Пошук па сайце

Сур'ёзная нагода задумацца — не толькі бліжэйшаму атачэнню Лукашэнкі, а ўжо значна большай колькасці, напэўна, дзясяткам, калі не сотням тысяч людзей дае нядаўнюю заяву Алега Раманава, старшыні новай партыі «Белая Русь». А заявіў спадар Раманаў аб тым, што «Белая Русь», пры падтрымцы «Рассупрацоўніцтва», мае намер удзельнічаць у незаконным вывазе ўкраінскіх дзяцей з акупаваных тэрыторый. Гэта значыць — у ваенных злачынствах. Мы разумеем, у якім кантэксце і з якімі мэтамі прагучала гэтая заява. Як і прыроду яго з'яўлення. Гэта класічны мафіёзны падыход Лукашэнкі, які ўсведамляе непазбежнасць адказнасці за ўчыненыя ім злачынствы і імкнецца замазаць у іх як мага больш людзей. І вядома партыя «Белая Русь», якая адкрыта заявіла аб сваёй 100% прыхільнасці свайму вусатаму правадыру, падыходзіць для гэтай мэты як нельга лепш. Бо слова, як гаворыцца, не верабей — настаў час даказаць сваю лаяльнасць на справе. А таму няма сумневаў, што ўказанне зрабіць такую заяву старшыні «Белай Русі» паступіла непасрэдна з Палаца. Што ж, з кіраўніцтвам партыі ў прынцыпе ўсё зразумела. Гэтыя людзі зробяць усё, што загадае ім дыктатар. Але што ж цяпер думаць шараговым партыйцам? Да ператварэння ў партыю, «Белая Русь», мабыць, з'яўлялася самым буйным грамадскім аб'яднаннем краіны, у якое ўваходзіла каля двухсот тысяч чалавек. Сябрамі «Белай Русі», у лепшых традыцыях дыктатуры, людзі станавіліся ў так званым добраахвотна-прымусовым парадку, па прынцыпе «ну патрабуюць, дык уступлю, гэта ж проста фармальнасць». Сёння ж — трэба меркаваць — гэта самая буйная «партыя» Беларусі. У якую па тым жа прынцыпе перавандравалі і працягваюць пераходзіць сябры былога грамадскага аб'яднання. Менавіта ім хачу задаць сёння пытанне. Няўжо вы чакалі, што аднойчы, «чыста фармальна» уступаючы ў шэрагі «Белай Русі», сёння вы апынецеся ў тым становішчы, у якое вас ставіць кіраўніцтва партыі і вусаты правадыр? Бо сёння ваша партыя становіцца на шлях да ўчынення ваенных злачынстваў, злачынстваў супраць дзяцей. І сяброўства ў ёй — гэта ўжо не нейкая фармальнасць. Гэта патэнцыйная адказнасць за ваенныя злачынствы. Вы памятаеце самую любімую фразу маўклівых выканаўцаў у сістэме Лукашэнкі — «ну вы ж разумееце»? Сёння ўсім вам варта добра задумацца і адказаць сабе — а ці сапраўды вы разумееце? У нацысцкай Германіі таксама была партыя правадыра — НСДАП, Нацыянал-сацыялістычная працоўная партыя Германіі. Ведаеце, як яна скончыла? Пасля паражэння нацысцкай Германіі і крушэння Рэйха, НСДАП была аб'яўлена злачыннай, забаронена і распушчана. Яе ідэалогія была абвешчана адной з галоўных прычын вайны. Яе маёмасць — канфіскавана, кіраўнікі, ды і не толькі — асуджаныя, а некаторыя нават пакараныя. Многім прыйшлося бегчы ў Паўднёвую Амерыку. Дарэчы, вы можаце сабе дазволіць такія ўцёкі? Пасля большасць з былых чальцоў НСДАП падвяргаліся адмысловым праверкам, люстрацыі, пазбавіліся пасад. Ну і як вам такія далягляды? Ці так дакладна вы разумееце, цяперашнія і будучыя члены НСДАП імя Лукашэнкі, куды вы патрапілі? Вы да гэтага ішлі, калі «проста» ўступалі ў яе, «чыста фармальна, для галачкі» ці таму што патрабавала начальства? Да ваенных злачынстваў? Што зараз рабіць? Здавайце свае партыйныя білеты, калі яны ў вас ёсць, ужо зараз. А калі не — не атрымлівайце іх. Не становіцеся новымі нацыстамі. Спадару ж Алегу Раманаву, так званаму старшыні, скажу толькі адну — вашу заяву і спроба размыць адказнасць Лукашэнкі, спроба адцягнуць і размыць увагу ад ужо запушчанага працэсу, які абавязкова прывядзе вашага гаспадара пад трыбунал - усё гэта дарэмна. Наш прыцэл не збіўся. Нашая бягучая мэта застаецца ранейшай — і гэта ордэр на арышт Лукашэнкі. Аднак і вам, і сябрам вашай партыі варта разумець, што ўсе дакументы «Белай Русі», усе пратаколы — абавязкова стануць прадметам самага дбайнага вывучэння. Калі не сёння, то ў найбліжэйшай будучыні. Правасуддзе немінуча. Жыве Беларусь!

Павел Латушка ў эфіры Свабоды Premium — пра тое, чаму Беларусь трэба прызнаць акупаванай краінай, ці магчымы цяпер гандаль палітвязнямі і што стаіць за смерцю Макея. Аўтар артыкула: «Радыё Свабода» Чаму Беларусь трэба прызнаць акупаванай тэрыторыяй — Прэзыдэнт Польшчы Анджэй Дуда падчас сустрэчы з беларусамі на мінулым тыдні публічна заявіў, што Беларусь знаходзіцца пад расейскай акупацыяй… Пазней я гутарыў з польскім прэзыдэнтам, і ён казаў, што, магчыма, падыме гэтае пытанне ў Давосе. Але нават калі яно і не будзе паднятае, застаецца факт, што гэта прагучала ў публічным звароце з вуснаў прэзыдэнта Польшчы. Гэта ўжо прагучала з вуснаў сакратара Рады нацыянальнай бяспекі Ўкраіны Данілава, ад офісу прэзыдэнта Зяленскага, дэпутатаў Вярхоўнай Рады, міністра замежных справаў Літвы Ландсбергіса, які таксама заявіў аб частковай акупацыі Беларусі. З гледзішча замежнай палітыкі гэта вельмі важныя палітычныя заявы, якія рыхтуюць глебу. Беларусь — акупаваная тэрыторыя, Лукашэнка — нелегітымны, ён утрымаў уладу толькі дзякуючы таму, што яму дапамог акупант, прэзідэнт Расіі. Расійскія войскі ўваходзяць на тэрыторыю Беларусі і робяць тое, што лічаць неабходным, парушаючы Канстытуцыю Беларусі і двухбаковыя дамоўленасці Беларусі з Украінай. Зараз чарговым разам ствараецца пагроза ўжывання сілы супраць Украіны. Лукашэнка выконвае волю не беларускага народу, а расейскага акупанта. Мы верым, што Ўкраіна пераможа. Будуць перамовы пра мір. Хто будзе весьці перамовы, калі Лукашэнка да гэтай пары будзе пры ўладзе? Функцыянальна хутчэй за ўсё яго будуць нейкім чынам запрашаць. Ці прымаць неабходнасць таго, каб ён быў у гэтых перамовах. Хто будзе прадстаўляць голас беларусаў? Мы ня маем выключнага права, але мы стварылі Аб’яднаны кабінэт, каб казаць не ад імя Святланы Ціханоўскай, Паўла Латушкі, Валера Кавалеўскага ці іншых маіх калегаў у кабінэце, а ад імя беларусаў. Што падчас мірных перамоваў паставіць галоўным пытаннем Украіна? Дэмілітарызацыю суседніх тэрыторыяў. Перад усім галоўным пунктам