Пошук па сайце

Павел Латушка ў эфіры канала «FREEДОМ» 1 этап. Стварэнне інфармацыйна-прапагандысцкага ціску на ўлады Украіны з мэтай прымусіць Украіну пачаць перамовы. 2 этап. Канцэнтрацыя значнай групоўкі ўзброеных сіл Расіі пры ўдзеле вайскоўцаў Беларусі, каб сцягнуць максімальную колькасць Узброеных сіл Украіны да мяжы з Беларуссю. 3 этап. Стварэнне лакальнага канфлікту на беларуска-ўкраінскай мяжы з мэтай скаваць ВСУ на мяжы з Беларуссю. 4 этап. Паўторны наступ на тэрыторыю Украіны. Тут магчыма 2 напрамкі агрэсіі — на Кіеў або на Валынь для таго, каб адрэзаць шляхі дастаўкі ўзбраення з Захаду. Сёння хутчэй за ўсё ідзе першы этап, які плаўна пераходзіць у другі. Істотны элемент, які нясе рызыкі і пагрозы не толькі Украіне і Еўропе — размяшчэнне ядзернай зброі на тэрыторыі Беларусі ў мэтах стварэння «ядзернага парасона» над групоўкай узброеных сіл Расіі і рэжыму Лукашэнкі.

Павел Латушка даў інтэрв'ю ў эфіры радыё BBC і адказаў на важныя для брытанскай аўдыторыі пытанні аб вайне ва Украіне і ролі рэжыму Лукашэнкі ў ёй — Лукашэнка прыняў рашэнне мабілізаваць 20 000 беларусаў на вайну. Мабілізацыя пройдзе ўтоена, каб не выклікаць усплёску абурэння беларусаў (супраць удзелу ў вайне па-ранейшаму нават прыхільнікі дыктатара). Як мяркуецца, мабілізацыя закране ў асноўным бедныя рэгіёны і рэгіёны, якія мяжуюць з Украінай. Лукашэнка не ў захапленні ад гэтай неабходнасці, але мусіць дэманстраваць лаяльнасць Крамлю. — Дыктатар ні на ёту не адчувае адказнасці за свае дзеянні. Міжнародны трыбунал паводле яго злачынстваў супраць украінскага і беларускага народаў — неабходны. Гэта не падлягае сумневу. — Важна, каб Аб'яднаны Пераходны Кабінет Беларусі атрымаў прызнанне гэтак жа, як і польскі ўрад у выгнанні эпохі Другой сусветнай. Беларусь павінны прызнаць краінай, акупаванай Расіяй. — Дзеянні Беларусі і Расіі ў сцэнары будучай эскалацыі, верагодна, будуць уключаць тры асноўныя этапы: Этап 1. Дэманстратыўнае стварэнне пагрозы для Украіны. Аб'яднанне групоўкі Узброеных Сіл Беларусі з расійскім кантынгентам у краіне (каля 9000 чалавек). Афіцыйна — для сумесных вучэнняў. Этап 2. Правакацыі на мяжы з Украінай і, магчыма, — з Польшчай і Літвой. Інфармацыйная кампанія дзяржпрапаганды з генеральнай лініяй «НАТА рыхтуецца да вайны. Украіна, Польшча і Літва вось-вось нападуць на Беларусь і акупуюць яе». Этап 3. Канчатковая анэксія Беларусі Расіяй. У карціне свету Пуціна аб краінах, «якіх насамрэч не павінна было быць», Украіна павінна была стаць «абедам», але Расея «ламае» аб яе «зубы». «З Украінай разбярэмся пазней, чаму пакуль не пачаць з „дэсерту“ — Беларусі?», — можа думаць Пуцін. Лукашэнка — спонсар гэтага абеду і ў выніку стане «закускай» сам. Незалежнасць Беларусі тае на вачах. Кроў 15-ці добраахвотнікаў, якія цаной жыцця абараняюць Украіну, але мараць аб свабоднай Беларусі. Прастрэленыя калені «партызан», якія спрабавалі спыніць цягнікі з расейскімі вайскоўцамі. Дзесяткі тысяч загубленых лёсаў па абодва бакі Палесся. Усё гэта абавязкова знойдзе свайго «героя», калі, услед за Пуціным, правасуддзе і народны гнеў заклічуць экс-дырэктара саўгаса да адказу.

