Павел Латушка ў інтэрв'ю для Times Radio (Вялікабрытанія) 11.05.2023
Вы кажаце аб тым, што ўкраінскіх дзяцей вывозяць у Беларусь на сталае месца жыхарства?Гэта адбываецца насуперак жаданню бацькоў?Як гэта адбываецца?
Мы падрыхтавалі даклад «Роля рэжыму Лукашэнкі і Саюзнай дзяржавы Беларусі і Расіі ў незаконнай перадачы і перавыхаванні ўкраінскіх дзяцей».
Незаконнае перамяшчэнне грамадзянскага насельніцтва з акупаваных тэрыторый Украіны з мэтай пастаяннага або часовага перамяшчэння такіх асоб фактычна з'яўляецца ваенным злачынствам. Размова ідзе, перш за ўсё, аб сіротах і рэжыме Лукашэнкі, які незаконна перамяшчае гэтых сірот на тэрыторыю Беларусі.
Гэта грубае парушэнне Жэнеўскіх канвенцый і ваеннае злачынства па Рымскім статуце. Хтосьці можа сцвярджаць аб добраахвотным рашэнні бацькоў, аднак сярод перададзеных дзяцей частка — сіроты, частка — сацыяльныя сіроты, частка — з малазабяспечаных сем'яў, у некаторых ёсць бацькі.
Хто арганізуе гандаль людзьмі?
Асабіста Лукашэнка і ягоны рэжым арганізуюць незаконную перадачу ўкраінскіх дзяцей як на тэрыторыю Беларусі, так і на тэрыторыю Расіі.
І вельмі важна разумець, што Лукашэнка арганізуе незаконную перадачу ўкраінскіх дзяцей на тэрыторыю Беларусі і Расіі пад эгідай так званай Саюзнай дзяржавы Беларусі і Расіі. Лукашэнка асабіста падпісваў пастановы і ўсе фінансавыя дакументы, якія забяспечваюць фінансавую падтрымку перадачы дзяцей, і ўсе гэтыя дакументы ёсць у нашым распараджэнні.
Што робіцца з гэтымі дзецьмі? Пашпарты ануляваныя? Расейская індактрынацыя? Чаму іх вучаць?
Рэжым запрашае прапагандыстаў, якія расказваюць, што ва Украіне нелегітымны ўрад, што Украіна — частка рускага свету, запрашае прадстаўнікоў ваенізаваных арганізацый, як беларускіх, так і расійскіх, якія вучаць маленькіх украінцаў верыць, што Украіна — краіна нацызму і фашызму.
Да гэтага датычны і беларускі фонд Аляксея Талая. Гэты чалавек вельмі блізкі да Лукашэнкі.
У гэтым моцна замяшана кампанія «Беларуськалій», «Беларуськалій» — галоўны пастаўшчык калійных угнаенняў у свеце. Дарэчы, шэраг краін Еўрапейскага саюза хацелі б выключыць гэтую кампанію з санкцый ЗША і Еўрапейскага саюза. Але гэта непрымальна, таму што ў нас ёсць 100% доказаў таго, што «Беларуськалій» фінансуе дэпартацыю ўкраінскіх дзяцей у Беларусь.
Якія доказы вам удалося сабраць?
Цяпер у нас ёсць інфармацыя аб трох месцах, дзе ўтрымліваюцца ўкраінскія дзеці: 2 у Мінскай вобласці і 1 у Гомельскай вобласці ў Беларусі.
Як я ўжо сказаў, мы пацвярджаем тры месцы, дзе яны знаходзяцца. Мы ведаем колькасць 1500 дзяцей у мінулым годзе, 1100 у гэтым годзе, пераведзеных у Беларусь, мы ведаем аб перавыхаванні ўкраінскіх дзяцей, мы ведаем усе беларускія фонды, якія займаюцца арганізацыяй незаконнай перадачы, спосабамі перавозкі дзяцей.
У нас ёсць дакументы, падпісаныя Лукашэнкам. У прыватнасці, арганізацыйна-распарадчыя дакументы, фота- і відэаматэрыялы з указаннем колькасці дзяцей, якія перапраўляюцца, месцаў іх пражывання, асоб, адказных за гэтыя злачынствы.
Які зараз працэс? Ці будзе ён разглядацца як ваеннае злачынства?
Мы перадалі гэтую справаздачу ў Еўрапейскі парламент і Савет Еўропы, перадалі яе ў Дзяржаўны дэпартамент ЗША і ў многія міністэрствы замежных спраў еўрапейскіх краін. Галоўнае, што мы перадалі гэты даклад Генеральнаму пракурору Украіны і Вярхоўнай Радзе Украіны. Дарэчы, Вярхоўная Рада нават унесла змены ў сваю пастанову, дзе падкрэсліла ролю Лукашэнкі, як і ў Парламенцкай асамблеі Рады Еўропы.
Наступны крок — перадача матэрыялаў пракурору Хану ў Міжнародны крымінальны суд. Мы лічым, што Лукашэнка выконвае сваю адказнасць у Гаазе.
Ёсць дастатковыя падставы меркаваць, што Лукашэнка і шырокае кола высокапастаўленых чыноўнікаў ягонага рэжыму ўчынілі ваенныя злачынствы ў выглядзе незаконнай перадачы дзяцей з акупаваных Расіяй тэрыторый Украіны ў Беларусь.