будзе Беларусь. На тэрыторыі Беларусі знаходзяцца расійскія войскі. Патэнцыйна гэта мірны шлях вызвалення Беларусі. Міжнародная супольнасьць павінна будзе запрасіць і нас да гэтых перамоваў. Калі мы будзем мець свае вайсковыя структуры ва Ўкраіне, калі будзем мець моцны план унутранага пратэсту «Перамога», калі ён будзе развівацца, калі мы будзем мець сілу і міжнароднае прызнанне, мы будзем за гэтым сталом перамоваў таксама. І будзем дамагацца вываду расійскіх войскаў… А другі крок — новыя, датэрміновыя выбары. Гэта мірны шлях. Калі ня ўдасца яго рэалізаваць, то тады ў нас ёсць іншы сцэнар, але ён рызыкоўны. Пра спосабы вызваленьня палітвязняў — Мне гэта моцна баліць. Мой стрыечны брат Анатоль Латушка — палітвязень, асуджаны на 6 гадоў турмы. Яму надзявалі на галаву цэлафанавы пакет і моцна білі. Ягоная жонка, палітзняволеная, атрымала два з паловай гады «хіміі». Я не магу быць абыякавым да гэтага пытання. Шмат людзей, якіх я асабіста ведаю, цяпер у турмах. У мяне нядаўна была сустрэча з намесьніцай памочніка дзяржаўнага сакратара ЗША, якая адказвае за пытанні правоў чалавека. Я запытаўся, якія ёсць інструмэнты, сродкі, якія мы б маглі ужыць дзеля палітзняволеных. Яна адказала, што няма ўнівэрсальных сродкаў. Іх не існуе. Могуць быць толькі індывідуальныя сродкі. І такія індывідуальныя крокі робяцца. Як напрыклад, справа Натальлі Хершэ. Былі размовы пра больш важкія крокі. Не кажу пра дзясяткі тых, каго патэнцыйна маглі вызваліць, але пра некалькіх чалавек. І Лукашэнка не датрымаў слова. Ніколі не датрымаў слова… Лукашэнка яшчэ ня выбачыў нікому… Ён помсціць за 2020 год. Ён яшчэ нават не прыпыніўся. Калі мы кажам пра вызваленне аднаго, то заўтра ён саджае двух, трох, дзесяцярых. Можам дамовіцца і вызваліць некалькіх… дай Божа… хворых, можа, непаўналетніх… А заўтра ён пасадзіць чарговых. Сітуацыя беспрэцэдэнтная, яе нельга параўноўваць з тым, што было раней. Я памятаю гэтыя размовы пра санкцыі і палітзняволеных. Тады было 5−6 палітзняволеных. Я пагаджаюся з Андрэем Саннікавым, што толькі моцныя санкцыі, моцны ціск могуць прымусіць гэтую дзікую ўладу змяніць свой падыход і пачаць хоць па адным вызваляць палітвязняў. Яшчэ ня выкарыстаныя ўсе інструмэнты. Яшчэ ня выкарыстаныя інструмэнты крымінальнай адказнасці Лукашэнкі і яго паплечнікаў. За гэта я вяду барацьбу, за гэта крытыкую еўрапейскіх партнёраў у розных краінах. На нядаўняй сустрэчы з прадстаўнікамі бюро ў пытаннях правоў чалавека Дзяржаўнага дэпартамэнту ЗША я таксама казаў, што гэта павінен быць адзін з элемэнтаў стратэгіі — паказаць, што ў іх будзе такі ж лёс, які меў Мілошавіч, што яны будуць пад трыбуналам. Лукашэнка не гатовы і ня будзе гатовы вызваліць усіх. Давайце гэта зразумеем. Але гэта не азначае, што мы не павінны весьці барацьбу за кожнага. І гэтая праца ідзе… Пра смерць і ролю Ўладзімера Макея — З 2020 году ў нас няма міністэрства замежных справаў. Незалежна ад таго, ці быў на гэтай пасадзе Макей, ці нехта іншы будзе, у нас няма вонкавай палітыкі. Вонкавая палітыка зарыентаваная толькі на адзін вэктар — расейскі… Лукашэнка робiць усё, што важна для інтарэсаў Расійскай Федырацыі. Знішчаецца беларускасць, беларуская мова, беларуская культура, свядомасць. Я хутчэй схільны думаць, што Макей памёр натуральным чынам. Але і самагубства можа разглядацца як адзін з варыянтаў. Макей быў пад вельмі моцным псіхалагічным ціскам. Ягоная роля ва ўрадзе была фактычна блізкая да нуля. Яму было сказана, што калі чарговы пакет санкцыў будзе ўведзены, то ён страціць пасаду. І ўжо пачалося рыхтаванне замены яму. Я перакананы, што ў Ерэване ён меў размову з Лукашэнкам, якая скончылася для яго вельмі нэгатыўна. Лукашэнка не прапанаваў яму нічога… Кар’ера яго скончылася. Гэтая фатальнасць сытуацыі давяла да таго, што сталася. Ці быў там нейкі расейскі след, як часта кажуць? Не думаю, але нейкі працэнт на гэта даць можа. Паглядзім на вынікі раследавання Bellingcat. Але ўсё ж гэта апошняе, што сёння патрэбна Пуціну. Яму ня трэба сёння дэстабілізаваць Лукашэнку… Хто б ні стаў новым міністрам замежных справаў (усіх кандыдатаў мы ведаем) — гэта ўсё будуць салдаты. Такім салдатам быў Макей. Так, ён быў больш прыхільны да беларускасці, да культуры. Гэта ў яго было, але гэта не апраўдвае таго, што ён быў фактычна адказным за рэпрэсіі ў 2020 годзе. Згадваю, што калі я быў міністрам культуры і размаўляў з Праляскоўскім (былы міністар інфармацыі. — РС), то казаў: мне падаецца, што гэта будзе нейкі подых еўрапейскасці ў нашым урадзе. Нават Мясьніковіч тады казаў, што ў нас адзіны праеўрапейскі міністар ва ўрадзе. Ці гэта была станоўчая адзнака, ці, наадварот, ганьбаванне, ня ведаю, але такая надзея была. Хто адказваў за Плошчу ў 2010 годзе? Макей. Колькі людзей было затрымана… У тым ліку і мой брат, які ўжо не жыве, на жаль… Сотні затрыманых, пабіты Някляеў, пабіты Саннікаў… За гэта адказваў Макей. Забыліся пра гэта? Пасля 2020 году Макей сказаў, што будзе знішчана грамадзянская супольнасьць, калі «вы ня спыніце санкцыі». І ён гэта зрабіў. І што цяпер казаць? Што ён вёз нейкую капэрту ў Лодзь на саміт АБСЭ? Ня вёз. Капэрта была пустая. Мне дыпламатычныя крыніцы кажуць, што былі перамовы пра нейкія маленькія крокі. І склалася ўражанне, што ён нават гэта пабаяўся перадаць Лукашэнку. Пра ўвядзенне смяротнага пакарання дзяржаўным службоўцам і вайскоўцам за «здраду дзяржаве» — Гэта рэакцыя ў тым ліку і на дзейнасць Кабінэту і ўсіх тых, хто працуе на змены ў Беларусі. Ён уводзіць смяротнае пакаранне для вайскоўцаў. На тэрыторыі Ўкраіны ёсць падраздзяленні добраахвотнікаў. Гэта героі Беларусі, якія змагаюцца за вольную Ўкраіну і мараць аб вызваленні Беларусі. Прадстаўнік Кабінэту ў пытаннях нацыянальнай абароны і бяспекі Валер Сахашчык таксама займаецца вайсковым будаўніцтвам на тэрыторыі Ўкраіны. Гэта таксама даволі канкрэтны працэс. Лукашэнка разумее, што войска, як і грамадзтва, ня схільнае да вайны ва Ўкраіне. Мы маем даволі актыўную камунікацыю з