Беларускі рэжым пабудаваны на хлусні і поўным грэбаванні законамі, дыпламатычнай этыкай, абавязальніцтвамі — усім, на чым грунтуецца мірнае і цывілізаванае суіснаванне еўрапейскіх дзяржаў у іх межах і з захаваннем іх правоў Пра гэта заявіў намесьніца кіраўніка НАУ Уладзімір Астапенка на канферэнцыі аб саўдзеле Лукашэнкі ў вайне супраць Украіны. Форум у Еўрапарламенце сабраў экспертаў у сферы міжнародных адносін і бяспекі, палітыкаў і журналістаў. Верагодна, у разуменні спадара Макея і яго «дыпламатаў» палажэнне Дагавора аб сяброўстве, добрасуседстве і супрацоўніцтве 1995 года — «ўстрымлівацца ад удзелу або падтрымкі якіх-небудзь дзеянняў, накіраваных супраць іншага Высокага Дагаворнага Боку, і не дапускаць, каб яго тэрыторыя была выкарыстаная на шкоду інтарэсам бяспекі іншага Высокага Дагаворнага Боку» — гэта нешта пра ракеты, якія ляцяць на галовы ўкраінцам і расійскія танкі на беларуска-ўкраінскіх пагранпераходах. Любая падтрымка Масквы — словам, справай або кавалкам хлеба — павінна трактавацца як злачынства лукашэнкаўскай адміністрацыі, якая пакінула жыхароў прыгарадаў Кіева сам-насам з здзічэлымі ад недаядання карнікамі з «глыбіннай Расіі». Разграбаваныя дамы, горы спаленых машын і кіламетры магільных рвоў, якія засталіся пасля іх сыходу — толькі адзін з эпізодаў міжнароднага трыбунала супраць дыктатуры лукашызму. Трыбунала, які пакуль не скліканы. І ўсё ж нязграбныя намаганні «афіцыйнага Мінска» перахітрыць увесь свет, адмаўляючы рэпрэсіі і сваю чалавеканенавісніцкую сутнасць, спрабуючы абгрунтаваць авіяпірацтва або зняць з сябе адказнасць за трупы мігрантаў ля межаў, пацерпяць крах. Мы заклікаем міжнародную супольнасць падтрымаць ініцыятыву ўкраінскіх парламентарыяў прызнаць Беларусь часова акупаванай тэрыторыяй і пазбавіць міжнароднай правасуб'ектнасці рэжыму Лукашэнкі. Падкрэсліваем: задача Аб'яднанага Пераходнага Кабінета — сапраўднае прадстаўніцтва беларусаў, абарона суверэнітэту нашай краіны і нацыянальных інтарэсаў нашага народа.

Юрыст НАУ Арцём Праскаловіч расказаў аб актыўнай дзейнасці арганізацыі за апошнія 5 месяцаў у сферы ўніверсальнай юрысдыкцыі. Даклад прагучаў на профільнай канферэнцыі «Механізмы ўніверсальнай юрысдыкцыі ў краінах Еўропы», арганізаванай Народным Антыкрызісным Упраўленнем у Варшаве. За няпоўныя паўгода эксперты НАУ: — Вывучылі прававыя сістэмы 12 краін з пункту гледжання прэцэдэнтаў і практыкі прымянення механізмаў універсальнай юрысдыкцыі, уключаючы Польшчу, Літву, Эстонію, ЗША, Вялікабрытанію і Нарвегію. Эксперты НАУ арганізавалі 5 круглых сталоў і правялі вялікую колькасць афіцыйных і прыватных сустрэч з палітыкамі, юрыстамі і праваабаронцамі Еўропы. — У названых краінах спецыялісты НАУ адабралі каля 200 заявак, якія найбольш падыходзяць для апрацоўкі — канкрэтных гісторый, дзе ўжо можна вызначыць абвінавачаную асобу або падставы прад'явіць прэтэнзіі кіраўнікам папраўчых устаноў. Па выніках другаснага адбору, паўсотні інтэрв'ю з пацярпелымі, юрыстамі і псіхолагамі спецыялісты НАУ выбралі 5 найбольш перспектыўных кейсаў для ўзбуджэння крымінальных спраў у рамках УЮ: • Літва. Краіна лаяльная ідэі пакараць Лукашэнку і яго асяроддзе за здзейсненыя злачынствы — там гатовыя прымаць заяўкі ад пацярпелых, незалежна ад месцазнаходжання (што важна). У той жа час генпракуратура, здаецца, дрэнна знаёмая з пазіцыяй урада сваёй краіны па Беларусі, а частка праваабаронцаў і адвакатаў адмаўляюцца працаваць па такіх справах (асабістыя сувязі/інтарэсы ў краіне, асцярогі за бяспеку блізкіх і г.д.) • Польшча. Шэраг кейсаў «вядуць» дзве буйныя адвакацкія фірмы. З плюсаў: у ліку пацярпелых у 2020-м годзе — грамадзяне Польшчы (закрануты інтарэсы краіны). З мінусаў: ёсць адмовы па неправавых прычынах. • «Непераадольныя» бюракратычныя прычыны становяцца нагодай для адмоваў і ў Чэхіі, нягледзячы на актыўнасць мясцовай беларускай дыяспары і немалую колькасць заявак. Павел Латушка на сустрэчы з міністрам юстыцыі краіны востра ўзнімаў пытанне фармальнага падыходу да спраў ахвяр дыктатуры Лукашэнкі. Будзем дабівацца прагрэсу ў гэтым напрамку. • Швейцарыя. У ліку пацярпелых у Мінску ў 2020-м годзе — грамадзянка краіны. Генпракуратура лаяльная да працы з падобнымі справамі, на баку пацярпелай буйная праваабарончая арганізацыя. На жаль, заяву аб узбуджэнні справы ў рамках УЮ можна падаць не раней за канец года, могуць узнікнуць праблемы і з патрабаванымі дакументамі ад «праваахоўнай сістэмы» Беларусі. І ўсё ж швейцарскі кейс — у ліку самых перспектыўных. Калі вы пацярпелі ад гвалту з боку рэжыму Лукашэнкі і пражываеце на тэрыторыі Нарвегіі ці любой іншай краіны — звяжыцесь з намі праз чат-бот НАУ: @nau_by_bot * каманда НАУ выказвае падзяку беларусам дыяспар і партнёрам за дапамогу ў арганізацыі сустрэч і далейшай працы.

