс падобных “пакаяных” відэа парушае адразу некалькі канстытуцыйных і міжнародных нормаў: — Сам працэс здымкі і выкарыстанне відэазапісаў такога кшталту парушаюць адразу некалькі нормаў Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь і Міжнароднага пакта аб грамадзянскіх і палітычных правах (МПГПП). У першую чаргу - комплекс правоў чалавека, затрыманага па падазрэнні ў здзяйсненні злачынства, бо менавіта такія людзі, як правіла, становяцца ахвярамі прымусовых здымак.Іх правы замацаваны артыкулам 14 МПГПП і ўключаюць правы быць прадстаўленым абаронцам, не сведчыць супраць сябе, ведаць, у чым чалавек абвінавачваецца, паўстаць перад судом у максімальна кароткі прамежак часу. Акрамя таго, прымус да ўдзелу ў такіх роліках — прамое парушэнне прэзумпцыі невінаватасці, калі чалавек вымушаны ў непрацэсуальнай форме прызнацца ў здзяйсненні забароненых дзеянняў або абгаварыць сябе ў здзяйсненні злачынства. Магчыма, з крымінальна-працэсуальнага пункту гледжання гэта было б не так важна, калі б у нас быў справядлівы і незалежны суд. Але, на жаль, гэтыя відэа прызнаюцца доказамі і выкарыстоўваюцца для абгрунтавання вынесеных прысудаў, хаця былі здабыты непрацэсуальным шляхам. Прымус да ўдзелу ў такіх роліках парушае свабоду выказвання меркаванняў, бо гэтае права ўключае ў сябе не толькі выказваць сваё меркаванне, але і не выказваць яго, адмовіцца ад выказванняў адносна тых ці іншых пытанняў грамадска-палітычнага характару. А бо вельмі часта людзей прымушаюць выказацца не толькі адносна іх учынкаў, учынкаў блізкіх і сяброў, але і ў цэлым — наконт учынкаў асобных сацыяльна-палітычных груп. Акрамя таго, такія запісы — прамое ўмяшанне ў таямніцу асабістага жыцця, таму што людзей вымушаюць адкрываць непублічныя бакі свайго жыцця: прафесійныя пытанні, матэрыяльнае становішча, сэксуальную арыентацыю і гэтак далей. Таксама відэа парушаюць права не падвяргацца жорсткаму, бесчалавечнаму і зневажальнаму абыходжанню ці катаванням. Бо нават калі на чалавеку няма бачных слядоў ці да яго не ўжывалі жорсткія меры ці катаванні, мы і людзі, якіх прымушаюць здымацца, цудоўна разумеем, што адмова ад здымак можа пацягнуць гэта за сабой. Асаблівы цынізм у тым, што да такіх метадаў звяртаецца менавіта юрыдычны факультэт. Месца, дзе павінны вучыць законам, зараз практыкаваецца ў іх парушэнні. Толькі за мінулы навучальны год актывістам вядома мінімум аб 10 выпадках палітычных рэпрэсій на факультэце. Гэтыя парушэнні закону відавочна не будуць расследаваць пры цяперашнім рэжыме. Але хаця б долю справядлівасці можа вярнуць распаўсюд інфармацыі аб тых, хто мае дачыненне да злачынства: Рэктар БДУ Андрэй Кароль Дэкан юрфака Андрэй Шыдлоўскі Намеснік дэкана па вучэбна-выхаваўчай рабоце Віктар Сухопараў Старшыня ВА БРСМ Кірыл Панамароў Старшыня Студсаюза Ганна Сяргеенка Старшыня прафбюро Кірыл Палюховіч Праект Сумленны ўніверсітэт просіць: калі вам нешта вядома пра гэты інцыдэнт, напішыце ў чат-бот @honestuniver у Тэлеграме. Сумленны ўніверсітэт будзе дамагацца, каб датычныя да рэпрэсій на юрфаку апынуліся ў санкцыйных спісах і ў далейшым панеслі законнае пакаранне за свае дзеянні. Крыніцы публікацыі: Сумленныя людзі і zerkalo.io