вайскоўцамі, і гэты зрэз паказвае, што вайскоўцы ня хочуць ісьці ваяваць. Калі здарыцца трыгерная сытуацыя, калі Лукашэнка выканае загад Пуціна паслаць беларускія войскі разам з расейскімі ва Ўкраіну, што будуць рабіць беларускія вайскоўцы? Сілы спэцапэрацыяў, на жаль, хутчэй будуць выконваць загад. А іншыя? Пытанне. Ці яны складуць зброю, ці пяройдуць на бок Украіны? Ці пяройдуць потым да нашых структураў ва Ўкраіне? Ён гэтага баіцца. Таму ўзнікла і пагроза смяротнага пакарання, бо няма дыму без агню. Агонь ёсць унутры, так што можа быць і дым. Наконт дзяржаўных службоўцаў. Мы ведаем, што сёння яны функцыянальна лаяльныя да Лукашэнкі. Яны выконваюць тое, што ім кажуць, але нічога не ініцыююць. Сыстэма загадзя ідзе ў тупік, бо гэта нематываваныя людзі. І яны апошнімі пяройдуць на бок беларускага народу… Ён таксама баіцца камунікацыі з нашай праграмай «Кадры для новай Беларусі», у якую запісаліся ў тым ліку і дзяржаўныя службоўцы з Беларусі. Гэта адразу ж іх напалохала, таму яны ўводзяць смяротнае пакаранне для дзяржаўных службоўцаў. Лукашэнка баіцца расколу ўнутры, бо ён лепш за ўсіх ведае рэальны стан сытуацыі ў Беларусі. Лепей за кабінэт, лепей за нашых дэмакратычных лідэраў, лепей за нашы незалежныя СМІ. І таму ён так рэагуе. Пра свой судовы завочны працэс у Беларусі — Што да завочных прысудаў. Я падпісаў адкрыты ліст так званаму генэральнаму пракурору і так званаму старшыню Следчага камітэту. Зыходжу з функцыянальнасьці гэтых пазіцый. Я напісаў, што адмаўляюся ад прызначанага мне адваката ў адпаведнасьці з Крымінальна-працэсуальным кодэксам. Я юрыст. Я не падпісваў з адвакатам ніякай дамовы, я не знаёмы з ім і ня ведаю матэрыялаў справы. Ніхто мяне не пазнаёміў з актам абвінавачвання. Мне такі адвакат не патрэбны, я гатовы сам прымаць удзел у судовым працэсе. Зразумела, праз зум — каб не было ніякіх ілюзіяў, што я паеду ў Беларусь. Аб працы Аб’яднанага пераходнага кабінэту — Гэта новая структура. І давайце падыходзіць да яе як да структуры, якая ня мае сфармаванага апарату. Як былы чалец ураду я разумею структуру кіравання падобнымі інстытутамі. Ключавы элемэнт — стварэнне апарату камунікацыі паміж прадстаўнікамі, калі ідзе рыхтаванне дакумэнтаў, калі дакументы выносяцца на разгляд, прымаюцца, пазней рашэнні рэалізуюцца і ідзе кантроль за іх рэалізацыяй. Гэта існуе ва ўсіх урадах свету. Таму, можа, і ёсць недастатковая камунікацыя з офісам Святланы Ціханоўскай. Мы б хацелі больш шчыльнай камунікацыі ва ўсіх пытаннях, каб мы каардынаваліся… Гэта працэс. Патрэбны час. Гэта цяжка. Я разумею, што і крытыка абсалютна аргумэнтаваная. Што тычыцца прадстаўніка ў сацыяльных пытаннях, то кандыдатура ёсць. Спадзяюся, што найбліжэйшым часам на пасаджэнні кабінету будзе размова з кандыдаткай. Гэта жанчына. Спадзяюся, што яна будзе плённай. Што самае страшнае можа адбыцца ў 2023 годзе — Удзел Беларусі ў вайне супраць Украіны. Калі гэта адбудзецца, гэта будзе страшна ня толькі для 2023 году, але і для гісторыі Беларусі. Беларусы ніколі ні на кога не нападалі, ня мелі ніякіх канфліктаў з Украінай. Гэта той бруд, тая «чорная» пляма, якая застанецца на сумленні беларускай нацыі на дзесяцігоддзі, на стагоддзі. Я ня ведаю, як мы пазней будзем глядзець у вочы ўкраінцам. Нам і зараз цяжка ім растлумачыць. Калі гэта адбудзецца, то гэта стане катастрофай і моцнай трагедыяй. Таму мы робім усё, каб не дапусціць гэтага. Лукашэнка ініцыяваў тры вайны — супраць Украіны, супраць Еўропы (міграцыйны крызіс), супраць беларускага народу. Мы павінны спыніць Лукашэнку да таго моманту, калі ён выканае загад Пуціна і пашле войскі… Што самае важнае можа адбыцца ў Беларусі ў 2023 годзе — Я нядаўна сустракаўся з адным вельмі ўплывовым заходнім дыпламатам, які сказаў мне вельмі шчыра, што ў 2023 годзе (магчыма, 2024) адбудуцца тэктанічныя змены. Яны адбудуцца. Кажуць, што палітыкі нешта абяцаюць, і іх пазней крытыкуюць за тое, што яны абяцаюць. Палітык павінен быць аптымістам. Калі я не буду аптымістам, што тады рабіць? Я — шчыры аптыміст. Я веру і працую на гэтую веру.

Намеснік кіраўніка НАУ Уладзімір Астапенка пра міжнародную ізаляцыю рэжыма Лукашэнкі Як вы ацэньваеце рэзалюцыю Еўрапарламента па Беларусі? Рэзалюцыя Еўрапарламента па падзеях у Беларусі, на мой погляд, з’яўляецца вельмі істотным дакументам. Мы ведаем, што Еўрапейскі парламент абіраецца ўсім насельніцтвам Еўропы, і дэпутаты Еўрапейскага парламента прадстаўляюць практычна ўсе еўрапейскія галоўныя партыі, і таму іх меркаванне, па сутнасці, зʼяўляецца меркаваннем народаў Еўропы. У гэтай рэзалюцыі Парламент чарговы раз сцвярджае, што рэжым Лукашэнкі зʼяўляецца нелегітымным і што еўрапейскія краіны павінны зрабіць усё магчымае, каб змяніць сітуацыю ў Беларусі. Рэзалюцыя таксама вітае стварэнне Абʼяднанага Пераходнага Кабінету Беларусі ў дадатак да існуючай Каардынацыйнай рады і Народнага антыкрызіснага ўпраўлення і заклікае ўсе краіны Еўропы наладзіць узаемадзеянне з гэтымі структурамі для таго, каб дамагчыся мэтаў, якія стаяць перад беларусамі. Відавочна, што Еўрапарламент не пакідае па-за сваёй увагай пытання аховы правоў чалавека і прыцягнення да адказнасці ўсіх тых, хто парушаў гэтыя правы сістэматычна і масава ў Беларусі. Таму Еўрапарламент падтрымлівае ініцыятывы па стварэнні спецыяльных міжнародных трыбуналаў для таго, каб злачынцы былі прыцягнуты да адказнасці. Ці змянілася пазіцыя еўрапейскіх палітыкаў у адносінах да Лукашэнкі? Нам зразумела, і гэта становіцца відавочным для ўсіх зацікаўленых бакоў, што з Лукашэнкам няма аб чым гаварыць сёння, таму што ён працягвае рэпрэсіі супраць беларускага народу і ўдзел нашай краіны ў вайне супраць Украіны. Мы будзем працягваць свае намаганні па ўзмацненні ціску на рэжым, падтрыманні пратэснай актыўнасці беларусаў, узмацненні кааліцыі тых, хто змагаецца за дэмакратычныя змены ў Беларусі. Будзем гэта рабіць на фоне базавага тэзіса аб тым, што за злачынным, тэрарыстычным рэжымам перамовы ніхто весці не будзе.