Яшчэ 16 сакавіка НАУ выступіла з афіцыйнай заявай аб тым, што Рэспубліка Беларусь з'яўляецца акупаванай тэрыторыяй, а рэжым Лукашэнкі — марыянеткавым урадам, падкантрольным Крамлю. 17 сакавіка дадзеную пазіцыю агучыла Святлана Ціханоўская — падчас выступу ў Савеце ААН па правах чалавека. А 7 верасня дадзеная пазіцыя была замацавана ў пастанове № 1 Аб'яднанага Пераходнага Кабінета Беларусі. Але нягледзячы на ўсю прыведзеную аргументацыю, дадзены факт усё яшчэ выклікае дыскусіі. Спецыяльна для DW Павел Латушка даў разгорнуты каментар па афіцыйнай пазіцыі дэмсіл і Кабінета. Якія прыкметы акупацыі Беларусі Расеяй можна вылучыць? 1) Акупант (Расія) кантралюе акупаваную тэрыторыю і выкарыстоўвае яе для сваіх ваенных мэт; 2) няма ніякіх бачных прыкметаў таго, што Лукашэнка можа перашкодзіць нейкім дзеянням расейскага войска; 3) для прыкрыцця сваіх дзеянняў і, каб пазбегнуць надзялення Беларусі статусам акупаванай тэрыторыі, Расія выкарыстоўвае «згоду» марыянетачнага ўрада Лукашэнкі, які не валодае ніякай легітымнасцю; 4) пачатак акупацыі меў месца без аб'яўлення вайны — акупант прыкрываўся фармальнымі юрыдычнымі падставамі (план вучэнняў, членства ў АДКБ, саюзнай дзяржаве); 5) нават фармальныя падставы для ўводу войскаў у Беларусь, пасля былі груба парушаны (армія Расійскай Федэрацыі засталася на тэрыторыі Беларусі пасля заканчэння вучэнняў і пасля напала на Украіну). Гэтыя дзеянні дазваляюць зрабіць выснову, што Крэмль першапачаткова планаваў выкарыстоўваць тэрыторыю Беларусі для ўварвання ва Украіну. Больш за тое ні Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь, ні яе Ваенная дактрына не прадугледжваюць удзел у агрэсіўных войнах. Таксама былі парушаны Дагавор аб дружбе, добрасуседстве і супрацоўніцтве і прыняты ў яго развіццё Дагавор аб дзяржаўнай граніцы паміж Украінай і Рэспублікай Беларусь; 6) на момант акупацыі Лукашэнка дэ-факта незаконна, сілай зброі ўтрымліваў уладу ў краіне пасля пройгрышу на выбарах летам 2020 года і не быў прызнаны цывілізаваным светам як легітымны прэзідэнт. *Больш інфармацыі аб расійскай акупацыі Беларусі: Заява НАУ па факце акупацыі Рэспублікі Беларусь Як Расея без адзінага стрэлу змагла акупаваць Беларусь Як прызнанне акупацыі Беларусі дапаможа спыніць агрэсію Расіі

Прадстаўнік Аб'яднанага Пераходнага Кабінета па транзіце ўлады Павел Латушка востра паставіў пытанне аб нежаданні еўрапракурорамі ўзбуджаць крымінальныя справы супраць карнікаў рэжыму па надуманых неправавых прычынах. 24 кастрычніка НАУ арганізавала ў Варшаве міжнародную канферэнцыю «Механізмы ўніверсальнай юрысдыкцыі ў краінах Еўропы. Цяжкасці прымянення і магчымасці для беларускіх кейсаў». У мерапрыемстве бралі ўдзел адвакаты, праваабаронцы і палітыкі са Швейцарыі, Германіі, Польшчы, Нарвегіі і Літвы. Еўрапейскія ўлады вось ужо 2 гады "выказваюць заклапочанасць", "глыбокую заклапочанасць", "вельмі глыбокую заклапочанасць", пакуль лічыльнік злачынстваў Лукашэнкі намотвае свае страшныя лічбы: больш за 2600 фігурантаў сфабрыкаваных спраў. Больш за 1500 сведчанняў катаванняў беларусаў (толькі задакументаваных - па стане на кастрычнік). Як змяніць сітуацыю? Рэакцыяй беларусаў на злачынную бяздзейнасць стане мемарандум, які калектыўным рашэннем удзельнікі канферэнцыі ў хуткім часе зацвердзяць і перададуць усім міжнародным профільным ведамствам. Гэты дакумент — спроба прадстаўнікоў тысяч ахвяр жорсткасці паліцэйскай сістэмы беларускай дыктатуры дабіцца рэальных вынікаў. Мы разлічваем, што наш голас пачуюць у Еўропе і найперш пракуратурах тых краін, якія лічаць сябе дэмакратычнымі.