Еўрапейскай Камісіі Еўрапейскай службе знешніх дзеянняў Урадам краін ЕС Урадам Польшчы, Літвы, Латвіі Дзярждэпартаменту ЗША Зварот У 21 стагоддзі ў цэнтры Еўропы адбываюцца масавыя злачынствы. Злачынствы супраць чалавечнасці, якія ажыццяўляюць нелегетымныя ўлады на чале з грамадзянінам Лукашэнкам. Беларусь апынулася пад неспатыкальнай у сучаснай гісторыі Еўропы хваляй масавых рэпрэсій. Па дадзеных Вярхоўнага камісара ААН па правах чалавека рэжым утрымлівае каля 1500 палітычных зняволеных ва ўмовах жорсткага і прыніжаючага годнасць чалавека стаўлення, масава выкарыстоўваючы метады гвалту, што прыводзіць да чалавечых ахвяраў – палітзняволеныя паміраюць у беларускіх турмах. Але ж насамрэч у Беларусі тысячы палітвязняў. Палітычная зняволеныя знікаюць у турмах, пра іх лёс не могуць атрымаць інфармацыі нават блізкія. Рэжым аддаў загад пазбавіць палітзняволеных права атрымліваць медыцынскія лекі. Дапамога адвакатаў адсутнічае. Беларускія турмы нагадваюць канцэнтрацыйныя лагеры. Немагчыма і недапушчальна ў гэтай сітуацыі назіраць за тым, як у Беларусі здзекуюцца над базавымі правамі чалавека, як паміраюць беларускія палітзняволеныя. Адзначаючы зробленыя крокі з боку ЕС, Польшчы, Літвы, Латвіі, ЗША і міжнародных арганізацый, звяртаемся да вас з прапановай у мэтах уратавання жыцця беларусаў і вызвалення палітзняволеных зрабіць наступныя дадатковыя крокі: Неадкладна ўвесці максімальныя па масштабе і моцы санкцыі ў адносінах да рэжыму Лукашэнкі рашэннем ЕС; Прыняць нацыянальныя пакеты санкцый ЗША, Польшчы, Літвы, Латвіі; Неадкладна зачыніць усе памежныя пункты пропуску на межах Польшчы, Літвы, Латвіі з Беларуссю за выключэннем пасажырскіх пунктаў пропуску і прад’явіць патрабаванні аб вызваленні ўсіх палітзняволенных. Стварыць Спецыяльны міжнародны трыбунал па фактах злачынстваў супраць чалавечнасці, якія ажыццяўляе рэжым Лукашэнкі, і прыцягнуць да адказнасці ўсіх вінаватых. Пачаць выкарыстоўваць інструменты адказнасці ў рамках нацыянальнага заканадаўства краін ЕС (універсальная юрысдыкцыя) у адносінах да вінаватых за гвалт супраць беларусаў. Зварот аднагалосна прыняты ў Міжнародны дзень палітзняволеных Беларусі на мітынгу ў Варшаве 21 мая 2023 года (каля 1000 удзельнікаў). Да звароту далучаюцца: Ініцыятыўная група былых палітзняволеных Беларусі на чале з Аляксандрам Кабанавым Народнае Антыкрызіснае Упраўленне, кіраўнік НАУ і прадстаўнік па транзіце ўлады Аб'яднанага Пераходнага Кабінета Беларусі Павел Латушка, асуджаны да 18 гадоў зняволення (завочна) BYPOL, кіраўнік ініцыятывы, прадстаўнік па аднаўленні законнасці і правапарадку Аб'яднанага Пераходнага Кабінета Аляксандр Азараў Прадстаўнік па Нацыянальным адраджэнні Аб'яднанага Пераходнага Кабінета Беларусі Аліна Коўшык Прадстаўнікі Народнай Амбасады Беларусі ў Польшчы Музей Вольнай Беларусі, кіраўнік Наталля Задзяркоўская Члены Каардынацыйнай Рады Арцём Брухан, Вольга Паўлава Аналагічны па зместу зварот прыняты 21 мая 2023 года на мітынгу беларускай дыяспары ў Вільні (каля 300 удзельнікаў) і на мітынгу беларускай дыяспары ў Лондане (60 чалавек)