Павел Латушка даслаў ліст так званаму генеральнаму пракурору Рэспублікі Беларусь А.І. Шведу і так званаму старшыню следчага камітэта Рэспублікі Беларусь Д.Ю. Гара Заява Паўла Латушкі: Са сродкаў масавай інфармацыі мне стала вядома, што следства па крымінальнай справе ў дачыненні да мяне скончана і справа перададзена ў Генеральную пракуратуру для накіравання ў суд, а са справай нібыта «знаёміцца мой адвакат». Сапраўдным стаўлю вас у вядомасць, што ні з якім адвакатам пагаднення я не заключаў, згоды на прадстаўленне маіх інтарэсаў не даваў. Згаданы адвакат ні воднага разу не звязаўся са мной па пытанні абароны маіх інтарэсаў у рамках крымінальнай справы, нягледзячы на тое, што ўсе мае кантакты для сувязі публічныя і даступныя ў глабальнай сетцы Інтэрнэт. Я не ведаю ні яго імя, ні адраса, ні самога факту таго, што нейкі адвакат мае доступ да матэрыялаў крымінальнай справы у дачыненні да мяне. Згодна з п 1. ч 3 артыкула 48 КПК Беларусі абаронца не мае права здзяйсняць якія-небудзь дзеянні супраць інтарэсаў падабароннага і перашкаджаць у ажыццяўленні правоў, якія належаць яму. Такім чынам, названы адвакат не належным чынам выконваў свае абавязкі, не карыстаецца маім даверам і не можа абараняць мае інтарэсы ў якім-небудзь судовым працэсе. Згодна з ч. 1 арт. 47 КПК Беларусі падазраваны або абвінавачаны мае права адмовіцца ад абаронцы ў любы момант вытворчасці па матэрыялах або крымінальнай справе. У адпаведнасці з ч. 1 арт. 47 КПК Беларусі прашу адхіліць названага, а баронцу ад удзелу ў справе ў сувязі з парушэннем ім арт. 48 КПК Беларусі. Згодна з арт. 41 КПК Беларусі, падазраваны мае права на абарону. Орган крымінальнага пераследу абавязаны забяспечыць падазраванаму магчымасць ажыццяўляць права, якое належыць яму, на абарону ўсімі законнымі сродкамі і спосабамі. Падазраваны мае права ведаць, у чым ён падазраецца, і атрымаць копію пастановы аб узбуджэнні супраць яго крымінальнай справы або аб прызнанні яго падазраваным. Згодна з арт. 43 КПК Беларусі, абвінавачаны мае права на абарону. Орган, які вядзе крымінальны працэс, абавязаны забяспечыць абвінавачанаму магчымасць ажыццяўляць права, якое належыць яму, на абарону ўсімі законнымі сродкамі і спосабамі. Абвінавачваны мае права ведаць, у чым ён абвінавачваецца, для чаго пры прад’яўленні абвінавачвання неадкладна атрымаць ад органа, вядучага крымінальны працэс, копію пастановы аб прыцягненні яго ў якасці абвінавачанага. У сувязі з тым, што орган крымінальнага пераследу парушыў патрабаванні арт. 41, 43 КПК Беларусі і тым самым парушыў маё права на абарону і маё права ведаць, у чым я абвінавачваюся, патрабую аднавіць парушанае права і азнаёміць мяне з копіяй пастановы аб узбуджэнні крымінальнай справы або аб прызнанні падазраваным, копіяй пастановы аб прыцягненні ў якасці абвінавачанага, даслаўшы іх па адрасе justice@belarus-nau.org У сувязі з адсутнасцю ў Беларусі належных умоў для свабоднага і незалежнага ажыццяўлення адвакацкай дзейнасці, патрабую ў адпаведнасці з арт. 41, 43 КПК Беларусі прадставіць мне магчымасць ажыццяўляць абарону самастойна.

Прадстаўнікі каманды НАУ на беларуска-ўкраінскім форуме Прадстаўнікі Народнага антыкрызіснага ўпраўлення прынялі ўдзел у беларуска-ўкраінскім форуме ў Львове, а таксама правялі ў Кіеве шэраг сустрэч, накіраваных на аб’яднанне намаганняў па прыцягненні да крымінальнай адказнасці сілавікоў рэжыму Лукашэнкі. Беларуска-ўкраінскі форум прайшоў з 9 па 11 снежня ў Львове пры ўдзеле дэпутатаў Вярхоўнай Рады Украіны, Аб’яднанага Пераходнага Кабінета, Народнага антыкрызіснага ўпраўлення, Палка імя Кастуся Каліноўскага, украінскіх і беларускіх палітыкаў, экспертаў, прадстаўнікоў грамадскіх і валанцёрскіх арганізацый. Прадстаўнікі НАУ выступілі ў якасці экспертаў у панэлі «Правы падчас вайны — выклікі для беларускай супольнасці ва Украіне». У рамках абмеркавання асобным блокам была выдзелена праблема крымінальнага пераследу сілавікоў рэжыму, якія прымянялі катаванні ў дачыненні не толькі беларусаў, якія пражываюць сёння ва Украіне, але і ўкраінскіх грамадзян, якія пацярпелі падчас пратэстаў у Беларусі. Менеджэр праектаў НАУ Анжаліка Мельнікава: «На форуме было закранута мноства актуальных пытанняў па ўзаемадзеянні Украіны з дэмакратычнымі сіламі Беларусі па розных напрамках. Мы вельмі ўдзячны кожнаму, хто прыняў удзел у гэтым дыялогу. Аднак час дзейнічаць! Убачыўшы зацікаўленасць нашых украінскіх партнёраў у супрацоўніцтве, мы вырашылі пачынаць працу прама на месцы. Адразу пасля заканчэння форума, дзе атрымалі карысныя кантакты для далейшага ўзаемадзеяння, мы з калегай накіраваліся ў Кіеў. За тры дні нам удалося сустрэцца з народным дэпутатам Вярхоўнай Рады, які мае экспертызу ў пытаннях, якія нас цікавяць, з прадстаўнікамі пракуратуры, адвакатам і пацярпелымі. Мы абмеркавалі механіку далейшых дзеянняў па падачы заяў аб катаваннях і незаконных затрыманнях у рамках нацыянальнай юрысдыкцыі, склалі канкрэтны алгарытм для прасоўвання ідэі прызнання КДБ і ГУБАЗіК тэрарыстычнымі арганізацыямі і падалі юрыдычнае абгрунтаванне для гэтага. Спадзяемся, што ў Кіеве ў бліжэйшы час будзе створана спецыяльная ўкраінска-беларуская рабочая група для практычнага вырашэння актуальных праблем і далейшага ўзаемадзеяння, у якую ўвойдуць прадстаўнікі НАУ».