У Варшаве прайшла канферэнцыя «Механізмы ўніверсальнай юрысдыкцыі ў краінах Еўропы. Цяжкасці прымянення і магчымасці для беларускіх кейсаў». Міжнародны форум арганізаваны НАУ, яго ўдзельнікамі сталі прадстаўнікі Аб'яднанага Пераходнага Кабінета па транзіце ўлады Павел Латушка і па аднаўленні правапарадку Аляксандр Азараў. У сваім дакладзе сузаснавальнік BYPOL распавёў аб наяўных у дэмсіл дадзеных аб сілавіках і іх ахвярах. Ініцыятыва BYPOL і Цэнтр Беларускай Салідарнасці працягваюць апытанні беларусаў, якія звярнуліся па юрыдычную дапамогу. З агульнай колькасці суразмоўцаў 15 чалавек падыходзяць пад катэгорыю пацярпелых ад катаванняў і прымянення насілля. Атрыманыя звесткі і доказы папоўняць агульную базу даных і будуць выкарыстаны пры складанні заявы ў пракуратуру Польшчы для завядзення справы ў рамках універсальнай юрысдыкцыі. Таксама Аляксандр Азараў нагадаў: у распараджэнні BYPOL усе асноўныя звесткі аб кожным жыхары Беларусі (ад фота і пашпартных дадзеных да звестак аб перасячэнні межаў і наяўнай уласнасці), а таксама ўнутраныя дакументы МУС, у тым ліку за жнівень 2020 года: расстаноўка асабовага складу, пратаколы затрыманняў, дакладныя, рапарты аб прымяненні зброі і многае іншае. Уласна распрацаваная BYPOL сістэма распазнання асоб пры гэтым дазваляе ідэнтыфікаваць знешнасць па наяўных фота і відэа. Маскі на твары для праграмы не праблема. Усе гэтыя звесткі разам з Адзінай кнігай рэгістрацыі злачынстваў (790 заяў) дапамогуць устанавіць і прыцягнуць да адказнасці ўсіх, хто мае дачыненне да злачынстваў супраць беларусаў са жніўня 2020 года. Рана ці позна. У Новай Беларусі ці за мяжой. Больш падрабязна аб рабоце з літоўскімі і польскімі пракуратурамі глядзіце ў відэа.

Еўрапейскія пракуроры баяцца адкрыць скрыню Пандоры Такое меркаванне выказаў адзін з нарвежскіх праваабаронцаў у межах круглага стала па праблемах ужывання механізмаў універсальнай юрысдыкцыі ў Осла. Сустрэчу арганізавалі эксперты Народнага антыкрызіснага ўпраўлення. Падчас сустрэч прадстаўнікі НАУ дасягнулі дамоўленасці з мясцовымі адвакатамі і прадстаўнікамі Хельсінкскага Камітэта аб падрыхтоўцы матэрыялаў для падачы ў органы следства. У нарвежскай прававой гісторыі вядомы прыклады станоўчых зыходаў спраў супраць злачынцаў былой Югаславіі і Руанды. Аднак асаблівасцю гэтых выпадкаў было тое, што злачынцы хаваліся ад правасуддзя ў Нарвегіі, дзе былі паспяхова затрыманы і асуджаныя. Беларускі выпадак, несумненна, адрозніваецца ад такой ідэальнай карціны. Пракуроры асцерагаюцца даваць ход такога кшталту справам і ствараць прэцэдэнт, бо ні ў адной цывілізаванай краіне на сённяшні дзень не праводзяцца завочныя суды (in absentia). На думку прадстаўнікоў гэтых структур, яшчэ трэба будзе вывучыць, да чаго можа прывесці такая практыка, а таксама распрацаваць механізмы яе прымянення з прыцягненнем міжнародных экспертаў. Але нарвежскія праваабаронцы, як і іх калегі з іншых еўрапейскіх краін, перакананыя: адсутнасць абвінавачанага на тэрыторыі краіны - не перашкода для ўзбуджэння крымінальнай справы па заяве пацярпелага і абвяшчэння злачынцы ў міжнародны вышук. Калі вы пацярпелі ад гвалту з боку рэжыму Лукашэнкі і пражываеце на тэрыторыі Нарвегіі ці любой іншай краіны — звяжыцесь з намі праз чат-бот НАУ: @nau_by_bot. *каманда НАУ выказвае падзяку беларусам Нарвегіі за дапамогу ў арганізацыі сустрэч.

Павел Латушка, Прадстаўнік Аб’яднага Пераходнага Кабінету Беларусі па транзіце ўлады выступіў з прывітальным словам да ўдзельнікаў Першага з’езду беларусаў Чэхіі. Прывітанні ўдзельнікам даслалі старшыня Рады БНР Iвонка Сурвіла, лідарка дэмакратычнай Беларусі Святлана Ціханоўская, упаўнаважаная па правах чалавека Чэшскай Рэспублікі Клара Шымачкава-Лаўрэнчыкава Асноўныя тэзісы выступлення Паўла Латушкі: Гэта гістарычны з’езд беларусаў у эміграцыі. Беларусаў, якія, як папярэднікі - захавальнiкi трыдыцый БНР, — звяртаюцца да каранёў, каб пабудаваць новую краіну, базуючыся на спадчыне вялікага асветніка і першадрукара Францыска Скарыны. Чэхія стала домам для беларусаў, домам гасцінным, але часовым. Мы ўсе абавязкова вернемся ў Беларусь — наш бяспечны, абаронены, недатыкальны і свабодны Дом, у наш родны кут. Усе мы цяпер ствараем гісторыю і будучыню нашай краіны. Але важна, не толькі рабіць, а нарэшце, зрабіць гісторыю — перайсці да пабудовы і пабудаваць новую, дэмакратычную і свабодную Беларусь. На форуме таксама выступiла Аліна Коўшык, прадстаўнік Кабінета па пытаннях нацыянальнага Адраджэння, эксперты і актывісты з розных сфер, якія прадставяць даклады аб важных праблемных пытаннях беларусаў у Чэхіі: ад праблем з легалізацыяй і банкаўскім абслугоўваннем да супрацоўніцтва дыяспар і палітычнай сітуацыі ў Беларусі і вакол краіны. Асобна абмяркоўваецца тэма дапамогі беларускім дабраахвотнікам, якія змагаюцца ва Украіне за тэрытарыяльную цэласнасць краіны.

Юрыст НАУ Арцём Праскаловіч пра пагаршэнне прававой сітуацыі ў Беларусі З якой мэтай рэжым узмацняе рэпрэсіі ў дачыненні да беларусаў? Таму што пратэст беларусаў не «здуўся», ён працягваецца. Незадаволенасць дзеяннямі Лукашэнкі жыве ўнутры беларусаў. Страта кантактаў з замежнымі партнёрамі, разбурэнне эканомікі, уцягненне Беларусі ва ўдзел у агрэсіўнай вайне з боку Расіі ў дачыненні да Украіны — усё гэта непакоіць людзей, прымушае іх дзейнічаць супраць рэжыму Лукашэнкі тым ці іншым чынам. Адпаведна Лукашэнка стараецца з усіх сіл трымаць сітуацыю пад кантролем. Рэпрэсіі сталі проста татальнымі, максімальнымі, абсалютна бессэнсоўнымі і беспадстаўнымі настолькі, што нават у краіне, дзе «не да законаў» ужо не імкнуцца зазірнуць у які-небудзь кодэкс ці заканадаўчы акт, а прыцягваюць да адказнасці, прымяняюць гвалт і катаванні проста па сваім разуменні і сваім жаданні. Ці варта беларусам баяцца завочных судоў і пазбаўлення грамадзянства? Самога статуса прыцягнутага да крымінальнай адказнасці людзям, якія зʼехалі з Беларусі, баяцца не варта. Зразумела, што гэтыя працэсы — не самамэта рэжыму, а інструмент для таго, каб пазбаўляць людзей грамадзянства, узнагарод, статусаў, маёмасці. Пакуль рэжым яшчэ не ўвёў на поўную ў дзеянне ўсе гэтыя інстытуты, якія яны плануюць рэалізаваць, я б рэкамендаваў прыняць захады да таго, каб пазбавіцца актываў унутры Беларусі тым людзям, якія разумеюць, што да іх гэтыя пытанні могуць узнікнуць, якія вельмі моцна прысутнічаюць у публічнай прасторы, якія сапраўды робяць максімальны ўнёсак у барацьбу з рэжымам. Пазбаўленне грамадзянства не будзе мець ніякіх наступстваў для тых людзей, якія ўжо знаходзяцца за межамі Беларусі. Калі будзе патрэбна, яны змогуць звярнуцца ў дзяржаўныя органы, атрымаць адпаведны статус, распачаць працэдуры для таго, каб атрымаць нейкія дакументы, якія будуць дазваляць ім перасоўвацца ўнутры краіны і за яе межамі тады, калі скончыцца дзеянне беларускага пашпарту. Што тычыцца таго, што на падставе страты грамадзянства чалавек пазбавіцца нейкіх выгод з боку беларускай дзяржавы, то відавочна, што людзям, якіх рэжым прымусіў выехаць з Беларусі, абсалютна не патрэбна, на сённяшні дзень, бясплатная беларуская медыцына ці адукацыя. Іншых нейкіх наступстваў праз тое, што чалавек будзе пазбаўлены статусу грамадзяніна Рэспублікі Беларусь, я не бачу. Беларусам ён пры гэтым застанецца і, як мне падаецца, беларусам з максімальным знакам якасці. Якіх наступных дзеянняў Лукашэнкі па парушэнні правоў і свабод беларусаў можна чакаць? Немагчыма прадказаць, якія канкрэтна артыкулы Канстытуцыі і заканадаўчых актаў Лукашэнка працягне парушаць. Зразумела толькі адно — ціснуць ён будзе да апошняга дня свайго жыцця. Таму што адзіная мэта, якая ёсць у Лукашэнкі - утрыманне ўлады, і для дасягнення гэтай мэты ён не спыніцца ні перад чым. Галоўнае, што павінна зразумець беларускае грамадства — рэжым Лукашэнкі штодня пазбаўляе іх якаснай адукацыі, аховы здароўя, дабрабыту, развіцця эканомікі, бяспекі грамадзян — як унутры Беларусі, так і па за яе межамі. І змяніцца сітуацыя можа толькі са зменай рэжыму лукашызму.