Якую Беларусь мы хочам убачыць заўтра: расійскую «Белорусію» ці еўрапейскую Беларусь? Давайце паглядзім на Беларусь сёння. Што гэта? Гэта таталітарная дыктатура з нелегітымным і незаконным рэжымам ва ўладзе. Пра-расейскім, падкантрольным Расіі марыянеткавым рэжымам Лукашэнкі. Гэта марыянеткавая таталітарная дыктатура з насельніцтвам у 9,3 мільёна чалавек, з якіх пераважная большасць грамадзян, якія валодаюць выбарчым правам, прагаласавалі супраць Лукашэнкі на выбарах 2020 года. Але Лукашэнка не пакінуў свой трон. Хто такі Лукашэнка? Чалавек, які больш за ўсё ў жыцці любіць уладу, ён не прадстаўнік клана і ён не стварыў клан. Чалавек, які сёння з’яўляецца прыкладам крывавага тырана, па загадзе якога забітыя ў Беларусі некалькі дзясяткаў чалавек. У краіне за апошнія два гады праз затрыманні прайшло 60 000 чалавек, у турмах тысячы палітвязняў, афіцыйна прызнана — 1441, ліквідавана 950 НДА. Не дзейнічаюць партыі, не існуюць незалежныя СМІ. І гэта Еўропа. Захад усе гэтыя гады гуляў з Лукашэнкам у дыпламатыю, спрабуючы з ім дамовіцца. Лукашэнка заўсёды аднабакова разрываў дамоўленасці і саджаў у турмы тых жа, каго ён выпускаў пасля чарговай угоды з Захадам. Яркі прыклад — Алесь Бяляцкі. Ён выйшаў з турмы ў 2014 годзе ўзамен на зняцце санкцый, але сядзіць зноў, але ўжо ў статусе Нобелеўскага лаўрэата. Рэпрэсіі ў краіне не спыняюцца ні на дзень. Чаму ж больш за 2 гады жорсткага падаўлення мірных пратэстаў і масавых рэпрэсій Лукашэнка не аслабляе, а толькі нарошчвае іх? Адказ просты — з канца лютага 2022 года Лукашэнка з’яўляецца не толькі дыктатарам, але і вайсковым агрэсарам і галоўным хаўруснікам Расіі ў вайне супраць Украіны. А з пункту гледжання ўладных паўнамоцтваў ён фактычна выконвае ролю гаўляйтара Беларусі, ролю кіраўніка акупацыйнай адміністрацыі. Бо пачынаючы з 24 лютага 2022 года, калі нягледзячы на завяршэнне сумесных ваенных вучэнняў, расійскія войскі не пакінулі Беларусь, а ўварваліся з яе тэрыторыі ва Украіну, мы можам канстатаваць, што Беларусь з’яўляецца акупаванай тэрыторыяй. І роляй Лукашэнкі, акрамя пастаўленых перад ім Крамлём ваенных задач, якія ён выконвае ў поўным аб’ёме, з’яўляецца забеспячэнне парадку на акупаванай тэрыторыі. Такім чынам, на сёння мы маем Беларусь, якая знаходзіцца адначасова пад расійскай акупацыяй і таталітарнай дыктатурай крамлёўскай марыянеткі Лукашэнкі. Беларусь, якая выкарыстоўваецца Расіяй дзеля сваіх ваенных патрэб. Беларусь, з якой пастаянна наносяцца ракетныя ўдары па Украіне. Беларусь, у якую працягваюць прыбываць і назапашвацца расійскія войскі ў рамках разгортвання так званай сумеснай беларуска-расійскай рэгіянальнай групоўкі, праводзіцца іх баявое зладжванне з беларускімі вайскоўцамі — што цалкам можна ацэньваць і як наступны этап па стварэнні агульнай з Расіяй арміі, і як падрыхтоўку новага ўварвання ва Украіну. І Беларусь, у якой актыўна ўкараняецца ідэалогія «рускага свету» і вайны, інфармацыйнае поле (тэлебачанне) фактычна захоплена прарасійскімі прапагандысцкімі наратывамі, цалкам ліквідаваныя незалежныя СМІ, усе іх акаўнты ў сацсетках прызнаныя экстрэмісцкімі і адной падпіскі на іх акаўнты ў сацсетках дастаткова, каб атрымаць тэрмін. Сёння гэта краіна, дзе караецца праява антываенных настрояў, праводзіцца актыўная русіфікацыя і знішчаецца нацыянальная ідэнтычнасць насельніцтва Беларусі. І я вяртаюся да першапачатковага пытання: дык якую Беларусь мы хочам убачыць заўтра — расійскую «Белорусiю» або еўрапейскую Беларусь? Калі адказ — расійскую, то ніякай асаблівай стратэгіі Захаду тут не патрабуецца. Дастаткова яе проста не мець. Як яе, мяркуючы па ўсім, няма дагэтуль. Дастаткова не перашкаджаць рускім. Дастаткова забыцца пра Лукашэнку. І на жаль, складваецца адчуванне, што Захад сапраўды пра яго забыўся. Ці я не мае рацыю? Калі ж я не маю рацыю і Захад хоча бачыць Беларусь еўрапейскай, сапраўды хоча вырваць гэты прывабны кавалак і важны стратэгічны плацдарм з лап Расіі — то стратэгія неабходная. І яна неабходная не толькі нам, але і Украіне. Бо Беларусь пад уладай Лукашэнкі — гэта бліжэйшы і фактычна адзіны саюзнік Расіі ў вайне. Мы неаднаразова звярталі ўвагу нашых партнёраў на даступны інструментар знешняга ціску на рэжым Лукашэнкі. На адтэрміноўкі і шчыліны ў санкцыйнай палітыцы, на зацягванне з пачаткам працэсуальных дзеянняў у рамках універсальнай юрысдыкцыі і гэтак далей. Магчыма ў нас сапраўды завышаныя чаканні ад нашых партнёраў пры іх прыніжаным жаданні выкарыстоўваць усе даступныя рычагі ціску. Ці можа быць проста трэба паглядзець на выкарыстанне гэтых рычагоў з іншага боку? Можа быць, усведамляючы рэжым Лукашэнкі як частку глабальнай праблемы, як ваеннага са-агрэсара і бліжэйшага саюзніка Пуціна, варта паглядзець на санкцыйную палітыку як на інструмент паслаблення апошняга? Мы не маем ілюзій, іх няма, што сёння санкцыямі або распачынаннем крымінальных спраў супраць рэжыму Лукашэнкі можна яго абрушыць. Сёння — ужо дакладна не. Больш за тое, мы выдатна разумеем, што Расія будзе кампенсаваць Лукашэнку страты ад санкцый, будзе даваць адтэрміноўкі па старых крэдытах, будзе даваць новыя крэдыты — абы не дапусціць рызыкі дэстабілізацыі, пратэстаў, забастовак беларусаў па эканамічных прычынах. Але пры гэтым відавочна, што кожны расійскі рубель, выдаткаваны на Беларусь — гэта мінус рубель, які Расеія выдаткуе на вайну. Таму мы прапануем глядзець на формулу так: Чым больш жорсткія санкцыі супраць Беларусі — тым вышэй выдаткі Расіі — тым менш грошай на войска і зброю. Таму працытую міністра замежных спраў Эстоніі Урмаса Рэйнсалу, які сказаў: «Самая жорсткая санкцыя, якую мы можам увесці супраць расійскага рэжыму — гэта падзенне дыктатуры Лукашэнкі». Другі важны момант — гэта рассінхранізацыя санкцый, уведзеных супраць Расіі і Беларусі за вайну супраць Украіны. Яны павінны быць ідэнтычныя — каб у Расіі не было магчымасці абыходзіць іх праз Беларусь, каб Беларусь не была «шэрай зонай» і «афшорам» для Расіі. Якім яна з’яўляецца сёння. Што тычыцца інструмента крымінальнага пераследу: На наш погляд, найбольш эфектыўным рашэннем у пытанні санкцый, а таксама крымінальнага пераследу рэжыму Лукашэнкі, стала б прызнанне яго тэрарыстычным. Такі працэс ужо запушчаны ў дачыненні да Расіі як на ўзроўні парламентаў асобных краін, так і парламенцкіх асамблей, а таксама Еўрапарламента. Аналагічных крокаў мы б хацелі чакаць і ў дачыненні да рэжыму Лукашэнкі. Але для гэтага патрэбна палітычная воля. Якой на сёння нашым партнёрам відавочна не дастае. Праблема Лукашэнкі ўжо даўно перарасла межы Беларусі. Праблема Лукашэнкі ўжо даўно перастала быць праблемай адных толькі беларусаў — бо сёння ён удзельнічае ў вайне з трэцяй краінай, Украінай. А ўчора — выкарыстоўваючы мігрантаў, развязаў гібрыдную вайну з ЕС, якая ідзе дагэтуль. З трох войнаў, у якіх удзельнічае рэжым Лукашэнкі — толькі адну ён вядзе ўнутры Беларусі, супраць беларускага народа. Сёння нам не патрэбна нічыя заклапочанасць. Нават самая глыбокая. Нам не хапае волі і сілы. Менавіта сілы. Таму што гэта адзіная пазіцыя, з якой можна і трэба размаўляць з рэжымам Лукашэнкі. Гэта адзіны мову, які разумее не толькі ён, але і яго асяроддзе. Так давайце створым гэтую сілу. Разам.