Да чаго прывядзе паўторны ўвод войскаў Расіі ў Беларусь? Што беларусам варта чакаць і важна ведаць у сувязі з чарговым планаваным размяшчэннем вялікай групоўкі расійскіх узброеных сіл на тэрыторыі Беларусі? У калонцы для «MOST» разважае кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўлення, прадстаўнік Аб’яднанага пераходнага кабінета па транзіце ўлады, а раней — пасол Беларусі ў Польшчы і Францыі, міністр культуры Беларусі і кіраўнік Купалаўскага тэатра Павел Латушка. Пагроза ўступлення Беларусі ў наземную частку вайны — рэальная як ніколі Як меркавалася, Лукашэнка загадзя даў Пуціну згоду на размяшчэнне расійскіх войскаў у Беларусі — пачалася падрыхтоўка адпаведнай інфраструктуры, былі накіраваныя каманды Генеральнаму штабу на стратэгічнае планаванне. 10 кастрычніка асцярогі пацвердзіліся: з той толькі розніцай, што Пуцін і Лукашэнка заявілі аб разгортванні сумеснай групоўкі ўзброеных сіл дзвюх краін на тэрыторыі Беларусі. Прычым яе аснову, як паведамляецца, будуць складаць менавіта беларускія войскі. Са слоў Лукашэнкі, у Беларусь прыбудуць «тысячы» расійскіх вайскоўцаў, аднак не выключна, што іх можа быць і дзясяткі тысяч, і нават больш за 100 000, у тым ліку ў залежнасці ад паспяховасці мабілізацыі ў Расіі. Да чаго гэта можа прывесці? Найперш, над самой Беларуссю і яе жыхарамі — цяпер відавочна і дакладна — навісае пагроза навязвання ўдзелу ў вайне наўпрост «на зямлі». Важна прызнаць: пагроза актыўнага ўступлення Беларусі ў наземную частку вайны (бо ракеты і самалёты ляцяць ва Украіну з беларускай тэрыторыі ўжо з 24 лютага) з’яўляецца рэальнай як ніколі раней. Адбыцца гэта можа ў любы момант, і калі адбудзецца, у беларускіх ваенных застаецца толькі тры варыянты дзеянняў: павярнуць зброю супраць акупантаў, павярнуць зброю супраць дыктатара (магчымасць такога дзеяння ў арміі ёсць да гэтага часу) або сабатаваць удзел у вайне супраць украінцаў і падацца на ўцёкі. Аднак, нават калі розум возьме верх і Беларусь не ўступіць у вайну наўпрост, сам факт з’яўлення буйных воінскіх фарміраванняў Расіі ў Беларусі і любой іх актыўнасці на тэрыторыі краіны ўжо дае Украіне права процідзейнічаць гэтаму. Чаму? Беларусь ужо прызнаная суагрэсарам у вайне супраць Украіны, і гэта прызнанне наўпрост вынікае з дакументаў ААН, міжнароднага права. Лукашэнка на нарадзе ў Мінабароны Беларусі 4 кастрычніка 2022 года канкрэтна заявіў пра ўдзел у вайне супраць Украіны. Значыць, міжнародныя дакументы даюць права Украіне процідзейнічаць агрэсіі. Што можа зрабіць Украіна Якія дзеянні ў адказ на ўвод расійскіх салдат у Беларусь можа ажыццявіць Украіна? На жаль, самыя жорсткія. Напрыклад, наносіць ракетныя ўдары па вялікіх групоўках войскаў Расійскай Федэрацыі каля мяжы Беларусі. І аб такім праве Украіна ўжо заявіла. Як беларусу мне цяжка казаць гэта, але ўкраінцы могуць быць вымушаны зрабіць такія захады, бо яны не хочуць паўтарэння гісторыі лютага-сакавіка 2022 года, калі групоўка войск Расіі колькасцю не менш за 20 тысяч чалавек здзейсніла імклівы паход з тэрыторыі Беларусі, што пазней у інтэрв'ю агенцтву «Франс-Прэс» пацвердзіў сам Лукашэнка. Узброеныя людзі ў расійскай форме ўварваліся ў Бучу, Ірпень, Гастомель, дзе пазней здзейснілі масавыя зверствы і ваенныя злачынствы, а пасля паспрабавалі ўварвацца ў Кіеў. На гэты раз Украіна зробіць крокі, каб падобны сцэнарый не паўтарыўся, яшчэ да таго, як расійскія войскі перакрыюць мяжу. Хто ў гэтым будзе вінаваты? Адказнасць за такое развіццё падзей і за магчымае ўступленне Беларусі ў вайну будзе несці дыктатар Лукашэнка і яго атачэнне, якія садзейнічаюць працягу ваеннай агрэсіі і захопу тэрыторый суседняй дзяржавы, садзейнічаюць здзяйсненню ва Украіне ваенных злачынстваў. Гэта выключна іх адказнасць — персанальная, з пункту гледжання крымінальнага заканадаўства — і грамадска-палітычная. На іх жа кладзецца і віна за эканамічныя наступствы працягу падтрымкі агрэсіі, за санкцыі, якія яшчэ больш жорстка ўдараць па дабрабыце беларусаў на найбліжэйшыя гады. Агрэсія, ліквідацыя дзяржаўнасці, гвалт і злачыннасць Чаму для нас з’яўляецца выклікам увод расійскіх войскаў у Беларусь? Таму што ў расійскай улады ясная і выразная мэта: захапіць Украіну і ліквідаваць яе дзяржаўнасць. А ў гэтым сцэнарыі аналагічны лёс чакае Беларусь і беларускі народ. Мы таксама павінны разумець, што знаходжанне вялікіх расійскіх мабілізаваных груп на тэрыторыі нашай краіны прывядзе да росту канфліктнасці і злачынстваў, гвалту, павальнага ўжывання алкаголю і ўсіх іншых негатыўных наступстваў, якія мы ўжо сёння бачым з розных відэа, знятых у мабілізацыйных пунктах Расіі. Хочам мы такога жыцця ў бліжэйшы час у Беларусі? Пытанне рытарычнае. Такім чынам, перад намі тры ключавыя пагрозы: рэальная паўторная агрэсія супраць Украіны з беларускай зямлі ці нават з прамым удзелам нашых вайскоўцаў, канчатковая акупацыя нашай краіны і ліквідацыя яе дзяржаўнасці, гвалт і злачыннасць, якія вырастуць на фоне прысутнасці замежных войскаў — няпрошаных «гасцей» на тэрыторыі Беларусі. Што рабіць, каб Беларусь не стала ваяваць з Украінай? Як спыніць гэта? Лукашэнка пачуў канкрэтныя сігналы з боку Украіны. Цяпер яму важна пачуць і мэсадж ад заходніх партнёраў, якія павінны вылучыць яму ўльтыматум і выразна даць зразумець, па пунктах, на той мове, якую ён разумее, што яго чакае за згоду на ўвядзенне расійскіх войскаў ва Украіну праз Беларусь і асабліва за магчымую згоду ўступіць у вайну самой Беларусі. Наступны крок такім чынам — за Вашынгтонам і Бруселем. Мы будзем рабіць усё, каб гэты крок нашы партнёры зрабілі. Лукашэнка таксама павінен баяцца, што мабілізаваныя расіяне ў Беларусі могуць садзейнічаць скасаванню яго ўлады, і гэта фактар, які ўплывае на яго асабістую фізічную бяспеку наўпрост. Важна і неабходна рабіць усё, каб не дапусціць вайны паміж дзвюма нашымі дзяржавамі — Беларуссю і Украінай. Рабіць усё, каб не стала магчымай крывавая кульмінацыя сцэнарыю, які ўжо разгортваецца з лютага пры падтрымцы Лукашэнкі, які дазволіў наносіць ракетныя і авіяўдары па Украіне. Удары, якія ўжо прывялі да шматлікіх чалавечых ахвяр. Як беларус я разумею, куды гэта можа завесці на будучыя дзесяцігоддзі адносіны Беларусі і Украіны. Рабіць усё, каб спыніць гэта — галоўная мэта Аб’яднанага Пераходнага Кабінета. Галоўная мэта для ўсіх нас. Так, хай нашы магчымасці абмежаваныя і хай магчымасць прымусіць Лукашэнку адмовіцца ад гэтага сцэнарыю мінімальная, але паспрабаваць зрабіць гэта — наша адказнасць перад самімі сабой.