Што азначае намер Лукашэнкі напалову скараціць колькасць работнікаў выканкамаў? Калі коратка: служылі-і даслужыліся. 12 снежня на нарадзе па разглядзе кадравых пытанняў і прызначэнні кіраўнікоў мясцовых органаў улады дыктатар заявіў пра тое, што колькасць служачых на месцах можна скараціць да паловы. А звольненых прапанаваў адпраўляць у сельскую гаспадарку. Ну што ж — віншую ўсіх з будучымі скарачэннямі і новымі прызначэннямі ў калгасы і саўгасы. Асабліва, вядома, дзяржслужачых, ваенных і настаўнікаў, якія прымалі ўдзел у фальсіфікацыі выбараў. Напэўна, вы зараз думаеце — як гэта так? Усё вельмі проста. Рэжым Лукашэнкі знаходзіцца ў тым пункце сваёй дэградацыі, калі ў сістэме павінны застацца толькі безумоўна лаяльныя дыктатару людзі. Асабліва, калі ў любы момант дыктатар можа аддаць загад аб наступе на Украіну. Інструментар прывучвання да лаяльнасці ў яго стандартны — пуга і пернік. Пернік — гэта купля лаяльнасці чыноўнікаў. Якім ён абяцае павелічэнне заробкаў за кошт тых, хто патрапіць пад скарачэнне. Гэтак жа ён цяпер купляе лаяльнасць арміі абяцаннямі таннага жылля. А што дастанецца нелаяльным? Спасылка ва ўпадніцкія калгасы, на сяло. «Архіпелаг калгас». І, вядома, пуга. Расстрэл. Здзіўленыя? Так, законапраект аб расстрэлах за здраду рэжыму і прапанова дыктатара аб скарачэнні колькасці дзяржслужачых з адпраўкай іх у калгасы — гэта звёны аднаго ланцуга, якія ідэальна адзін аднаго дапаўняюць. Хто-небудзь з вас падумае: «Ну я якраз і не здраднік, я лаяльны! Я ж не як Латушка — я не падтрымліваў беларусаў, якія выступілі супраць гвалту, беззаконня і фальсіфікацыі, не выказваўся, не асуджаў вайну, я аддана служу — і мяне ўсё гэта дакладна не закране. Ні скарачэнне, ні тым больш расстрэл». Дарма. Дарэмна так думаюць і тыя, хто ў глыбіні душы асуджае рэжым, але ніколі — услых. Тыя, хто проста ціхенька «робяць сваю працу», не высоўваючыся. Унутры рэжыму больш няма бяспечных працоўных месцаў ні для каго. А галоўнае — вы адзін аднаму цяпер небяспечныя. Ці не так, былыя калегі чыноўнікі? Скарачэнне ў райвыканкамах на 50%, гэта значыць адзін на аднаго пісаць даносы, падстаўляць па працы, а калі да добрай пенсіі застаецца 1−2 гады выслугі? Вы патрапілі ў гадзюшнік і ваш гаспадар вас туды акунуў з галавой! Дзяржаўная і ваенная служба ў Беларусі стала абсалютна непрадказальнай бомбай запаволенага дзеяння, закладзенай пад кожным яе функцыянерам. І гэтая бомба можа аднолькава хутка разарвацца як пад «нядобранадзейным элементам», так і пад самым верным прыхільнікам рэжыму Лукашэнкі. Прымаючы такія рашэнні, як цяпер, Лукашэнка не толькі вычышчае з сістэмы рэшткі нязгодных — але і стварае сваім функцыянерам умовы для ўнутранага канібалізму на будучыню. Праз даносы, праз ананімкі. Як было ў СССР, дзе, нягледзячы на таталітарную сістэму, унутры яе заўсёды ішла «канкурэнтная» барацьба за тое, каб даказаць начальству і правадыру, што ты больш верны і больш карысны. І пры гэтым ва ўсіх пад ложкам ляжаў трывожны чамаданчык — таму што ў любы момант за табой маглі прыехаць і павезці ў невядомым кірунку. А дакладней у вядомым — у Архіпелаг ГУЛАГ або на расстрэл. Сёння рэжым Лукашэнкі прапануе яшчэ адну ссыльную опцыю — «Архіпелаг калгас». Дарэчы, пытанне да разважання — а ці будзе лічыцца здрадай дзяржаве і падставай для расстрэлу адмова звольненага дзяржслужачага ехаць падымаць сяло? Ну, а калі сур’ёзна — уключайце мазгі. У вас яшчэ ёсць магчымасць зберагчы сябе і дапамагчы знішчыць сістэму, якая інакш знішчыць вас. Звальняйцеся. Стварайце падпольныя ячэйкі. Едзьце з краіны, калі стаіць пытанне аб вашай бяспекі. Далучайцеся да дэмсілаў. Уступайце ў нашу праграму — Кадравы рэзерв для Новай Беларусі.

Рыхтуюцца новыя дыпламатычныя кадры для будучага МЗС Беларусі У рамках праграмы «Новыя кадры для Новай Беларусі» Аб’яднаны Пераходны Кабінет Беларусі, Народнае антыкрызіснае ўпраўленне і рух «За Свабоду» пры падтрымцы пазаўрадавых арганізацый праводзяць мэтанакіраваную дзейнасць па падрыхтоўцы будучых дзяржслужачых для дэмакратычнай Беларусі. 20 снежня Інстытут Усходняй Еўропы Варшаўскага ўніверсітэта распачаў навучанне трэцяга набору дыпламатычнага курса, у якім прымуць удзел 15 слухачоў. Раней выпускнікамі дыпкурса сталі каля 50 беларусаў. Урачыстая цырымонія адкрыцця прайшла ў Калоннай зале Варшаўскага ўніверсітэта. Праграма дыпламатыі Варшаўскага ўніверсітэта — гэта ўнікальная праграма, накіраваная на падрыхтоўку беларускіх дыпламатаў. Навучанне праводзіцца ў супрацоўніцтве з Дыпламатычнай акадэміяй МЗС Польшчы пры ўдзеле дасведчаных лектараў і дыпламатаў. Таксама лекцыі для слухачоў праводзяць Прадстаўнік Аб’яднанага Пераходнага Кабінета Беларусі па транзіце ўлады, кіраўнік НАУ Павел Латушка і намеснік Прадстаўніка Кабінета па міжнародных адносінах, намеснік кіраўніка НАУ Уладзімір Астапенка. «Новыя кадры для Новая Беларусі — гэта наша будучыня, забеспячэнне транзітнага перыяду. Гэта тыя людзі, якія прымуць адказнасць за самы складаны перыяд у развіцці нашай дзяржавы. Вы можаце азірнуцца і паглядзець адзін на аднаго. Запомніце твары сваіх калегаў па навучанні. Праз некалькі гадоў вы будзеце міністрамі, намеснікамі міністраў, дырэктарамі дэпартаментаў ва ўрадзе і мясцовых органах улады Беларусі», — звярнуўся да слухачоў курса Павел Латушка падчас урачыстага адкрыцця навучання. «Важна зразумець, што намі павінны кіраваць 3 галоўных арыентыры: НЕЗАЛЕЖНАСЦЬ. Незалежнасць нашай Бацькаўшчыны, якая сёння знаходзіцца пад пагрозай, якая акупаваная замежнай дзяржавай. Гэта беларуская мова, гэта беларуская культура і гісторыя, гэта нашая беларуская зямля, гэта права самім выбіраць свой лёс. ЕЎРАПЕЙСКАСЦЬ. Мы краіна з багатай еўрапейскай спадчынай. Мы заўсёды былі часткаю Еўропы. Еўрапейскасць прадугледжвае і нашую будучыню ў Еўропе. ДЭМАКРАТЫЯ. Галоўны выклік для Беларусі — нязменнасць улады, якую ўзурпаваў дыктатар. І мы павінны гэта змяніць, вярнуць у Беларусь правы чалавека і свабоду". Павел Латушка падзякаваў за рэалізацыю дадзенага курса дырэктару Інстытута Усходняй Еўропы Варшаўскага ўніверсітэта Яну Маліцкаму, кіраўніку дыпламатычнай службы МЗС Польшчы Аркадзю Жыгоцкаму і прадстаўнікам Дыпламатычнай акадэміі МЗС Польшчы, якія таксама прысутнічалі на цырымоніі адкрыцця.

Падчас аднаго з працоўных візітаў кіраўніца Кабінета Святлана Ціханоўская папрасіла замежных партнёраў дапамагчы беларускім добраахвотнікам і ў выніку дамовілася пра падтрымку палка імя Кастуся Каліноўскага. Дзякуючы гэтаму былі выдзеленыя сродкі на набыццё двух сучасных дронаў, якія дапамогуць беларускім добраахвотнікам яшчэ больш эфектыўна выконваць свае задачы па абароне Украіны ад расійскіх захопнікаў. Фота: полк Каліноўскага

Кабінет пачынае ўзнагароджваць асобаў, якія праявілі выключную адданасць у служэнні Беларусі Аб’яднаны Пераходны Кабінет Беларусі згодна з Пастановай № 3 будзе ўручаць медаль «Гонар і Годнасць» ад імя беларускага народа асобам, якія праявілі выключную адданасць у служэнні Беларусі. Прадстаўніца па нацыянальным адраджэнні Аліна Коўшык, якой была даручана гэтая справа, пракаментавала Пастанову: «Медаль “Гонар і Годнасць”, які мы ўжо вырабілі, — гэта медальён серабрыстага колеру з выявай “Пагоні” ў лаўровым вянку, з надпісам “Беларусь перадусім” на адваротным баку. Гэта адлюстроўвае гонар Айчыны за чалавека, які выключным чынам праявіў сябе ў служэнні ёй. Галоўным элементам сюжэту медаля з’яўляецца герб «Пагоня» ў характэрнай ізаграфіі, якая прыпісваецца мастаку Язэпу Драздовічу. Лаўровы вянок узяты з найбуйнешага манетнага намінала часоў ВКЛ — залатога партугала Жыгімонта Аўгуста 1562 г., які выкарыстоўваўся пераважна ў якасці ўзнагароды за службу. Сабраныя разам яны звяртаюць увагу на пераемнасць паміж ВКЛ і Беларуссю, на наяўнасць у беларусаў сваёй даўняй традыцыі ўзнагародаў за заслугі перад радзімай. Надпіс “Беларусь перадусім” акцэнтуе ўвагу на заслугі перад Беларуссю і яе народам. Блакітны колер стужкі медаля падкрэслівае чысціню неба над Беларуссю. Бела-чырвона-белая ўстаўка адсылае да колераў беларускага нацыянальнага сцягу. Срэбраны колер у геральдыцы азначае сумленнасць, ахвярнасць і бескарыслівасць. Медаль распрацоўвалі найлепшыя беларускія геральдысты, гісторыкі, дзеячы культуры. Фінансаваўся выраб медалёў за кошт дабрачыннага прыватнага ахвяравання, імя ахвярадаўцы мы не называем па яго просьбе. Выбіраць тых годных асобаў, якія вартыя ўзнагароды, будзе адмысловая Камісія, склад якой зацвердзіла кіраўніца Кабінета Святлана Ціханоўская. Ужо зусім хутка мы абвесцім імёны беларусаў, якія першымі атрымаюць гэтую ўзнагароду. Некаторыя з іх, па меркаваннях бяспекі, будуць узнагароджаны непублічна. Само ўзнагароджанне, згодна з Пастановай Кабінета, мусіць адбывацца ў выглядзе ўрачыстай цырымоніі з удзелам кіраўніцы Кабінета Святланы Ціханоўскай».

На ўездзе ў Беларусь з Расіі ўвялі часовы пагранічны кантроль.У якія ўязджаюць правяраюць пашпарты.Інфармацыю пацвердзілі ў Дзяржпагранкамітэце На мяжы паміж Беларуссю і Расіяй з беларускага боку з'явіліся кантрольныя пункты, на якіх правяраюць пашпарты людзей. Гэтую інфармацыю пацвердзіў беларускі Дзяржпагранкамітэт, паведамляе выданне «Люстэрка". Аб усталёўцы на выездзе з РБ праз Добруш «нейкіх КПП у выглядзе церамкоў» пісаў раней «Флагшток». Па сведчаннях крыніц «Люстэрка», іх усталёўваюць і на трасе М1 каля мяжы. Пагранпункт складаецца з «пары вагончыкаў для пагранічнікаў, чатырох шлагбаўмаў» і «загараджальнай стужкі з шыпамі». На гарачай лініі Дзяржпагранкамітэта пацвердзілі, што такі кантроль будзе на ўсіх асноўных уездах з Расіі. — Так, праводзяцца зараз пэўныя мерапрыемствы. Гэта ў рамках выканання ратыфікацыйнага пагаднення аб узаемным прызнанні віз з Расіяй. На шасці асноўных напрамках працуе гэты кантроль. Гэта толькі на ўезд. Па словах прадстаўніка ДПК, гэта павінна быць часова, але калі скончыцца кантроль, невядома. «Да асаблівага распараджэння», - сказаў ён. У тэлеграм-каналах паведамляюць, што на мяжы ўжо сапраўды зьявіліся чэргі. Паводле інфармацыі канала «Чуткі Віцебска», КПП з'явіўся і на трасе паміж Лёзнам і Руднем, да яго выстраілася чарга на некалькі кіламетраў да вёскі Круглоўка. Асабліва старанна правяраюць расейцаў. Канал «Матолька Дапамажы» паведамляе, са слоў чытачоў, пра тое, што кантроль вядзецца больш за тры гадзіны, пры гэтым «усіх выганяюць з машын, абшукваюць, запісваюць дакументы». Як паведамілі выданню ў Дзяржпагранкамітэце, кантроль устанаўліваецца толькі на ўезд, «згодна з заканадаўствам аб органах пагранічнай службы». У ведамстве кажуць, што гэтая мера часовая і будзе дзейнічаць «да асаблівага распараджэння». Беларускія Telegram-каналы пішуць, што гэта прывяло да з'яўлення аўтамабільных пробак на мяжы. 18 сакавіка 2023 года Расія і Беларусь знялі ўсе ўзаемныя абмежаванні на перамяшчэнне паміж дзвюма краінамі, якія былі ўведзены ў 2020 годзе з-за эпідэміі COVID-19. Крыніца матэрыялу: zerkalo.io і insider