Намеснік кіраўніка Аб’яднанага пераходнага кабінета Павел Латушка расказаў «Нашай Ніве», што, па яго інфармацыі, настроі ў беларускім войску не аднолькавыя. Прычым нават у шэрагах вышэйшага кіраўніцтва сілавога блоку і Міністэрства абароны Палітык мяркуе, што ў расіян стаіць задача стварыць супольную армію так званай Саюзнай дзяржавы. «Падрыхтоўка да яе стварэння цягнецца ўжо далёка не першы дзень. Стварэнне такой арміі — гэта чарговы выклік для нашай дзяржавы. Цяпер фактычна адбываецца паступовая анексія Беларусі. Робяцца дзеянні, скіраваныя на тое, каб ліквідаваць нашу незалежнасць і суверэнітэт», — кажа кіраўнік НАУ. Распавядаючы пра ролю беларускай арміі ў гэтай вайне, Павел Латушка лічыць, што беларускаму войску ў першую чаргу адведзена роля тылавога забеспячэння, якое яны ладзяць не толькі на тэрыторыі Беларусі, але і на акупаваных частках Украіны. «Ёсць інфармацыя, што вайскоўцаў адной з вайсковых часцей з-пад Мінска накіравалі на акупаваную частку тэрыторыі Украіны, дзе яны займаюцца рамонтам тэхнікі. Месцяцца яны за 50 кіламетраў ад лініі сутыкнення ўкраінскіх і расійскіх войскаў на Данбасе. У першую чаргу іх матывуюць грашыма», — расказаў «Нашай Ніве» Павел Латушка. Асноўнай прычынай таго, чаму Лукашэнка дагэтуль не наважыўся паўнавартасна ўступіць у вайну з Украінай, Латушка лічыць настроі сярод вайскоўцаў. «Інфармацыя ад крыніц з розных сілавых структур выразна дэманструе, што настроі ў беларускім войску не аднолькавыя. Прычым нават у шэрагах вышэйшага кіраўніцтва сілавога блоку і Міністэрства абароны. Ёсць сведчанні таго, што значная частка беларускага войска і афіцэраў дакладна не хоча ваяваць, таму Лукашэнка пачынае выкарыстоўваць усё больш агрэсіўную прапаганду», — дзеліцца палітык. Каб пераканаць вайскоўцаў у тым, што Украіна — вораг, запушчана вельмі моцная прапаганда, накіраваная на тое, каб зрабіць з іх зомбі, якія павераць, што ўкраінцы ствараюць пагрозу для Беларусі, што трэба іх атакаваць. «Мы бачым, як ідзе актыўнае прамыванне мазгоў, зараз адбываецца барацьба за розум вайскоўцаў, каб змяніць іх стаўленне да сітуацыі», — сцвярджае Латушка. Апроч гэтага, Латушка звяртае ўвагу на тое, што праз саўдзел Беларусі ў агрэсіі супраць Украіны расце незадаволенасць Лукашэнкам сярод грамадства. Канцэпцыя «абы не было вайны», якая гадамі прасоўвалася Лукашэнкам і вакол якой была выбудавана стратэгія выбараў 2015 года, больш не працуе. «У гэтай стратэгіі з’явілася вялікая шчыліна, і яна пачала разбурацца на вачах. Лукашэнка вельмі напалоханы гэтым. "Абы не было вайны" ўжо не спрацоўвае, бо вялікая частка беларускага грамадства бачыць і разумее, што менавіта з-за Лукашэнкі мы сталі суагрэсарам у вайне супраць Украіны. Хтосьці з гэтым публічна не пагаджаецца, нехта не разумее, але вялікая доля беларускага грамадства абсалютна разумее, што гэта віна Лукашэнкі». Праз гэта, на думку палітыка, мы выйшлі на новы этап інфармацыйнай вайны. «З аднаго боку, мы маем дэмакратычныя сілы Беларусі, незалежныя беларускія і ўкраінскія СМІ, якія даносяць праўду, а з другога боку ёсць расійская і лукашэнкаўская прапаганда». Павел Латушка ўпэўнены, што сам Лукашэнка таксама выразна разумее, што ў беларускім грамадстве няма адназначнага ўспрымання сітуацыі, што менавіта дзякуючы яму няма альбо не будзе вайны. Таму Лукашэнка і вырашыў накіраваць генералаў па прадпрыемствах і вайсковых часцях. Латушка ўпэўнены, што Лукашэнка не накіроўвае сваіх вайскоўцаў ва Украіну не таму, што супраць гэтага ці не падтрымлівае Пуціна, а толькі таму, што баіцца стварыць трыгер, які зможа выклікаць супраціў з боку насельніцтва. «Пры гэтым ён застаецца абсалютным саюзнікам Пуціна, але зараз ягоная галоўная мэта ў гэтым саюзе — захаваць уладу. Выключна толькі праз ягоныя асцярогі таго, што гэта можа выклікаць унутраныя пратэсты, ён не ідзе на гэты крок і максімальна адцягвае час», — упэўнены кіраўнік НАУ. Арыгінал на сайце Nashaniva