У Беларусі ў 2022 годзе па палітычна матываваных справах затрымлівалі як мінімум 17 чалавек за дзень! Не менш за 6381 было затрымана за год Арыгінал артыкула: belsat.eu Belsat.eu сабраў і прааналізаваў усе даступныя лічбы, якія датычаць крымінальнага і адміністратыўнага пераследу беларусаў за апошнія 2,5 года. Пасля здушэння масавых пратэстаў 2020 года інтэнсіўнасць палітычна матываванага крымінальнага пераследу не толькі не пайшла на спад, але і працягвала павялічвацца цягам 2021−2022 гадоў. Пра гэта яскрава сведчаць звесткі, якія перыядычна агучваюць улады. Намеснік старшыні Следчага камітэту Анатоль Васільеў 18 красавіка 2022 паведаміў, што пасля прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі былі зафіксаваныя 8,5 тысячы «экстрэмісцкіх злачынстваў» (нагадаем, тэрміны «экстрэмізм» і «экстрэмісцкая дзейнасць» прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі цяпер выкарыстоўваюць для абазначэння любой праявы пратэставых настрояў ды іншадумства). Доля справаў за палітычныя надпісы ў публічных месцах знізілася на той момант да 17%, а вось адсотак справаў за допісы ў інтэрнэце амаль не змяніўся — 41%. Улетку на паседжанні цэнтральнага апарату Следчага камітэту былі агучаныя новыя лічбы: 11 тысяч справаў «экстрэмісцкай накіраванасці» з 9 жніўня 2020 года да 1 ліпеня 2022 года. То бок колькасць палітычных справаў за 9 месяцаў (з верасня 2021-га) вырасла ў 2,2 разу! 29 лістапада тэлеканал «Беларусь 1» са спасылкаю на Следчы камітэт паведаміў пра 11 506 крымінальных справаў «экстрэмісцкай накіраванасці», пачынаючы з 9 жніўня 2020 года. 25 снежня генеральны пракурор Андрэй Швед распавёў, што за 11 месяцаў 2022 года выяўленыя 5000 «злачынстваў экстрэмісцкай скіраванасці». 76% здзяйсняліся ў інтэрнэце. Калі быў пік рэпрэсіяў Афіцыйныя лічбы сведчаць, што прынамсі на працягу 2 гадоў пасля 9 жніўня 2020-га тэмпы крымінальнага пераследу за іншадумства няспынна раслі. Жнівень — снежань 2020 года: 1700 палітычна матываваных крымінальных справаў за 5 месяцаў. У сярэднім 340 справаў за месяц і 11 штодзень. Студзень — верасень 2021 года: 3300 палітычна матываваных крымінальных справаў за 9 месяцаў. У сярэднім 366 штомесяц і 12 за дзень. Кастрычнік 2021-га — красавік 2022-га: 3500 палітычных справаў за 6 месяцаў. У сярэднім 583 за месяц, 19 за дзень. Красавік — чэрвень 2022 года: 2500 палітычных справаў за 3 месяцы. У сярэднім 833 штомесяц, 27 за дзень. Не выключаюць, што тэмпы рэпрэсіяў у гэты перыяд былі нават вышэйшыя, бо Васільеў агучваў лічбы не ў пачатку красавіка, а ў сярэдзіне месяца. Таму, магчыма, 2500 справаў прыпадае не на 3 месяцы, а на 2,5 — тады можа атрымацца ў сярэднім 1000 справаў за месяц. Але ў такім выпадку знізяцца і сярэднія паказнікі за папярэдні перыяд. Вядома, што на дзень 26 снежня 2022 года пазбавілі волі 1441 асобу: іх праваабарончая супольнасць Беларусі прызнала палітычнымі вязнямі. Ініцыятыва «Dissidentby» дае больш высокую лічбу — 1728 палітычных вязняў (у іх іншыя крытэры вызнання палітзняволенымі). Але ў абодвух выпадках гаворка пра часовыя звесткі: некаторыя людзі адбываюць свой тэрмін, вызваляюцца да суда або да ўступлення выраку ў сілу і таму выкрэсліваюцца са спісу дзейных палітычных вязняў. Вядома, што на дзень 26 снежня 2022 года пазбавілі волі 1441 асобу: іх праваабарончая супольнасць Беларусі прызнала палітычнымі вязнямі. Ініцыятыва «Dissidentby» дае больш высокую лічбу — 1728 палітычных вязняў (у іх іншыя крытэры вызнання палітзняволенымі). Але ў абодвух выпадках гаворка пра часовыя звесткі: некаторыя людзі адбываюць свой тэрмін, вызваляюцца да суда або да ўступлення выраку ў сілу і таму выкрэсліваюцца са спісу дзейных палітычных вязняў. Больш дакладнае ўяўленне пра маштабы рэпрэсіяў дае праваабарончы цэнтр «Вясна» адносна крымінальнага пераследу ў цэлым. Праваабаронцы на сярэдзіну снежня 2022 года ведаюць пра 2540 вынікаў палітычна матываваных судоў. А агулам «Вясна» мае прозвішча 3712 чалавек, чый крымінальны пераслед быў звязаны з выбарамі 2020-га і падзеямі наступных гадоў. Але гэтыя лічбы апрыёры не вычарпальныя, бо праваабаронцы абмежаваныя ў сваіх магчымасцях збіраць звесткі пра справы такога кшталту. Характэрным прыкладам нястачы інфармацыі можна лічыць падсумаванне вынікаў 2021 года: праваабаронцы па выніках налічылі 1285 асуджаных у палітычна матываваных справах, а Генеральная пракуратура заявіла пра 1600 асуджаных за «экстрэмісцкую дзейнасць». То бок вынікаў прыкладна 20% палітычных судоў праваабаронцы не мелі магчымасці аператыўна адсачыць. А што з адміністратыўным пераследам? У плане палітычнага матываванага адміністратыўнага пераследу тэндэнцыя назіраецца адваротная: пасля 2020 года колькасць затрыманняў і спагнанняў у цэлым зніжацца, што наўпрост звязана са здушэннем вулічных пратэстаў. Але пры гэтым інтэнсіўнасць адміністратыўнага пераследу ўсё роўна застаецца на вельмі высокім узроўні, у дзясяткі разоў перавышаючы паказнікі перад 2020 годам. Напрыклад, у адносна спакойным лістападзе 2022 года адміністратыўны пераслед «за палітыку» зазналі больш людзей, чымся за ўвесь 2019 год (206 і 171 адпаведна). Паводле звестак праваабарончага цэнтру «Вясна», у 2020-м праз адміністратыўныя затрыманні прайшлі больш за 33 тысячы чалавек, у 2021 годзе — 6443 чалавекі. Вынікі 2022 года «Вясна» яшчэ не падсумоўвала, але раней праваабаронцы паведамлялі, што толькі за антываенныя пратэсты 27−28 лютага былі затрыманыя 1100 чалавек. Калі абагульніць звесткі са штомесячных аглядаў «Вясны», то вынікае, што праз затрыманні сёлета маглі прайсці каля 3,5 тысячы чалавек. Такім чынам, цягам 2020−2022 гадоў былі зафіксавана каля 43 тысяч затрыманняў «за палітыку». Але некаторых затрымлівалі некалькі разоў, таму 43 тысячы затрыманняў не роўна 43 тысячам затрыманых. З іншага боку, звесткі «Вясны» не вычарпальныя: рэальна выпадкаў адміністратыўнага пераследу можа быць болей. Па дадзеных праваабаронцаў, агулам за 2022 год было затрымана не менш за 6381 чалавек — гэта мінімум 17 чалавек у дзень. Паводле інфармацыі праваабарончага цэнтру Вясна і тэлеканала Белсат.